Ό,τι έχει να κάνει με τον άνθρωπο, κρύβει μέσα του το λάθος. Διότι πλάστηκε καθ’ εικόνα και ομοίωση ως κάτι τέλειο – αλλά μήπως δεν κάνει λάθη και ο ίδιος; Πώς αλλιώς να εξηγήσεις ότι δύο δίδυμα αγγελούδια γεννήθηκαν μαζί, έζησαν μαζί, μεγάλωσαν μαζί και εντέλει πέθαναν μαζί, σκοτώθηκαν πρόωρα στα Τέμπη; Πώς αλλιώς να εξηγήσεις ότι οι γονείς θα στερηθούν και τις δύο;

Οι νυν, ο Καραμανλής και οι πρώην

Φυσικά και το θέμα αφορά στη σημερινή κυβέρνηση, όπως και (μεγάλο ή μικρό) μέρος της υπαιτιότητας. Στα χέρια τους έσκασε, οφείλουν και να δώσουν απαντήσεις μα και επί του πρακτέου να λάβουν μέτρα – και άμεσα. Τούτη τη στιγμή, οι εκλογές είναι πιο αδιάφορες κι από επανάληψη του «Καφέ της χαράς»: ο κόσμος θέλει να δίνει πράξεις – χόρτασε από λόγια. Πράξη όπως η παραίτηση του Κώστα Καραμανλή από το υπουργείο Μεταφορών.

Έστω κι αν ήταν μια ανάληψη πολιτικής ευθύνης, ήταν μια κίνηση που ο τόπος σπάνια βλέπει. Ο μοναδικός υπουργός της Μεταπολίτευσης που παραιτήθηκε αναλαμβάνοντας τέτοια ευθύνη ήταν ο Παύλος Γερουλάνος από το Πολιτισμού τον Φεβρουάριο του 2012 (επί κυβέρνησης Παπαδήμου) λόγω της κλοπής εκθεμάτων από το μουσείο της Αρχαίας Ολυμπίας. Η οποία παραίτηση πάντως δεν είχε γίνει αποδεκτή…

Επιπροσθέτως, όσο αφορά και εμπλέκει το δυστύχημα στα Τέμπη την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας που επί σχεδόν μια 4ετία δεν έκανε το παραμικρό αναφορικά με τους σιδηρόδρομους, άλλο τόσο αφορά και την προηγούμενη κυβέρνηση. Ο, δε, προκάτοχος του Καραμανλή στο υπουργείο, Χρήστος Σπίρτζης, λάμπει δια της απουσίας του τα τελευταία 24ωρα.

Το «ποιος άλλος;» δεν είναι η σωστή ερώτηση

Η τραγωδία των Τεμπών (όσο κλισέ κι αν ακούγεται / διαβάζεται ως φράση, τέτοια είναι…) και ανοίγει τον ασκό του Αιόλου για τους παραμελημένους ελληνικούς σιδηρόδρομους και για την ανυπαρξία μέτρων ασφαλείας, μα και αποτελεί αφορμή για μια μεγάλη κουβέντα. Μια κουβέντα που πρέπει να γίνει όμως ανάμεσα στους εμπλεκόμενους: από τη μια τους σταθμάρχες και τους υπαλλήλους, από την άλλη το ελληνικό κράτος και στη μέση τη Hellenic Railways.

Καμία κουβέντα δεν θα βοηθήσει σε ένα τηλεοπτικό πάνελ, με μερίδα δημοσιογράφων να διψά για αίμα και να περιμένει πώς και πώς την ανακοίνωση του νέου αριθμών νεκρών.

Κανένα σχόλιο σε δελτίο ειδήσεων δεν θα βοηθήσει, ίσα ίσα σε κάνουν να αφήνεις στην άκρη τη λύπη και να εξοργίζεσαι ακόμη περισσότερο. Όπως τις προάλλες, στο Mega, που ο Γιάννης Πρετεντέρης εκστόμισε ευθαρσώς την απορία «γιατί, ποιος άλλος φταίει;» σε κουβέντα για τον σταθμάρχη, ένα σχόλιο που έκανε σχεδόν έξαλλη την παρουσιάστρια Ράνια Τζίμα.

Το «ποιος άλλος;» δεν είναι η σωστή απορία στην προκειμένη, τραγική περίπτωση. Η τραγωδία των Τεμπών έχει πολλούς ενόχους, άρα οφείλεις να ρωτήσεις «πόσοι;» και «ποιοι;».

Τι λένε οι άμεσα εμπλεκόμενοι

Και οφείλουμε, όλοι μαζί, να ακούσουμε προσεκτικά σε όσα λένε τα τελευταία 24ωρα on camera οι άμεσα εμπλεκόμενοι με τους σιδηροδρόμους.

«Αυτό δεν θα γινόταν αν λειτουργούσαν τα συστήματα ασφαλείας. Υπάρχουν και δεν λειτουργούν τα συστήματα, έχουν εγκατασταθεί από το 2000, ήταν σε φάση ανάταξης, το έχουμε καταγγείλει δεκάδες φορές».

Κώστας Γενίδουνιας, πρόεδρος των μηχανοδηγών

Από το 2000 λοιπόν. Έκτοτε πέρασαν από την πρωθυπουργία ο Κώστας Καραμανλής, ο Κώστας Σημίτης, ο Γιώργος Παπανδρέου, ο Αντώνης Σαμαράς, ο Λουκάς Παπαδήμος, ο Αλέξης Τσίπρας και ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Και, κυρίως, έκτοτε κάθισαν στην υπουργική καρέκλα του Μεταφορών οι Χρίστος Βερελής, Μιχάλης Λιάπης, Κώστας Χατζηδάκης, Δημήτρης Ρέππας, Γιάννης Ραγκούσης, Μάκης Βορίδης, Γιάννης Μαγκριώτης, Χρήστος Σπίρτζης και Κώστας Καραμανλής.

Και αναρωτιέται ο καθένας: είναι δυνατόν εδώ και 23 χρόνια να μην έχει γίνει το παραμικρό; Είναι δυνατόν; Στην Ελλάδα, όλα είναι δυνατά…

«Τα σιδηροδρομικά έργα στην Ελλάδα είναι ένα διαχρονικά έγκλημα. Από το 1995 η χώρα προσπαθεί να εκσυγχρονίσει τον άξονα ΠΑΘΕ (σ.σ. Πάτρα, Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Εύζωνοι) δημιουργώντας μια γραμμή υψηλών ταχυτήτων με 200 χλμ. / ώρα), με τα έργα να μην έχουν ολοκληρωθεί ακόμη».

Νίκος Κιουτσούκης, γραμματέας της ΓΣΕΕ και πρώην σιδηροδρομικός

Από το 1995, ήτοι 28 ολόκληρα χρόνια δεν έχει ολοκληρωθεί μία γραμμή. Μάλιστα, από το 2010 έχουν κατατεθεί μηνύσεις για τις κακοτεχνίες στο σιδηροδρομικό δίκτυο, οι οποίες όμως, ως φαίνεται, αρχειοθετήθηκαν (!). Σημειώνεται, το λοιπόν, και το όνομα της ελληνικής Δικαιοσύνης…

«Όσο δεν παίρνονται μέτρα προστασίας στους εργασιακούς χώρους και την ασφαλή λειτουργία και κυκλοφορία των τρένων, τα ατυχήματα δεν έχουν τελειωμό. Δεν θα περιμένουμε το δυστύχημα που έρχεται, για να τους δούμε να χύνουν κροκοδείλια δάκρυα κάνοντας διαπιστώσεις».

Ανακοίνωση της ΔΕΣΚ-Σ (Δημοκρατική Ενωτική Συνδικαλιστική Κίνηση Σιδηροδρομικών) στις 7/2/2023

Διαχρονικά οι ελληνικές κυβερνήσεις έχουν άλλες προτεραιότητες και όχι την ασφαλή μετακίνηση των πολιτών. Γιατί; διότι αντιλαμβάνονται την ασφάλεια ως κόστος.

«Αν ήμουν υπουργός, δεν θα επέτρεπα στα τρένα να ξαναμπούν στις ράγες με το υπάρχον πλαίσιο, πρώτα να γίνουν αυτά που πρέπει να γίνουν. Από τα τέλη του 2020 δεν μπαίνω σε τρένα».

Χρήστος Ρετσινάς, πρώην Διευθυντής Ασφαλείας ΤΡΑΙΝΟΣΕ

Ο Ρετσινάς είπε και κάτι άλλο. Σημαντικό. Ότι αν εξακολουθούσε να υπάρχει το κέντρο δευτεροβάθμιου ελέγχου κυκλοφορίας των τρένων, που λειτουργούσε μέχρι τα τέλη του 2020 στο κέντρο της Αθήνας, «δεν υπήρχε περίπτωση να μην προλάβουμε λάθος σταθμάρχη, ελέγχαμε την κυκλοφορία των τρένων σε όλη την Ελλάδα».

«Το 2004 που ανέλαβα λίγους μήνες πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες, στον Βόλο υπήρχαν 28 σταθμάρχες και 36 κλειδούχοι. Σήμερα δεν υπάρχει κανένας. Η τηλεδιοίκηση στη Λάρισα λειτουργούσε 3-4 χρόνια πριν και απέτρεπε κάθε λάθος. Σταμάτησε γιατί δεν υπάρχει προσωπικό».

Γιώργος Αποστολέρης, πρώην σταθμάρχης Βόλου

Σχετικά με την απαιτούμενη εκπαίδευση των σταθμαρχών, ο Αποστολέρης υποστήριξε ότι με 40 μέρες δεν γίνεσαι σταθμάρχης και, μάλιστα, δεν μπορείς να υπηρετήσεις σε ένα τέτοιο σταθμό με τόσο φόρτο εργασίας διότι η εμπειρία αποκτάται μέσω εργασίας σε μικρούς σταθμούς και με μεταθέσεις. Ο σταθμάρχης στα Τέμπη βρισκόταν στη μόλις πέμπτη του μέρα στην εν λόγω εργασία…

Πλέον, θα τους ακούμε…

Κοντολογίς, ναι, η ευθύνη του σταθμάρχη είναι ακέραιη. Την έχει αναγνωρίσει, δηλώνοντας (μέσω δικηγόρου) προσεκτικά ότι «αναλαμβάνει το μέρος της ευθύνης που του αναλογεί». Και προτού εξελιχθεί στον μοναδικό ένοχο, στον αποδιοπομπαίο τράγο της τραγωδίας, οφείλουν να αναλάβουν το υπόλοιπο μέρος των ευθυνών όλοι οι εμπλεκόμενοι. Πρώην και νυν πρωθυπουργοί και υπουργοί Μεταφορών, εργολάβοι, εισαγγελείς, εταιρείες, όλοι.

Και, στο τέλος, ας κοιταχτούμε όλοι μαζί στον καθρέπτη και να θυμηθούμε εκείνη την προ μηνών είδηση που διαβάσαμε. «Μεγάλη ταλαιπωρία για τους επιβάτες της τάδε αμαξοστοιχίας λόγω της στάσης εργασίας των μηχανοδηγών». Ναι, πουθενά το γιατί είχαν προχωρήσει σε στάση εργασίας. Δεν μας ενδιέφερε. Μετά τη μαύρη Τρίτη, 1η Μαρτίου 2023, θέλοντας και μη θα τους ακούμε. Πολύ προσεκτικά.

Άλλωστε, αποδείχθηκε ότι από τύχη ζούμε. Όλοι.