Ο θάνατός του, το Σεπτέμβριο του 2022 σε ηλικία 91 ετών, σηματοδότησε το τέλος μιας ολόκληρης εποχής. Ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ ήταν ένας κινηματογραφιστής που όρισε τάσεις, έγινε σύμβολο και σημείο αναφοράς. Αντιμετωπίζοντας το σινεμά ως το όχημα για την παρουσίαση υπαρξιακών και ιστορικών αληθειών.

Ήταν πρωτοπόρος στην αξιοποίηση των δυνατοτήτων του μέσου, του ήχου δηλαδή και της εικόνας. Επαναπροσδιορίζοντας τον κινηματογράφο, φτιάχνοντας ταινίες που έκαναν το θεατή να σκεφτεί διαφορετικά.

Το πιο σημαντικό, σε τελική ανάλυση, είναι πως δεν έχουμε να κάνουμε με ταινίες-μουσειακά εκθέματα, που απλώς τις κοιτάς για να μάθεις πως ήταν κάποτε. Είναι (ταινίες) γεμάτες ενέργεια, χρώμα και καπνό. Είναι ζωντανές.

Εμβληματική φιγούρα του γαλλικού Νέου Κύματος, ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ έκανε περισσότερες από 100 ταινίες στη διάρκεια της καριέρας του. Ποιες 5 θα σας προτείναμε να δείτε οπωσδήποτε; Απαντήσεις!

Κι αν τις έχετε δει, δεν πειράζει, θα κάνετε χάρη στον εαυτό σας να τις δείτε ξανά. Για να ανακαλύψετε νέα πράγματα, νέες εικόνες και μηνύματα. Είναι κι αυτό στοιχείο, αναπόδραστο, της δουλειάς του Γαλλοελβετού σκηνοθέτη.

Ζαν Λικ Γκοντάρ
(Photo credits: Stephane Cardinale – Corbis/Corbis via Getty Images)

Οι 5 καλύτερες ταινίες του Ζαν-Λικ Γκοντάρ

«Με κομμένη την ανάσα», («Breathless») – 1960

Πόσα πολλά συμβαίνουν σε αυτήν την ταινία, πόσο ωραία παρουσιάζονται… Τζιν Σίμπεργκ και Ζαν-Πολ Μπελμοντό φτιάχνουν ένα δίδυμο που φωνάζει «χημεία» σε κάθε πλάνο.

Κι αν υπάρχει κάτι που ίσως δεν έχει ιδιαίτερα τονιστεί είναι η δύναμη του σεναρίου σε αυτό το φιλμ, απόλαυση, «τσιτάτα», διάλογοι, όλα.

Ζαν-Λικ Γκοντάρ

«Ζούσε τη ζωή της», («My Life to Live») – 1962

Μια θρυλική ταινία που γκρέμισε ό,τι «ακαδημαϊκό» κυκλοφορούσε ως τότε στο σινεμά. Σπάει τις συμβάσεις και προκαλεί με έναν εντελώς καινοτόμο τρόπο.

Με την εντυπωσιακή Άννα Καρίνα πρωταγωνίστρια (υπήρξε και σύζυγος του Γκοντάρ από το 1961 ως το 1967) παρουσιάζεται η ιστορία μιας γυναίκας που αφήνει την κακοπληρωμένη δουλειά της ως πωλήτρια για να γίνει πόρνη.

«Η περιφρόνηση» («Contempt» – 1963)

Ίσως η πιο συντηρητική και εύκολα «προσβάσιμη» ταινία του Ζαν-Λικ Γκοντάρ από πλευράς κινηματογράφησης στα 60s, αλλά αυτό δεν μειώνει σε τίποτα τη σπουδαιότητά της.

Με την Μπριζίτ Μπαρντό να «φωτίζει» την οθόνη, ξετυλίγεται μια ιστορία που καταπιάνεται με το κλασικό ερώτημα αν εμπορικότητα και ελευθερία στην έκφραση μπορούν τελικά να συνδυαστούν αρμονικά.

«Ο τρελός Πιερό», («Pierrot le Fou») – 1965

Η καλύτερη ταινία του Ζαν-Λικ Γκοντάρ και ένα έργο τέχνης που ξεπερνάει τα σύνορα του κινηματογράφου. Κάθε πλάνο έχει νόημα, όλα έχουν σημασία στη δομή. Αλλά την ίδια ώρα υπάρχει και ένα πνεύμα ελευθερίας ώστε τίποτα να μη μοιάζει τυποποιημένο.

Το ταξίδι δύο εραστών στη γαλλική εξοχή είναι μια εμπειρία διασκεδαστική, απολαυστική για το θεατή. Ρομαντισμός και ευαισθησία σε τέτοια δύναμη, ώστε αναρωτιέται κανείς πως ορισμένοι αποκάλεσαν «ψυχρό κινηματογραφιστή» τον Ζαν-Λικ Γκοντάρ.

Ζαν-Λικ Γκοντάρ

«Αρσενικό – Θηλυκό» («Masculine Feminine» – 1966)

Γυρισμένη λίγο πριν από τον περίφημο Μάιο του 1968, αυτή η ταινία μας προϊδεάζει για την «επανάσταση» που είναι προ των πυλών μέσα από τις αντιφάσεις αλλά και το δυναμισμό της νεολαίας της εποχής.

«Τα παιδιά του Μαρξ και της κόκα κόλα». Ένα φιλμ που καταφέρνει να είναι μαζί αστείο, intellectual και γλυκά ρομαντικό.

Ζαν-Λικ Γκοντάρ