Καθώς έβγαινα μετά από περίπου 3 ώρες από το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά και την παράσταση Όσα Παίρνει ο Άνεμος, σκεφτόμουν ένα βιβλίο του Κόρμακ ΜακΚάρθι, τον Ματοβαμμένο Μεσημβρινό. Λίγο μετά, σκέφτηκα το συναίσθημα που μου άφηναν τα βιβλία του Φιτζέραλντ, ειδικά το Πλουσιόπαιδο. Το Όσα Παίρνει Ο Άνεμος είναι ούτως ή άλλως μια ιστορία, όπως την είδαμε κινηματογραφικά, που έχει αυτή τη στόφα, αλλά το να μεταφέρεις αυτή την ουσία στο θεατρικό σανίδι και να χρησιμοποιήσεις τόσο σωστά τα εργαλεία, τα αφηγηματικά μέσα, δεν είναι κάτι που μια που το λες και μια που γίνεται.
Υπάρχουν διαδικασίες, πέρα από την πρόβα και την διαρκή τριβή με τους ρόλους και τις συνθήκες που θες να διαμορφώσεις σκηνοθετικά.
Κι υπάρχει και η μετάβαση από σκηνή σε σκηνή. Είναι μια ιστορία τα θεατρικά έργα και μια άλλη ιστορία τα έργα που είναι «διατεχνικά» και το κοινό διατηρεί μια εικόνα για αυτά πολύ ξεκάθαρη. Αν έχεις δει την ταινία, δε θα ενδιαφερθείς για την πλοκή, τη γνωρίζεις. Θα ενδιαφερθείς όμως για το πώς διαμορφώνεται η ιστορία. Έτσι, τουλάχιστον, βλέπω εγώ τα πράγματα.
Η Ιόλη Ανδρεάδη, σκηνοθέτιδα και υπεύθυνη για οτιδήποτε βλέπουμε επί σκηνής, μαζί με τον Άρη Ασπρούλη, που διασκεύασαν το έργο για να γίνει παράσταση, στήνουν κάτι μελαγχολικά μεγαλειώδες. Καταθέτουν στη σκηνή όλη τη ματαιοδοξία της ανθρώπινης ύπαρξης, όλες τις αντιθέσεις που γεννά αυτή η ακατανόητη ήπειρος, η Αμερική, αυτή η ακτανόητη χώρα, οι ΗΠΑ, σε μια εποχή που δεν είναι όπως τις ξέρουμε, αλλά, ταυτόχρονα, είναι και όπως τις ξέρουμε.
Το αχανές της στεριάς σε αυτόν τον τόπο, καθιστά τα όνειρα και τις προσδοκίες τόσο μεγάλα, τα τοποθετεί τόσο ψηλά, ώστε όταν έρχεται ο καταποντισμός τους, το κενό μέσα στην ψυχή, είναι τεράστιο, σε βαθμό που αγνοείς την αξία της ίδιας της ζωής και καταλήγεις να παίρνεις αποφάσεις, να κάνεις επιλογές, που τους λείπουν το «-λογές». Απλά βουτάς στην κάθε στιγμή και καταντάς ένα άθυρμα.
Μια παράσταση που σταμπάρει όλο σου το είναι
Αυτό γίνεται η Σκάρλετ, η πρωταγωνίστρια της ιστορίας, η οποία παρασύρεται από τις ονειροβασίες και τους ανεμόμυλους που κυνηγούν ο πατέρας της και οι άντρες της ζωής της, που διψούν για πολέμους και πιστεύουν πως θα βγουν άθικτοι, πως δε θα αντικρύσουν γύρω τους διάλυση. «Εμείς οι Νότιοι είμαστε σαν 20 Βόρειους», λένε και ξαναλένε με στόμφο στις συζητήσεις όπου απεργάζονται τα σχέδια του εμφυλίου που επίκειται.
Ζωντανοί υπάρχουν σε έναν πόλεμο. Κάποιοι. Νεκροί είναι όμως όλοι. Κι αυτό με σημαδεύει ως εικόνα στην παράσταση. Να βλέπω ανθρώπους που ζουν μακριά από το πεδίο μάχης, αλλά οι επιπτώσεις του πολέμου να τους αγγίζουν, να τους διαστρέφουν όλη τη ζωή. Η Σκάρλετ έχει χάσει τον παράδεισό της και παραδίδεται όπου δει ότι θα έχει ένα στιγμιαίο κέρδος. Η ψυχή της δε μπορεί να κατασταλάξει πουθενά.
Η ιστορία, μαζί με τα τραγούδια, με την αφήγηση από την Idra Kayne στον ρόλο της γκουβερνάντας των Ο’ Χάρα, της Σκάρλετ, μαζί με τις στιγμές της σιωπής των στομάτων που καλύπτεται από την ηχητική υπόκρουση, κάνουν την παράσταση ένα χάραγμα για την ψυχή.
Ξέρετε, οι άνθρωποι για κάποιο λόγο αποφεύγουμε τη θλίψη. Δεν την αγκαλιάζουμε. Εγώ είμαι ένας άνθρωπος που την αποζητώ. Και η παράσταση αυτή με γεμίζει. Με κάνει να μη θέλω να μιλήσω και να στοχαστώ. Να αναρωτηθώ για πολλές από τις επιλογές μου, μα και για την πορεία του Ανθρώπου μέσα στις δεκαετίες, τους αιώνες, τις χιλιετίες της ύπαρξής του. Όπως στήνεται η παράσταση, είναι μια φιλοσοφική πραγματεία για τη ζωή. Έτσι με ικανοποιεί, τουλάχιστον, να το ερμηνεύσω εγώ.
Δε βρίσκω πώς μπορώ να μιλήσω για τις ερμηνείες των ηθοποιών στην παράσταση, για τη σκηνοθεσία, για όλα, χωρίς να τα συνδέσω με την ομίχλη που αφήνουν στην ψυχή μου, με την αίσθηση πως θα βιώσω μια κατολίσθηση και πως ένας βράχος που θα πέσει από ψηλά, θα σκάσει με δύναμη σε ένα μονοπάτι, με αποτέλεσμα να διαλυθεί και να μην υπάρχει πια δρόμος προς τα πάνω, παρά μόνο ένας χορός ερωτικός με την πτώση, με το χάος κάτω από τα πόδια.
Ίσως δε βλέπουμε όσα παίρνει ο άνεμος, αλλά όσα σπέρνει ο άνθρωπος και η αδυναμία του να αποδεχθεί πως υπάρχει. Αν ο άνθρωπος δεν απέρριπτε την αξία της παρουσίας του και δεν τη συνέδεε με την κυριαρχία, θα αντίκρυζε την ουτοπία. Αλλά αυτό δεν το αντέχει.
Όλα αυτά έφτασα να σκέφτομαι βλέποντας την παράσταση και αυτές τις λίγες ημέρες μετά, αφού την είδα. Και πολλά ακόμα που δεν ξέρω πώς να αρθρώσω. Ξέρω μόνο πως έλεγα στην παρέα μου ότι «είμαι γεμάτος με μια απροσδιόριστη λύπη, δεν ξέρω αν έχω κάτι για να στενοχωρηθώ, κι όμως νιώθω στενοχωρημένος για τα πάντα που μπορεί να στενοχωρηθεί κάποιο, σαν να φόρτωσα όλες τις ευθύνες και τα κρίματα όλης της ανθρώπινης διαδρομής πάνω μου».
Ταυτότητα Παράστασης
Σκηνοθεσία – Εικαστική Σύλληψη – Κίνηση: Ιόλη Ανδρεάδη
Πρωτότυπη διασκευή για το θέατρο: Ιόλη Ανδρεάδη & Άρης Ασπρούλης
Πρωτότυπη μουσική σύνθεση: Γιώργος Παλαμιώτης
Συνεργάτις Σκηνογράφος: Μικαέλα Λιακατά
Κοστούμια: Νίκος Χαρλαύτης
Σχεδιασμός Φωτισμών: Στέλλα Κάλτσου
Βοηθοί Σκηνοθέτη: Δάφνη Καμμένου & Κατερίνα Μήκα
Διεύθυνση Παραγωγής: Έφη Πανουργιά
Επικοινωνία – Γραφείο Τύπου παράστασης: Μαρία Τσολάκη
Social Media – Διαφήμιση: Renegade Media, ΒασίληςΖαρκαδούλας
Φωτογραφίες: Κική Παπαδοπούλου
Συμπαραγωγή: Τεχνηχώρος
Διανομή
Σκάρλετ Ο΄ Χάρα: Λένα Παπαληγούρα
Ρετ Μπάτλερ: Ορέστης Τζιόβας
Άσλεϋ: Όμηρος Πουλάκης
Τζέραλντ: Γεράσιμος Γεννατάς
Μέλανι: Ιφιγένεια Καραμήτρου
Μάμμυ: Idra Kayne
Τσαρλς, Φρανκ, Βόρειος & Επιστάτης: Θάνος Κόνιαρης
Έλλεν: Δάφνη Καμμένου
Σουέλλεν: Ελευθερία Πάλλα
Στο ρόλο της μικρής Μπόνι Μπλού: Νάρια Αθανασοπούλου / Άνα Χριστοδούλου (διπλή διανομή)
Ζωντανά επί σκηνής ο μουσικός περφόρμερ Γιώργος Παλαμιώτης
* Η Ιόλη Ανδρεάδη και ο Άρης Ασπρούλης έχουν συνυπογράψει 16 θεατρικά έργα τα οποία αποτελούν καλλιτεχνικά και επιστημονικά πονήματα μακρόχρονης και ενδελεχούς έρευνας, όπως η τριλογία τους για τη ζωή και το έργο του Αντονέν Αρτώ, η ιστορία της Πειραϊκής-Πατραϊκής και της Φιλικής Εταιρείας, η ζωή του Μανώλη Χιώτη, αλλά και οι πρωτότυπες διασκευές για το θέατρο των κλασικών μυθιστορημάτων «Πόλεμος και Ειρήνη» και «Περηφάνια και Προκατάληψη». Τα έργα τους έχουν παρουσιαστεί σε σκηνοθεσία Ιόλης Ανδρεάδη σε Νέα Υόρκη, Λονδίνο, Σόφια, Φιλιππούπολη και Αθήνα, αποσπώντας εξαιρετικές κριτικές από τον διεθνή και ελληνικό τύπο,έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, ιταλικά, βουλγάρικα και έχουν εκδοθεί από την Κάπα Εκδοτική.
** Για εισιτήρια μπες εδώ
