Η τάση προς σφαιρική ενημέρωση και πραγματική παρακολούθηση ειδήσεων, είναι γεγονός ότι αλλάζει, όπως μάλιστα τακτικα αποδεικνύεται από έρευνες που καταγράφουν τη μειωμένη ανάγνωση και την ελαχιστοποίηση ενασχόλησης με τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης.

Μια έκθεση του Ινστιτούτου Reuters από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης αναφέρει ότι το 48% των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο ενδιαφέρονται πολύ για τις ειδήσεις, την ώρα που το αντίστοιχο ποσοστό άγγιζε το 63%, το 2017.

Χαρακτηριστικό δε, ότι στο Ηνωμένο Βασίλειο, το ποσοστό είναι χαμηλότερο από τον παγκόσμιο μέσο όρο,φτάνοντας στο 43%.

Περισσότερο από το ένα τρίτο των ανθρώπων, ήτοι το 36% παγκοσμίως, δηλώνουν ότι μερικές φορές ή συχνά αποφεύγουν να παρακολουθούν ειδήσεις.

Οι συντάκτες της έκθεσης του ινστιτούτου, παρατήρησαν ότι το κοινό «συνεχίζει να αποφεύγει επιλεκτικά σημαντικές ιστορίες όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία και η κρίση κόστους ζωής, καθώς περιορίζουν τις καταθλιπτικές ειδήσεις και προσπαθούν να προστατεύσουν την ψυχική τους υγεία».

Η Έκθεση Ψηφιακών Ειδήσεων για το 2023, κατέληξε επίσης στο συμπέρασμα ότι η παραδοσιακή τηλεόραση και τα έντυπα μέσα ειδήσεων συνεχίζουν να μειώνονται, ενώ «οι διαδικτυακοί καταναλωτές έχουν πρόσβαση σε ειδήσεις λιγότερο συχνά από ό,τι στο παρελθόν και ενδιαφέρονται για αυτές επίσης λιγότερο».

Τέσσερα στα 10 άτομα (40%) δηλώνουν ότι εμπιστεύονται τις περισσότερες ειδήσεις τις περισσότερες φορές, σημειώνοντας μείωση κατά δύο ποσοστιαίες μονάδες σε σύγκριση με πέρυσι.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το BBC ήταν η πιο αξιόπιστη ειδησεογραφική πηγή, ακολουθούμενο από το Channel 4 και το ITV.

Η έρευνα ανέφερε επίσης ότι περισσότεροι από τους μισούς, ήτοι το 56% των ερωτηθέντων, ανησυχούν για την διάκριση των αλληθινών και ψεύτικων ειδήσεων.

Το TikTok και η θέση των μέσων κοινωνικών δικτύων στην ενημέρωση

Η πιο χρήσιμη πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης για ειδήσεις εξακολουθεί να είναι το Facebook, αν και σημειώνεται στοιχειώδης πτώση ακόμα και εκεί, με τον αριθμό που έχει πρόσβαση σε αυτό κάθε εβδομάδα για ειδήσεις να μειώνεται, από 42% σε 28% τα τελευταία επτά χρόνια.

Το Facebook έχει επίσης υποβαθμίσει την ποιότητα στις ειδήσεις. Λιγότερο από το 3% της ροής ειδήσεων, έχουν την παραδοσιακή μορφή ειδήσεων. Η προσαρμογή του αλγορίθμου τα τελευταία χρόνια ήταν καταστροφική για ορισμένους οργανισμούς που βασίζονταν στην επισκεψιμότητά τους. Πιο αναλυτικά, στο Ηνωμένο Βασίλειο, το 41% ​​των ατόμων ηλικίας 18 έως 24 ετών λένε ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι η κύρια πηγή ειδήσεων (43% σε όλες τις χώρες), από 18% το 2015. Το TikTok και το Instagram έχουν και οι δύο αυξήσεις στη χρήση. Το Instagram είναι πλέον πηγή ειδήσεων για το 14% των ανθρώπων, με το TikTok να βρίσκεται στο 6%.

Αλλά τα στοιχεία είναι πολύ υψηλότερα για τους νέους χρήστες. Ένας στους πέντε (20%) 18 έως 24 ετών, λαμβάνει νέα από το TikTok, από 15% πέρυσι. Η έκθεση αναφέρει ότι η πλατφόρμα «είναι το ταχύτερα αναπτυσσόμενο κοινωνικό δίκτυο στην έρευνά μας».

Ωστόσο, δεν είναι απαραίτητα νέα από παραδοσιακούς παρόχους ειδήσεων. Οι χρήστες του TikTok είναι πιο πιθανό να λάβουν ειδήσεις στην πλατφόρμα από διασημότητες, παράγοντες επιρροής ή απλούς δημιουργούς παρά από κεντρικά ειδησεογραφικά πρακτορεία ή δημοσιογράφους.

Τα likes, η κοινή χρήση και ο σχολιασμός ειδήσεων σε ανοιχτές πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι επίσης σε πτώση.

Μόνο περίπου το 10% των ανθρώπων στο Ηνωμένο Βασίλειο χαρακτηρίζονται ως «ενεργοί συμμετέχοντες» – είναι σε μεγάλο βαθμό άντρες, ηλικιωμένοι, έχουν ισχυρές πολιτικές απόψεις και είναι πιο μορφωμένοι από τον υπόλοιπο πληθυσμό.

Ένας λόγος που προτείνεται για την αλλαγή είναι η αυξανόμενη αίσθηση ότι οι διαδικτυακές συνομιλίες σε πλατφόρμες όπως το Facebook και το Twitter έχουν γίνει όλο και πιο τοξικές.

Ωστόσο, αν και η κοινή χρήση άρθρων και ο χρόνος αφοσίωσης μπορεί να έχουν μειωθεί, αυτό δεν σημαίνει ότι τέτοιοι ιστότοποι εγκαταλείπονται.

Το Twitter έγινε πρωτοσέλιδο μετά την αγορά του από τον Έλον Μασκ, αλλά ο αριθμός των ατόμων που χρησιμοποιούν τον ιστότοπο κάθε εβδομάδα φαίνεται να έχει σχεδόν αλλάξει. Δεν υπάρχουν στοιχεία, είπε το Reuters, για μαζική μετακίνηση σε αντιπάλους όπως ο Mastodon.