Είθισται οι στρατιωτικοί αναλυτές να περνούν την ώρα τους μελετώντας: Χάρτες, στρατηγικές τοποθεσίες, διάταξη δυνάμεων, πιθανές κινήσεις και, φυσικά, στρατιωτικός εξοπλισμός. Τον τελευταίο καιρό, όμως, όσοι ασχολούνται κυρίως με την καυτή περιοχή της Θάλασσας της Νότιας Κίνας χρησιμοποιούν άλλους χάρτες, αυτούς που δείχνουν τα διαθέσιμα… ναυπηγεία! Και έχουν βγάλει τα κομπιουτεράκια για να κάνουν υπολογισμούς, χρημάτων και χρόνου.

Το αποτέλεσμα όλων αυτών των μετρήσεων ανακοινώθηκε, όχι επισήμως, αλλά σε πηγαδάκια, σε ειδικό φόρουμ, το οποίο φιλοξενήθηκε στη Σιγκαπούρη και σ’ αυτό συμμετείχαν όλες οι χώρες της περιοχής: Στον ίδιο χρόνο που οι ΗΠΑ κατασκευάζουν ένα πολεμικό πλοίο οι Κινέζοι έχουν έτοιμα τρία.

Αυτή τη στιγμή, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία που ανακοινώνουν τα δύο κράτη, η αναλογία είναι 340 πολεμικά πλοία για την Κίνα και 300 για τις ΗΠΑ. Αυτή η αναλογία πρόκειται να αλλάξει άρδην πολύ σύντομα: Μέσα στην επόμενη πενταετία ο κινέζικος στόλος θα έχει επεκταθεί στα 400 πλοία. Οι ΗΠΑ αναμένεται να φτάσουν τα 340 πλοία το 2045. Αν οι Κινέζοι συνεχίσουν να κατασκευάζουν μ’ αυτό το ρυθμό, τη συγκεκριμένη χρονιά μπορεί να πλησιάζουν τον τετραψήφιο αριθμό. Ως ναυτικός εξοπλισμός, είναι μια αναλογία που μόνο ισορροπία δεν συνιστά.

Διπλάσιο κόστος για ίδιο σκάφος

To πρόβλημα δεν είναι μόνο αριθμητικό, αλλά και οικονομικό. Επίσημα στοιχεία, βέβαια, δεν δίνονται, αλλά σύμφωνα με τους τελευταίους υπολογισμούς, οι Κινέζοι έχουν την δυνατότητα να κατασκευάσουν ένα αντιτορπιλικό τελευταίου τύπου (Type 055) με τελικό κόστος 925 εκ. δολάρια. Για τον ίδιο τύπο σκάφους οι ΗΠΑ δαπανούν το λιγότερο 2,2 δις δολάρια. Πάνω από τα διπλάσια λεφτά.

Πώς ξεφεύγει κανείς από αυτή την αναλογία; Η λύση είναι δεδομένη αλλά, προς το παρόν, απαγορευμένη: Να μπουν στη διαδικασία της κατασκευής πλοίων και οι χώρες-σύμμαχοι των ΗΠΑ στην περιοχή. Η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα. Δύο κράτη με ισχυρό αποτύπωμα στη βιομηχανία και τη ναυπηγική, τα οποία ήδη κατασκευάζουν τέτοιου είδους πλοία με σημαντική επιτυχία.

Το όλο πράγμα, όμως, σκοντάφτει στην αμερικανική νομοθεσία. Η οποία απαγορεύει ρητά να γίνονται εξωτερικές συνεργασίες για οτιδήποτε χρησιμοποιείται από τις ένοπλες δυνάμεις της χώρας. Οι ΗΠΑ κατασκευάζουν όλα τα όπλα και πυρομαχικά, αλλά και τα οχήματά τους και τα πλοία τους, σε αμερικανικά εργοστάσια και ναυπηγεία. Αφ’ ενός για να διατηρούν ακέραιη την τεχνογνωσία ως ναυτικός εξοπλισμός και να μην τη μοιράζονται με άλλους, κι αφ’ ετέρου για να τροφοδοτούν με σοβαρές ενέσεις τις επιχειρήσεις που ασχολούνται μ’ αυτού του είδους τις κατασκευές.

Το ερώτημα, πάντως, παραμένει. Αφού και οι δύο χώρες έχουν συμφωνίες αμοιβαίας άμυνας με τις ΗΠΑ, γιατί οι Αμερικανοί δεν συνεργάζονται μαζί τους και σ’ αυτόν τον τομέα, ώστε να αποκτήσουν και πάλι το προβάδισμα ως ναυτικός εξοπλισμός;

Οι ειδικοί εστιάζουν στο παράδειγμα του αντιτορπιλικού Type 055, επειδή ο τύπος του κατασκευάζεται στο ναυτικό όλων των εμπλεκομένων κρατών με μικρές διαφορές. Το συγκεκριμένο σκάφος διαθέτει 112 συστήματα κατακόρυφης εκτόξευσης (VLS), που ρίχνουν πυραύλους εδάφους-αέρος και κατά πλοίων. Αυτοί είναι περισσότεροι από τους 96 στα νεότερα αντιτορπιλικά κλάσης Arleigh Burke του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ. Διαθέτει επίσης εξελιγμένα ραδιοφωνικά και ανθυποβρυχιακά οπλικά συστήματα.

Type 055, Ζumwalt, Sejongs, Maya: H διαφορά είναι στην τιμή

Η Κίνα άρχισε να ναυπηγεί αντιπορπιλικά Type 055 το  2014 και πρόσφατα παρήγγειλε το όγδοο, το Xianyang. Η εργασία των ΗΠΑ στα αντιτορπιλικά κατηγορίας Zumwalt ήταν πολύ πιο αργή. Η κατασκευή ξεκίνησε πέντε χρόνια νωρίτερα, ωστόσο μόνο δύο έχουν τεθεί σε λειτουργία.

Αντίστοιχα, τα αντιτορπιλικά Sejongs της Νότιας Κορέας είναι πιο μικρά σε μέγεθος (10.000-12.000 τόνοι), αλλά έχουν περισσότερη δύναμη πυρός, με 128 εκτοξευτές πυραύλων όπλα που περιλαμβάνουν πυραύλους επιφανείας-αέρος, ανθυποβρυχιακούς και πυραύλους κρουζ. Η Ιαπωνία, επίσης, διαθέτει αντιτορπιλικά κατηγορίας Maya της χώρας είναι οπλισμένα με 96 εκτοξευτήρες VLS που μπορούν να εκτοξεύσουν αντιβαλλιστικούς και ανθυποβρυχιακούς πυραύλους. Η κρίσιμη διαφορά μεταξύ τους είναι απόλυτα οικονομική: Το Arleigh Burkes κοστίζει 2,2 δις δολάρια, ένα Maya κοστίζει 1 δις δολάρια λιγότερο.

Ένα ακόμη ισχυρό παράδειγμα αφορά τις φρεγάτες. Οι ιαπωνικές φρεγάτες κλάσης Mogami, πολεμικά πλοία 5.500 τόνων, των οποίων ο εξοπλισμός περιλαμβάνει 16 εκτοξευτές VLS που εκτοξεύουν πυραύλους επιφανείας-αέρος και κατά πλοίων. Πλήρωμα μόλις 90 ατόμων και τιμή περίπου 372 εκ. δολάρια το καθένα. Αντίθετα, η πρώτη από τις υπό ανάπτυξη φρεγάτες κλάσης Constellation του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ αναμένεται να κοστίζει τριπλάσια και να απαιτεί διπλάσιο πλήρωμα.

Το ζήτημα δεν είναι τόσο το κόστος, όσο η συνέπεια. Στην Ιαπωνία δεν είναι καθόλου συνηθισμένες οι υπερβάσεις κόστους.  Σύμφωνα με τις συμβάσεις που γίνονται, ο Ιάπωνας κατασκευαστής έχει μεγαλύτερο κέρδος μόνο αν ολοκληρώσει το έργο κάτω από το αναμενόμενο κόστος. Αν υπάρξουν καθυστερήσεις και λάθη, ο κατασκευαστής πρέπει να το διορθώσει με δικά του έξοδα.

Την ίδια ώρα, ορισμένα από τα παράκτια μαχητικά πλοία των ΗΠΑ, τα οποία κοστίζουν περισσότερα από 350 εκατομμύρια δολάρια το καθένα, αναμένεται να παροπλιστούν προτού καν εξαντλήσουν το ένα τρίτο της ζωής τους.

Ο στρατιωτικός εξοπλισμός απαραίτητος για την οικονομία

Το αμερικανικό Πεντάγωνο επιμένει ότι η απαγόρευση δεν αφορά μόνο ζητήματα ασφάλειας. Στοχεύει επίσης στη διατήρηση θέσεων εργασίας και τεχνογνωσίας στη ναυπηγική βιομηχανία εντός των ΗΠΑ.

Το 2019, η συνολική οικονομική δραστηριότητα που σχετίζεται με τη ναυπηγική βιομηχανία των ΗΠΑ αντιπροσώπευε σχεδόν 400.000 θέσεις εργασίας και συνέβαλε 42,4 δις δολάρια στο ΑΕΠ, σύμφωνα με τη Maritime Administration. Υπάρχουν 154 ναυπηγεία κατανεμημένα σε 29 πολιτείες που ταξινομούνται ως ενεργοί ναυπηγοί και περισσότερα από 300 ασχολούνται με επισκευές πλοίων ή αξιολογούνται ως ικανά για να χρησιμοποιηθούν προς τη ναυπήγηση πλοίων, αν παραστεί ανάγκη.

Ο στρατός των ΗΠΑ είναι μια σημαντική πηγή ζήτησης για αυτά τα ναυπηγεία. ενώ λιγότερο από το 3% των πλοίων που παραδόθηκαν το 2020 πήγαν σε κυβερνητικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, 14 από τα 15 μεγάλα πλοία βαθέως βυθίσματος πήγαν σε συνδυασμό του Αμερικανικού Ναυτικού και της Ακτοφυλακής των ΗΠΑ.

Οποιαδήποτε κίνηση που θα μπορούσε να εκληφθεί ότι απειλεί μια τόσο σημαντική βιομηχανία όπως είναι ο στρατιωτικός εξοπλισμός θα είχε, επομένως, πολιτικό κόστος. Η ναυπηγική βιομηχανία υποστηρίζει ότι πρέπει να δαπανηθούν περισσότερα για την εγχώρια βιομηχανία, παρά λιγότερα. Και υποστηρίζουν ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν τα ναυπηγεία ήταν η προσέλκυση και η διατήρηση ενός ποιοτικού εργατικού δυναμικού.

Οι υποστηρικτές, όμως, των λεγόμενων εξωτερικών αναθέσεων αναφέρουν ότι η χρήση της βοήθειας συμμάχων προσφέρει μια πιο άμεση λύση. Και τονίζουν ότι οι ΗΠΑ αναθέτουν ήδη σχέδια στο εξωτερικό. Οι φρεγάτες της κατηγορίας Constellation βασίζονται σε ιταλικό σχέδιο και η Ιαπωνία έχει προβληθεί ως πιθανή πηγή για μελλοντικά σχέδια. Όπως φαίνεται, ο νόμος βρίσκεται στη διαδικασία της επανεξέτασης.

** Με πληροφορίες από CNN