Αφελής. Έτσι μόνο μπορεί να χαρακτηριστεί όποιος νομίζει ότι κάτι μεγάλο όπως η τεχνητή νοημοσύνη θα είχε μόνο φίλους. Ξέχωρα από τα εγγενή προβλήματα που παρουσιάζονται τον τελευταίο καιρό (όπως π.χ. τα άστοχα σχόλια και οι λανθασμένες πληροφορίες που δίνει κατά καιρούς το ChatGPT και γίνονται viral), το πρώτο που έχουν να προσάψουν οι πολέμιοι της τεχνητής νοημοσύνης είναι ότι η ΑΙ «θα μας πάρει τις δουλειές».

Η αλήθεια είναι ότι η αναδυόμενη τεχνολογία που μπορεί να δημιουργήσει κείμενο, εικόνες και κώδικα υπολογιστή είναι πολύ ελκυστική. Ολοένα και περισσότερες επιχειρήσεις γοητεύονται από τη δυνατότητα αυτοματοποίησης επαναλαμβανόμενων εργασιών. Τα οποία μεταφράζονται σε μείωση του κόστους και λιγότερες θέσεις εργασίας.

Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο διαπίστωσε ότι η εισαγωγή μεγάλων γλωσσικών μοντέλων όπως το ChatGPT θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα περίπου το 80% του εργατικού δυναμικού των ΗΠΑ να επηρεάζει τουλάχιστον το 10% των καθηκόντων του από τη συγκεκριμένη τεχνολογία. Νούμερο κολοσσιαίο. Σχεδόν το 20%, επίσης, των εργαζομένων θα μπορούσε να επηρεάσει τουλάχιστον το 50% των καθηκόντων τους. Ακόμα και σε χώρους που δεν είναι απολύτως σχετικοί, όπως π.χ. ο προγραμματισμός ή η δημοσιογραφία. Θα επηρεαστούν και το δίκαιο, η διαφήμιση, ακόμα και τα οικονομικά.

Υπάρχει, όμως, και η άλλη οπτική.

Ο Έρικ Μπρινγιόλφσον, καθηγητής του Πανεπιστημίου Στάνφορντ των ΗΠΑ και ειδικός τεχνητής νοημοσύνης υποστηρίζει ότι η τεχνητή νοημοσύνη είναι απλά ένα έργο που το’ χουμε ξαναδεί. Στο παρελθόν πολλές προόδους και μετασχηματιστικές τεχνολογίες είχαν την τάση να αυξάνουν την εισοδηματική ανισότητα μεταξύ όλο και λιγότερο έμπειρων εργαζομένων. Αλλά αυτό δεν σημαίνει απαραίτητα ότι ένα λογισμικό που παράγει τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να αντικαταστήσει τον άνθρωπο. Αντίθετα, μπορεί να τον βοηθήσει.

Συνεργάτης η τεχνητή νοημοσύνη, όχι ανταγωνιστής

Σε μια μελέτη που διεξήχθη μαζί με άλλους ακαδημαϊκούς από το Stanford Digital Economy Lab, ο Μπρινγιόλφσον διαπίστωσε ότι η ανάπτυξη της γενετικής τεχνητής νοημοσύνης σε ένα κέντρο εξυπηρέτησης πελατών όχι μόνο δεν στοίχισε θέσεις εργασίας, αλλά ενίσχυσε την παραγωγικότητα των εργαζομένων κατά 14%. Το λιγότερο έμπειρο ή εξειδικευμένο προσωπικό επωφελήθηκε περισσότερο, με περίπου 30% αύξηση της παραγωγικότητάς του.

Για να το αποδείξει και στην πράξη, ο Μπρινγιόλφσον έχει ιδρύσει μαζί με άλλους επιστήμονες του συγκεκριμένου πανεπιστημίσου. μια πλατφόρμα διαχείρισης εργασίας που ονομάζεται Workhelix. Αυτή εξετάζει τις εργασίες που συνήθως εκτελούνται σε μια εταιρεία και επισημαίνει ευκαιρίες για τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης.

Υπάρχει μια διαρκώς αυξανόμενη τάση να αντικαταστήσουν οι εταιρείες ανθρώπους με τεχνητή νοημοσύνη, όπου είναι εφικτό. Οι πανεπιστημιακές φωνές, όμως, τους συστήνουν να είναι προσεκτικές και να μην έχουν βραχυχρόνια στόχευση. Η αυτοματοποίηση των εργασιών θα μπορούσε μακροπρόθεσμα να οδηγήσει σε ακούσιες συνέπειες, όπως η απώλεια πολύτιμης εξειδίκευσης, που μόνο το ανθρώπινο μυαλό μπορεί να προσφέρει σε μια εταιρεία. Ζητήματα όπως π.χ. η συναισθηματική νοημοσύνη ή ακόμα και η κοινωνική νοημοσύνη και στρατηγική δεν μπορεί να τα επεξεργαστεί κανένας υπολογιστής, όσο δυνατός κι αν είναι.

Το ζήτημα, λοιπόν, είναι να πάψουν οι εργαζόμενοι και οι εταιρείες να βλέπουν την τεχνητή νοημοσύνη σαν ανταγωνιστή και να την αντιμετωπίσουν σαν συνεργάτη. Ως μέρος της αλλαγής, βέβαια, οι άνθρωποι θα πρέπει να αποκτήσουν νέες δεξιότητες για να παραμείνουν μπροστά, όπως η αύξηση της παιδείας τεχνητής νοημοσύνης. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει μεγαλύτερη εξοικείωση με μεγάλα γλωσσικά μοντέλα όπως το ChatGPT, για να κατανοήσουμε από πού προέρχονται τα δεδομένα και αν υπάρχουν προβλήματα στους αλγόριθμους ή άλλα ελαττώματα.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, θα προκύψουν νέοι ρόλοι ειδικά για την τεχνητή νοημοσύνη για να καλύψουν την έκρηξη της δημοτικότητας της τεχνολογίας. Υπάρχει ήδη μια αυξανόμενη αγορά για τις «ετικετοποιήσεις» δεδομένων (δηλαδή η οργάνωσή τους ανά κλάδο, τομέα κτλ.) ή τους σχολιαστές που βοηθούν για την εκπαίδευση των αλγορίθμων.

Ένας άλλος ανερχόμενος ρόλος σ’ αυτόν τον τομέα είναι ο «μηχανικός άμεσης επικοινωνίας». Δηλαδή ένας μηχανικός λογισμικού του οποίου η δουλειά είναι να δοκιμάζει και να αναπτύσσει τα μηνύματα κειμένου που θα παράγουν την πιο ακριβή και επιθυμητή απόκριση από οποιαδήποτε εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης.

Σε κάθε περίπτωση, η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να παίξει τους πιο βαρετούς ρόλους και να αφήσει το ανώτερο ανθρώπινο μυαλό να επεξεργαστεί πιο σύνθετες έννοιες. Σ’ αυτόν τον τομέα το μυαλουδάκι μας θα έχει πάντα το προβάδισμα. Αρκεί να καταλάβουμε το ρόλο μας και να εκπαιδευτούμε ανάλογα.

** Με πληροφορίες από Financial Times.