Εδώ και κάποια χρόνια τα καλοκαίρια δεν είναι τόσο ανέμελα. Υπερβολικά υψηλές θερμοκρασίες, άνεμοι, πυρκαγιές, πλημμύρες και ανεμοστρόβιλοι έχουν κάνει την εμφάνισή τους με αποτέλεσμα ο τουρισμός να δέχεται σοβαρό πλήγμα. Τον Ιούλιο, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι, συμπεριλαμβανομένων τουριστών, υπέφεραν από τον καύσωνα που «έκαψε» την Νότια Ευρώπη, με την Ιταλία, την Ισπανία, την Πορτογαλία αλλά και την Ελλάδα να σημάνουν συναγερμό.

Το ιταλικό υπουργείο Υγείας κατέγραψε τις συνέπειες των ακραίων θερμοκρασιών στο ποσοστό θνησιμότητας της χώρας τον Ιούλιο συγκριτικά με το μέσο ποσοστό την ίδια περίοδο από το 2015 έως το 2019. Ανέφερε ότι οι θερμοκρασίες ρεκόρ άνω των 40 βαθμών Κελσίου έχουν προκαλέσει περισσότερα θύματα από το αναμενόμενο σε άτομα ηλικίας 75 ετών και άνω. Το αυξημένο ποσοστό θνησιμότητας είναι ιδιαίτερα εμφανές στις νότιες πόλεις, όπως το Μπάρι, η Κατάνια και η Ρέτζιο Καλάμπρια.

Στην Ελλάδα, εκατοντάδες τουρίστες αναγκάστηκαν να εκκενώσουν νησιά λόγω των καταστροφικών πυρκαγιών, με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να ανακοινώνει δωρεάν διαμονή το 2024 στους ταξιδιώτες που επλήγησαν.

Ενώ, την ίδια στιγμή, στην Ολλανδία, το δημοφιλές μουσικό φεστιβάλ Awakenings ακύρωσε μια ημερομηνία λόγω ανησυχίας για σφοδρή κακοκαιρία με χαλάζι, κεραυνούς και καταιγίδες.

Ολοένα και πιο επικίνδυνος καιρός «χτυπά» τώρα κλασικούς καλοκαιρινούς προορισμούς, με τις συνθήκες να γίνονται πιο ασταθείς και θανατηφόρες. Σύμφωνα, με τους nyt που επικαλούνται την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν βιώσει τέσσερις κλιματικές καταστροφές από τον Μάιο, η καθεμία προκαλώντας ζημιές πάνω από ένα δισεκατομμύριο δολάρια. Η Υπηρεσία Εθνικού Πάρκου εκτιμά ότι περισσότεροι επισκέπτες έχουν πεθάνει από αιτίες που σχετίζονται με τη ζέστη από τον Ιούνιο από ό,τι σε έναν μέσο χρόνο. Ο έμμεσος απολογισμός είναι σχεδόν σίγουρα υψηλότερος: Μια πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι οι καλοκαιρινοί καύσωνες σκότωσαν 61.000 ανθρώπους στην Ευρώπη πέρυσι.

Σε κίνδυνο οι καλοκαιρινές διακοπές;

Τα καλοκαιρινά ταξίδια θεωρούνται πολύτιμα εδώ και καιρό. Αλλά ακόμη κι αν η τσέπη σας αντέχει μία ή και δύο εβδομάδες διακοπών, πόσο safe είναι να πάτε κάπου όπου κινδυνεύετε από μία πυρκαγιά ή ακραία υψηλή θερμοκρασία;

Για δεκαετίες, η επιστήμη έχει επιβεβαιώσει ότι η αμείωτη κλιματική αλλαγή θα προκαλέσει περισσότερες κακουχίες και θα κοστίσει εκατομμύρια ζωές τα επόμενα χρόνια. Ήδη παίρνουμε μια γεύση από τα αποτελέσματα αυτό το καλοκαίρι. Η σχέση μας με τα ταξίδια έχει φτάσει σε οριακό σημείο. Τι θα συμβεί όταν δεν θα μπορούμε πια να κάνουμε διακοπές;

Σύμφωνα με τους New York Times, παρόλες τις κρίσεις, οι παγκόσμιες αφίξεις – ο συνολικός αριθμός τουριστών που διασχίζουν τα σύνορα – προβλέπεται να αυξηθούν κατά 30% από πέρυσι, αναφέρει το Economist Intelligence Unit , ένα ερευνητικό τμήμα της εταιρείας μέσων ενημέρωσης. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού αναφέρει ότι τα ταξίδια στην Ευρώπη βρίσκονται πλέον στο 90% των προπανδημικών επιπέδων.

Και ο τουρισμός είναι μεγάλη επιχείρηση. Η ανάπτυξη του κλάδου ξεπέρασε την αύξηση του παγκόσμιου ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος κατά περισσότερο από 40% το 2019, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ταξιδιών και Τουρισμού. Την ίδια χρονιά απασχόλησε 333 εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο —που ισοδυναμεί με μία στις 10 θέσεις εργασίας— και αντιπροσώπευε περισσότερο από το 10% της παγκόσμιας οικονομίας.

Χιλιάδες επισκέπτες κατακλύζουν το Λούβρο, το Κολοσσαίο αλλά και την Ακρόπολη. Οι επισκέπτες που παρατάσσονται εκεί, αλλά και σε άλλους προορισμούς δεν αποθαρρύνονται εύκολα από τις καταιγιστικές θερμοκρασίες. Αγόρασαν εισιτήρια , πλήρωσαν δωμάτια και προγραμμάτισαν τον χρόνο τους. Μια εκπρόσωπος της Booking.com, Leslie Cafferty, μιλώντας στους nyt δήλωσε ότι η εταιρεία «δεν βλέπει κανένα ίχνος ότι οι άνθρωποι επανεξετάζουν τα αρχικά τους ταξιδιωτικά σχέδια».

Η Susanne Becken, καθηγήτρια βιώσιμου τουρισμού στο Πανεπιστήμιο Griffith, στην Αυστραλία, δήλωσε ότι τα ζητήματα που αντιμετωπίζουμε επιδεινώνονται εν μέρει από τις συνεπείς παγκόσμιες τουριστικές πρακτικές τα τελευταία 50 χρόνια.

Αλλαγή προορισμών

Ωστόσο, η αλλαγή έρχεται, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει ότι ο τουρισμός στην ήπειρο θα αυξηθεί ανεξάρτητα από τις συνθήκες θερμότητας, αλλά με μία υποσημείωση: οι τουρίστες θα επιλέγουν τη Βόρεια Ευρώπη αντί για τη Μεσόγειο. Οι νότιες περιοχές θα μπορούσαν να χάσουν σχεδόν το 10% των σημερινών καλοκαιρινών τουριστών τους, σε ένα σενάριο, αναφέρει το άρθρο των nyt.

Ήδη κάποιοι ταξιδιώτες έχουν αλλάξει τα δρομολόγιά τους.

Η Miku Sekizawa και η οικογένειά της σχεδίαζαν να πετάξουν από το Σικάγο στην Αθήνα τον Αύγουστο, αλλά ο καιρός τους άλλαξε τα σχέδια.«Αλλάξαμε το δρομολόγιό μας την περασμένη εβδομάδα αφού συνειδητοποιήσαμε ότι λόγω καύσωνα δεν θα είναι εφικτό να πάμε. Δεν είμαι καλή στο να αντιμετωπίζω τη ζέστη και να είμαι έγκυος», είπε η κ. Sekizawa, 36χρονη λογίστρια. Δεδομένου ότι έκαναν κράτηση με πόντους και δωρεάν πολιτικές ακύρωσης, άλλαξαν τις πτήσεις τους και επισκέπτονται το Παρίσι, το Στρασβούργο και το Άμστερνταμ.

Αλλά οι εύκρατοι προορισμοί αντιμετωπίζουν τα δικά τους κλιματικά ζητήματα. Ο Έιβερι Μπάλντουιν, ένας 27χρονος προπονητής τένις που ζει στο Μπρούκλιν, επισκέπτεται τακτικά μια μικρή πόλη στο Νιου Χάμσαϊρ όλη του τη ζωή. Η βροχή έχει πλήξει την περιοχή αυτό το καλοκαίρι. μια μελέτη του Πανεπιστημίου της Μασαχουσέτης Amherst διαπίστωσε ότι περισσότερες βροχοπτώσεις έχουν πέσει στο Νιου Χάμσαϊρ κάθε χρόνο τα τελευταία 10 χρόνια από τον μέσο όρο του 20ου αιώνα.

«Είναι σίγουρα ένα συχνό θέμα συζήτησης», είπε ο κ. Baldwin. Οι υγρές συνθήκες καθιστούν τις συνήθεις δραστηριότητες, όπως η πεζοπορία, και οδηγούν τους ανθρώπους σε εσωτερικούς χώρους. «Πάντα υπάρχουν παζλ», είπε, με χιούμορ.

Ορισμένες κυβερνήσεις εφαρμόζουν πολιτικές για την αναδρομολόγηση της τουριστικής κίνησης. Η Κίνα έχει δεσμευτεί να κατασκευάσει μεγάλα ορεινά θέρετρα ως μέρος ενός προγράμματος που ονομάζεται «προορισμοί 22 βαθμών», καθώς 22 βαθμοί Κελσίου είναι η βέλτιστη θερμοκρασία διακοπών, σύμφωνα με την Κίνα – που έχουν σχεδιαστεί για να προσελκύουν εγχώριους τουρίστες από πόλεις όπως η Σαγκάη και το Πεκίνο κατά τη διάρκεια τους πιο ζεστούς μήνες. Ο Δρ Μπέκεν, ο καθηγητής βιώσιμου τουρισμού, παρακολούθησε ένα συνέδριο για την κλιματική αλλαγή στο οποίο η κυβέρνηση παρουσίασε την πρωτοβουλία. «Χτίζουν συστηματικά θέρετρα στα βουνά», είπε.

Ακυρώσεις και αύξηση του κόστους

Τα ξενοδοχεία, οι ταξιδιωτικοί πράκτορες και οι πάροχοι υπηρεσιών πρέπει επίσης να αντιμετωπίσουν ολοένα και πιο ασταθείς συνθήκες που απειλούν τα προς το ζην και απογοητεύουν τους πελάτες τους.

«Ο κόσμος έρχεται γενικά εδώ για να κάνει κάτι», είπε ο Pierce McCully, ο ιδιοκτήτης της Villa Trieste M στην ιταλική πόλη Asolo. Η βίλα είναι δημοφιλής στους πεζοπόρους και τους ποδηλάτες. Όμως αυτό το καλοκαίρι η περιοχή έχει υποστεί μια σειρά από ακραία καιρικά φαινόμενα, από επίμονες βροχοπτώσεις έως χαλαζοπτώσεις που έγιναν πρωτοσέλιδο διεθνώς. Πάνω από το ένα τέταρτο των κρατήσεων ακυρώθηκαν και οι επισκέπτες που έρχονται βασίζονται περισσότερο στις ανέσεις εσωτερικού χώρου. «Θέλαμε πραγματικά να αποφύγουμε να έχουμε τηλεοράσεις», είπε ο κ. McCully, αλλά οι επισκέπτες λόγω του καιρού έχουν κολλήσει σε ένα δωμάτιο και το μόνο που κάνουν είναι επιδρομή στο μίνι μπαρ».

Ο Chris Kelly και η Nina Rehfeld, ένα ζευγάρι, ιδιοκτήτες του Grand Canyon Journeys , μιας τουριστικής επιχείρησης με έδρα τη Sedona της Αριζ, μίλησαν στους nyt και δήλωσαν ότι πλέον έχουν γίνει πιο προσεκτικοί όταν προσφέρουν πεζοπορίες στο Εθνικό Πάρκο Grand Canyon και στο κοντινό Antelope Canyon.

«Φέτος είναι επικίνδυνα», είπε η κ. Rehfeld. Δύο γυναίκες στα 70 τους έκλεισαν μια βόλτα στο φαράγγι κατά τη διάρκεια ενός καύσωνα, με αποτέλεσμα ο σύζυγός της και ιδιοκτήτης του ξενοδοχείου να μεταβεί στην περιοχή για να τους πάρει με το αμάξι.

Ποιος προσέχει τους τουρίστες;

Μεγάλες πόλεις του κόσμου έχουν επιστρατεύσει διάφορα μέσα προκειμένου να προστατευτούν οι πολίτες. Για παράδειγμα, στη Γαλλία, για να μετριαστεί η ζέστη, ο Πύργος του Άιφελ έχει εγκαταστήσει εναέρια στέκια και σταθμούς νερού για όσους περιμένουν στην ουρά, σύμφωνα με τον Πάτρικ Μπράνκο Ρουίβο, γενικό διευθυντή του πύργου. Έχει επίσης μεταφέρει περισσότερες από τις πωλήσεις εισιτηρίων της σε ένα διαδικτυακό σύστημα κρατήσεων, το οποίο μειώνει τους χρόνους αναμονής για τους επισκέπτες.

Το άρθρο των New York Times κλείνει, αναφέροντας πως, ναι μεν πλησιάζουμε σε ένα κόσμο που θερμαίνεται όλο και περισσότερο, ωστόσο οι τραγικοί τίτλοι αλλά και τα στατιστικά στοιχεία, προκαλούν τρόμο και μία σκληρή στάση απέναντι στον τουρισμό. Σίγουρα πάντως οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο θα βρεθούν αντιμέτωποι με προσωπικές και δύσκολες αποφάσεις ως προς την επιλογή του επόμενου προορισμού τους και αυτό ενδεχομένως τους κάνει να διαλέξουν μία λιγότερο ελκυστική αλλά πιο safe επιλογή.