Περιεχόμενα
Αν υπάρχει ένα βουνό που με μαγεύει στην Ελλάδα αυτό είναι ο Ψηλορείτης ο οποίος πέρα από δύναμη και ιερό βουνό, είναι και η ψυχή της Κρήτης. Αυτό το βουνό, με τη μεγαλοπρέπεια και την αγριάδα του, διαπνέει την περιοχή και τους ανθρώπους της, ενσωματώνοντας στην καθημερινότητά τους μια βαθιά σύνδεση με τη φύση και την παράδοση. Η ψυχή του Ψηλορείτη δεν περιορίζεται μόνο στην επιβλητική του παρουσία, αλλά διαπερνά την ανθρώπινη ύπαρξη, δίνοντας στους Ανωγειανούς μια μοναδική αίσθηση διαχρονικότητας και συνέχειας.
Αυτό το συνταίριασμα ύλης και ψυχής αναδεικνύει τον αποκαλυπτικό μύθο του Ανωγειανού, ενός ανθρώπου σμιλευμένου από τη σκληρότητα και την ομορφιά του βουνού, με μια ιδιοσυγκρασία που συνδυάζει την αγνότητα, τη φιλοξενία και τη βαθιά πίστη στις παραδόσεις του τόπου του. Στα Ανώγεια, ο επισκέπτης δεν απλώς παρατηρεί, αλλά βιώνει έναν ξεχωριστό κόσμο της Ορεινής Κρήτης, όπου η ιστορία, η μουσική και η φύση συνυπάρχουν με μια αίσθηση ιερότητας και δύναμης.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού του ΟΗΕ (UNWTO) περιέλαβε αυτό του υπέροχο χωριό στα 55 Καλύτερα Χωριά του Κόσμου για το 2024, απονέμοντάς τους το βραβείο για την εξαιρετική τους προσφορά στον τομέα του Αγροτικού Τουρισμού.
Η αναγνώριση αυτή αναγνωρίζει τις προσπάθειες της τοπικής κοινότητας και της Δημοτικής Αρχής να προωθήσουν την καινοτομία και τη βιωσιμότητα, με σεβασμό στους τομείς της κοινωνίας, της οικονομίας και του περιβάλλοντος. Οι προσπάθειες των Ανωγείων επισημαίνονται ως παράδειγμα καλής πρακτικής που συνδυάζει τον τουρισμό με την προστασία και ενίσχυση της τοπικής κουλτούρας και φυσικής κληρονομιάς.
Το χωριό των Ανωγείων αποτελεί πλέον μέλος της παγκόσμιας κοινότητας των 254 χωριών που περιλαμβάνονται στην πρωτοβουλία «Best Tourism Villages» του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού του ΟΗΕ.
Στα σοκάκια του χωριού οι ήχοι από τη λύρα και το λαούτο αντηχούν στους δρόμους, ενώ οι παραδοσιακοί αργαλειοί, αν και ελάχιστοι σήμερα, συνεχίζουν να παράγουν τα περίφημα κρητικά υφαντά. Η εικόνα των Ανωγειανών, με τα παραδοσιακά κεφαλομάντιλα και στιβάνια, που συνοδεύουν τις συνομιλίες τους με μαντινάδες, συνθέτει μια γνήσια πολιτιστική ταυτότητα, που μαγεύει και προσελκύει επισκέπτες από όλο τον κόσμο.
Κάθε καλοκαίρι, τα Ανώγεια γίνονται σημείο συνάντησης για εκατοντάδες ταξιδιώτες που επισκέπτονται τον τόπο γενέτειρας του «Αρχάγγελου της Κρήτης», Νίκου Ξυλούρη. Οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να συμμετάσχουν στα Υακίνθεια, τα πολιτιστικά δρώμενα που διοργανώνονται με την καλλιτεχνική επιμέλεια του Λουδοβίκου των Ανωγείων.
Αυτή η αναγνώριση υπογραμμίζει τη σημασία των μικρών τοπικών κοινοτήτων και την αξία τους στην προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης, της διατήρησης των τοπικών παραδόσεων και της βελτίωσης της ποιότητας ζωής των κατοίκων.
Η πρωτοβουλία αυτή αναδεικνύει την αξιοποίηση των αγροτικών προορισμών, υποστηρίζοντας την ενσωμάτωση του τουρισμού ως μέσο ανάπτυξης, ενδυναμώνοντας τις τοπικές κοινωνίες και ενισχύοντας τις διασυνδέσεις τους με το ευρύτερο οικονομικό και πολιτισμικό περιβάλλον.
Περισσότερες από 260 υποψηφιότητες από 60 και πλέον κράτη μέλη του ΟΗΕ βρέθηκαν στο μικροσκόπιο των ειδικών, η κρίση των οποίων ανέδειξε μεταξύ των 55 Χωριών και τα Ανώγεια Κρήτης, ως τουριστικό προορισμό που πληροί τις προϋποθέσεις για το αύριο του τουρισμού σε μικρές κοινότητες.
Τα χωριά αξιολογήθηκαν σε εννέα βασικούς τομείς και συγκεκριμένα: «Πολιτιστικοί και φυσικοί πόροι / προώθηση και διατήρηση των πολιτιστικών πόρων / οικονομική βιωσιμότητα / κοινωνική βιωσιμότητα / περιβαλλοντική βιωσιμότητα / τουριστική ανάπτυξη και ολοκλήρωση της αλυσίδας αξίας / διακυβέρνηση και ιεράρχηση του τουρισμού / υποδομές και συνδεσιμότητα / υγεία και ασφάλεια».
Ανώγεια: Ένας ορεινός οικισμός γεμάτος λύρα και μαντινάδα
Τα Ανώγεια είναι παγκοσμίως γνωστά για τη ζωντανή μουσική τους παράδοση, η οποία αποτελεί σημαντικό μέρος της πολιτιστικής κληρονομιάς του χωριού. Εδώ γεννήθηκαν δύο από τους μεγαλύτερους εκπροσώπους της κρητικής μουσικής, ο Νίκος Ξυλούρης και ο αδερφός του, Ψαραντώνης, οι οποίοι έγραψαν ιστορία με το ταλέντο τους και συνέβαλαν στη διάδοση της κρητικής μουσικής παράδοσης.
Η μουσική παράδοση είναι τόσο ζωντανή που σχεδόν κάθε οικογένεια στο χωριό έχει τουλάχιστον έναν λυράρη, ενώ οι μαντινάδες, αυτές οι δημοφιλείς, αυτοσχέδιες κρητικές ποιητικές φόρμες, αποτελούν καθημερινό μέρος της ζωής των κατοίκων.
Το τοπίο των Ανωγείων είναι εξίσου εντυπωσιακό, καθώς το χωριό βρίσκεται σε υψόμετρο 830 μέτρων, χτισμένο πάνω σε μια ράχη κάτω από το επιβλητικό βουνό Ψηλορείτης. Η φυσική ομορφιά του τόπου ενισχύεται από τους γυμνούς όγκους του βουνού, που δημιουργούν μια σεληνιακή αίσθηση και προσφέρουν εκπληκτική θέα στην περιοχή, καθιστώντας τα Ανώγεια έναν προορισμό με μοναδική φυσική και πολιτιστική αξία.
Τα παραδοσιακά καφενεία στο χωριό είναι σημεία συνάντησης για ντόπιους και επισκέπτες, οι οποίοι απολαμβάνουν ρακή και τοπικά εδέσματα, βυθισμένοι στην αυθεντική ατμόσφαιρα του τόπου. Ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες, η κεντρική πλατεία του Αγίου Γεωργίου σφύζει από ζωή, με πλήθος κόσμου να συγκεντρώνεται εκεί, ενώ συχνά διοργανώνονται μουσικές και θεατρικές παραστάσεις που ενισχύουν την πολιτιστική ζωντάνια του χωριού.
Το χωριό διαθέτει μικρά ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια, ενώ οι ταβέρνες προσφέρουν πεντανόστιμη κρητική παραδοσιακή κουζίνα, καθιστώντας τα Ανώγεια έναν εξαιρετικό προορισμό για όσους επιθυμούν να ζήσουν την αυθεντική κρητική εμπειρία.
Το όνομά τους προέρχεται από τη θέση τους, καθώς «Άνω» σημαίνει την υψηλή ή ορεινή γη. Η κωμόπολη είναι επίσης γνωστή με τα ονόματα Αξικανώγεια ή Μεγάλα Ανώγεια. Τα Ανώγεια είναι διαρθρωμένα σε διάφορες συνοικίες, όπως Αρμί, Μεσοχωριό (ή Μεσοχωριά), Περαχώρι, Μετόχι και Συνοικισμό, καθώς και σε γειτονιές και πλατείες, οι οποίες ενισχύουν τον παραδοσιακό χαρακτήρα και την κοινωνική συνοχή της περιοχής.
Η λίστα με τα 55 καλύτερα τουριστικά χωριά του UN Tourism για το 2024
Abo Noghta Castles & Historic Tabab, Σαουδική Αραβία
Abu Ghosoun, Αίγυπτος
Aínsa, Ισπανία
Amagi, Ιαπωνία
Ανώγεια, Ελλάδα
Azheke, Κίνα
Bo Suak, Ταϊλάνδη
Capulálpam de Méndez, Μεξικό
Caviahue-Copahue, Αργεντινή
Cuatro Ciénegas de Carranza, Μεξικό
El Tambo, Εκουαδόρ
El Valle de Antón, Παναμάς
Esfahak, Ιράν
Gaiman, Αργεντινή
Gharb Suhayl, Αίγυπτος
Grand Baie, Μαυρίκιος
Guanyang, Κίνα
Huancaya, Περού
Jardín, Κολομβία
Jatiluwih, Ινδονησία
Καλοπαναγιώτης, Κύπρος
Leymebamba, Περού
Mindo, Εκουαδόρ
Mura, Ισπανία
Nishikawa, Ιαπωνία
Óbidos, Πορτογαλία
Ormana, Τουρκία
Palizada, Μεξικό
Πισσούρι, Κύπρος
Portobelo, Παναμάς
Pueblo de Maras, Περού
Quinua, Περού
Ralco, Χιλή
Roches Noires, Μαυρίκιος
Romoos, Ελβετία
Ruboni, Ουγκάντα
San Casciano dei Bagni, Ιταλία
San Juan del Obispo, Γουατεμάλα
San Rafael de la Laguna, Εκουαδόρ
Santa Cruz da Graciosa, Πορτογαλία
Shibadong, Κίνα
Sibayo, Περού
Splügen, Ελβετία
St. Johann in Tirol, Αυστρία
Taoping, Κίνα
Tra Que Vegetable Village, Βιετνάμ
Trevelin, Αργεντινή
Uaxactún, Γουατεμάλα
Urych, Ουκρανία
Villa Tulumba, Αργεντινή
Vorokhta, Ουκρανία
Wukirsari, Ινδονησία
Xiaogang, Κίνα
Xitou, Κίνα
Yandunjiao, Κίνα
*Photo Credit: Shutterstock
