Μήπως τα βλέπεις διπλά; – Πώς στις ταινίες πολλαπλασιάζουν τους… ηθοποιούς

Το 2025 ήταν μια χρονιά που οι θεατές τα είδαν «διπλά» σε πολλές ταινίες κυριολεκτικά. Τρεις μεγάλες ταινίες έφεραν πρωταγωνιστές που υποδύονται πολλαπλούς ρόλους στην ίδια οθόνη.

Στο «Mickey 17», ο Ρόμπερτ Πάτινσον εμφανίζεται σε τουλάχιστον δύο εκδοχές του εαυτού του ως αναλώσιμος εργάτης σε έναν εξωγήινο πλανήτη. Ο Ρόμπερτ Ντε Νίρο υποδύεται δύο διαφορετικούς μαφιόζους στην ταινία «The Alto Knights».

Και ο Μάικλ Μπ. Τζόρνταν πρωταγωνιστεί στους «Αμαρτωλούς» (Sinners) του Ράιν Γκούγκλερ, μια ταινία με βρικόλακες που διαδραματίζεται στον Μισισιπή της δεκαετίας του 1930, όπου υποδύεται δίδυμους αδερφούς με εντυπωσιακή τεχνική ακρίβεια. Ο διπλασιασμός ηθοποιών δεν είναι καινούργιο φαινόμενο στις ταινίες, αλλά η εξέλιξη της τεχνολογίας τον έχει κάνει πιο εντυπωσιακό από ποτέ.

Η Αρχή: Ο Μπάστερ Κίτον και η τρέλα του διπλασιασμού

Η τεχνική του διπλασιασμού στις ταινίες χρονολογείται από την εποχή του βωβού κινηματογράφου. Σε μια μικρού μήκους ταινία του 1921, ο Μπάστερ Κίτον ονειρεύεται τον εαυτό του να παίζει κάθε ρόλο σε μια παράσταση –από την ορχήστρα μέχρι τους θεατές.

Με τη βοήθεια του εικονολήπτη Έλτζιν Λέσλι, ο Κίτον χρησιμοποίησε τη μέθοδο της μάσκας και της διπλής έκθεσης: κάλυπτε μέρος του φακού, γύριζε μια σκηνή, και στη συνέχεια επαναλάμβανε τη διαδικασία αποκαλύπτοντας το καλυμμένο τμήμα για να προσθέσει άλλη μια εκδοχή του εαυτού του.

Το αποτέλεσμα ήταν μια εντυπωσιακή σύνθεση πολλών Κίτον να συνυπάρχουν στο ίδιο πλάνο, αν και με αμφιλεγόμενα στοιχεία της εποχής, όπως η χρήση μαύρης φάτσας.

The Parent Trap (1961): Η μαγεία της χωριστής οθόνης

Η κωμωδία της Disney «The Parent Trap» του 1961 παραμένει ένα από τα πιο κλασικά παραδείγματα διπλασιασμού. Η Χέιλι Μιλς υποδύεται δύο δίδυμες που συνωμοτούν για να ενώσουν ξανά τους γονείς τους.

Η τεχνική της χωριστής οθόνης ήταν απλή αλλά απαιτητική: η Μιλς γύριζε τη σκηνή ως η μία δίδυμη απέναντι από έναν σωσία, στη συνέχεια άλλαζε ρούχα και επαναλάμβανε τη σκηνή ως η άλλη.

Η κάμερα έπρεπε να παραμένει απόλυτα σταθερή, χωρίς καμία αλλαγή στο σκηνικό. «Επί ποινή θανάτου δεν περνούσες τη διαχωριστική γραμμή», είχε πει η Μιλς στο Vulture, περιγράφοντας τις αυστηρές συνθήκες γυρισμάτων. Οι δύο λήψεις συνδυάζονταν με έναν οπτικό εκτυπωτή, χρησιμοποιώντας ματ για να αποκλείσουν τις πλευρές χωρίς τη Μιλς.

Back to the Future Part II (1989): Ξεπερνώντας τη διαχωριστική γραμμή

Η συνέχεια του «Back to the Future» έφερε μια επανάσταση στον διπλασιασμό. Ο κινηματογραφιστής Νταν Κουντέι, εμπνευσμένος από το «The Parent Trap», ήθελε να ξεπεράσει το όριο της σταθερής κάμερας.

Με το σύστημα ελέγχου κίνησης VistaGlide dolly, που αναπτύχθηκε από την Industrial Light & Magic, η κάμερα μπορούσε να κινείται ελεύθερα και να επαναλαμβάνει τις κινήσεις με ακρίβεια για την επόμενη λήψη στις ταινίες.

Αυτό επέτρεψε στον Μάικλ Τζ. Φοξ να υποδυθεί τον Μάρτι ΜακΦλάι και τον γιο του, ενώ σε μια σκηνή ο Τόμας Φ. Γουίλσον, ως Biff, περνά ένα αθλητικό αλμανάκ από τον ηλικιωμένο στον νεότερο εαυτό του, χρησιμοποιώντας έναν ρομποτικό βραχίονα για να διατηρηθεί το αντικείμενο στο πλάνο.

Multiplicity (1996): Τέσσερις Μάικλ Κίτον, ένα πρόβλημα

Στην κωμωδία «Multiplicity», ο Μάικλ Κίτον υποδύεται έναν άντρα που κλωνοποιεί τον εαυτό του για να ανταπεξέλθει στις υποχρεώσεις του, με αποτέλεσμα τέσσερις εκδοχές του στην οθόνη.

Ο υπεύθυνος οπτικών εφέ Ρίτσαρντ Έντλαντ ανέπτυξε μια τεχνική για να εξασφαλίσει οπτική επαφή μεταξύ των κλώνων: ένα τρίποδο με διόπτρα πιστολιού και λέιζερ κατέγραφε τις κινήσεις του Κίτον, ενώ στη δεύτερη λήψη ένας σωσίας κρατούσε μια οθόνη που έπαιζε την πρώτη λήψη, βοηθώντας τον Κίτον να συγχρονιστεί.

Green box χρησιμοποιήθηκαν για σκηνές όπου οι κλώνοι περνούσαν ο ένας μπροστά από τον άλλο, ενώ μια ομάδα συνέθετε τα πλάνα σε πραγματικό χρόνο για να δώσει στον σκηνοθέτη Χάρολντ Ράμις μια πρώτη εικόνα του αποτελέσματος.

The Social Network (2010): Ψηφιακή αντικατάσταση προσώπου

Στο «The Social Network» του Ντέιβιντ Φίντσερ, ο Άρμι Χάμερ υποδύεται τους δίδυμους Winklevoss, αλλά στην πραγματικότητα συνεργάστηκε με τον ηθοποιό Τζος Πένς, του οποίου το πρόσωπο αντικαταστάθηκε ψηφιακά με αυτό του Χάμερ.

Με τη χρήση λέιζερ ιατρικού τύπου για τη σάρωση των προσώπων και των δύο ηθοποιών, η ομάδα του Φίντσερ πέτυχε μια απρόσκοπτη αντικατάσταση. «Ήταν σαν motion-capture ηθοποιία», δήλωσε ο Πενς στην Huffington Post το 2020, περιγράφοντας την εμπειρία του να δανείζει το σώμα του για τον ρόλο.

Sinners (2025): Καινοτομία στο πασάρισμα ενός τσιγάρου

Στους «Sinners», ο Ράιαν Γκούγκλερ φέρνει τον Μάικλ Μπ. Τζόρνταν σε διπλό ρόλο ως δίδυμοι Smoke και Stack, σε μια ταινία IMAX 65 χιλιοστών. Η ομάδα οπτικών εφέ, με επικεφαλής τον Μάικλ Ράλα, αντιμετώπισε τις προκλήσεις της ταινίας υψηλής ανάλυσης, όπως την παραμόρφωση του φιλμ.

Χρησιμοποίησαν ένα «matrix» για να αποφασίσουν την καλύτερη τεχνική για κάθε σκηνή, από απλές λήψεις πάνω από τον ώμο μέχρι τη χρήση ενός techno dolly.

Η καινοτομία ήταν το «φωτοστέφανο»: μια εξέδρα με 12 κάμερες στους ώμους του Τζόρνταν, που κατέγραφαν κάθε κίνηση του κεφαλιού του για ψηφιακή αντικατάσταση.

Ωστόσο, η πιο εντυπωσιακή στιγμή ήταν μια σκηνή όπου ο Stack δίνει ένα τσιγάρο στον Smoke, με τον Τζόρνταν να εκτελεί και τις δύο πλευρές της σκηνής, χρησιμοποιώντας έναν ψηφιακά αφαιρούμενο στύλο για να συγχρονίσει τις κινήσεις.

«Όλες οι κινήσεις και οι μανιερισμοί των διδύμων φαίνονται ξεκάθαρα», δήλωσε ο Ράλα, τονίζοντας τη σημασία της σκηνής για τον χαρακτηρισμό.

Συμπέρασμα: Η μαγεία του ντουμπλαρίσματος συνεχίζεται

Από τις πρωτοποριακές τεχνικές στις ταινίες του βωβού κινηματογράφου μέχρι τα σύγχρονα ψηφιακά εφέ στις ταινίες του 2025, ο διπλασιασμός παραμένει ένα από τα πιο εντυπωσιακά κόλπα του κινηματογράφου.

Είτε μέσω διπλής έκθεσης, χωριστής οθόνης, ελέγχου κίνησης ή ψηφιακής αντικατάστασης, οι ταινίες συνεχίζουν να μας κάνουν να βλέπουμε διπλά -και να απολαμβάνουμε τη μαγεία πίσω από την οθόνη.

Πηγή: nytimes