Αναιρώντας χρόνια δουλειάς στην περιβαλλοντική της ατζέντα, η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν αντέστρεψε τους κανόνες για την πράσινη γεωργία, περιόρισε τις εισαγωγές τροφίμων από την Ουκρανία και κατέστεψε ένα σχέδιο μείωσης της χρήσης φυτοφαρμάκων. Με τις ευρωπαϊκές εκλογές να πλησιάζουν, ούτε το Παρίσι ούτε οι Βρυξέλλες τόλμησαν να τα βάλουν με τους αγρότες που ήταν έτοιμοι να ρίξουν ισπανικές ντομάτες στους δρόμους της νότιας Γαλλίας ή να πραγματοποιήσουν επιδρομή σε έναν κόμβο εφοδιαστικής τροφίμων στα περίχωρα της πρωτεύουσας.

Αρκετοί αξιωματούχοι της ΕΕ αναγνώρισαν ότι το τροχοπέδη για την πράσινη γεωργία προήλθε άμεσα από τις διαμαρτυρίες των αγροτών σε όλη την ήπειρο.

Στη Γαλλία, όπου, κατά την παραδοχή του, ο πρωθυπουργός Γκαμπριέλ Ατάλ ενέδωσε στις απαιτήσεις των αγροτών σε μια προσπάθεια να «ανταποκριθεί στις προσδοκίες τους». Διέταξε παύση των νέων απαγορεύσεων φυτοφαρμάκων, ανατροπή στην αύξηση της τιμής των καυσίμων τρακτέρ και δεσμεύτηκε να μην προχωρήσει περισσότερο από ό,τι απαιτεί η νομοθεσία της ΕΕ για τους περιβαλλοντικούς περιορισμούς.

Οι παραχωρήσεις για τους αγρότες

Όλα αυτά προκάλεσαν αντιδράσεις από περιβαλλοντολόγους, οι οποίοι αμφισβητούν πόσο σοβαροί είναι η Φον ντερ Λάιεν και ο Μακρόν στις δεσμεύσεις τους για το κλίμα. Και θέτουν ένα σημαντικό ερώτημα: Εάν αυτές οι παραχωρήσεις δεν καταφέρουν να εξαγοράσουν την αγροτική ειρήνη, τι άλλο μπορούν να κάνουν;

«Από δημοκρατική σκοπιά, είναι ανησυχητικό και προβληματικό να βλέπουμε πώς οι αγρότες κατάφεραν να μονοπωλήσουν την προσοχή και να αλλάξουν την κατεύθυνση που παίρνει η περιβαλλοντική πολιτική στην Ευρώπη», δήλωσε ο Αλμπέρτο Αλμάνιο καθηγητής δικαίου της ΕΕ στη σχολή επιχειρήσεων HEC.

Αυτή η κίνηση αποκάλυψε την «αδυναμία» των πράσινων διαπιστευτηρίων του Μακρόν και θα μπορούσε ακόμη και να προκαλέσει ένα φαινόμενο χιονόμπαλας, προειδοποίησε. «Μπορούμε να αναρωτηθούμε ποια κοινωνική ομάδα θα είναι η επόμενη που θα επιτύχει και πάλι στο να ξεσηκωθεί και να αλλάξει τις πολιτικές προτεραιότητες αυτής της κυβέρνησης».

Και, παρόλο που οι αγρότες στη Γερμανία, την Πολωνία, την Ιταλία και το Βέλγιο έχουν επίσης βγει στους δρόμους, πουθενά οι διαδηλώσεις στην Ευρώπη δεν είχαν τόσο άμεσες πολιτικές συνέπειες όσο στη Γαλλία.

Η Επιτροπή και οι χώρες μέλη «χαλαρώνουν ή προσαρμόζουν τις πράσινες πολιτικές για έναν μόνο λόγο: απέχουμε τρεις μήνες από τις ευρωπαϊκές εκλογές», δήλωσε ο Ισπανός ευρωβουλευτής Γιόρντι Κανιάς από την Ομάδα Renew Europe στην οποία είναι μέλος το κόμμα της Αναγέννησης του Macron.

Όχι στην Mercosur

Ο Μακρόν κλιμάκωσε τον αγώνα του ενάντια σε μια εμπορική συμφωνία που προσπαθούν να συνάψουν οι Βρυξέλλες με το μπλοκ της Λατινικής Αμερικής Mercosur απογοητεύοντας άλλες κυβερνήσεις της ΕΕ που υποστηρίζουν τη δημιουργία μιας ζώνης ελεύθερων συναλλαγών που καλύπτει σχεδόν 800 εκατομμύρια ανθρώπους.

Η εμπορική πολιτική της ΕΕ σε μια προσπάθεια να κατευνάσει τους Γάλλους αγρότες για τις μελλοντικές εισαγωγές βοείου κρέατος Βραζιλίας δεν εξελίσσεται καλά σε άλλες πρωτεύουσες της ΕΕ.

Ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς που φιλοξενεί τον Ατάλ για συνομιλίες στο Βερολίνο αυτή την εβδομάδα, δήλωσε: «Πιστεύω ότι όλοι συμφωνούμε ότι χρειαζόμαστε τέτοιες συμφωνίες».

Ο Γάλλος πρωθυπουργός αντέκρουσε κατηγορηματικά τον Όλαφ Σολτς, λέγοντας: «Συμφωνούμε ότι διαφωνούμε».

Ο Κανιάς είχε μια συγκεκριμένη άποψη ιδιαίτερα για την στρατιγική του Μακρόν σχετικά με την Mercosur: «Υιοθετούν μέτρα που απλώς επιδιώκουν να εκτονώσουν τις εντάσεις, είτε μέσω παραχωρήσεων είτε μεταθέτοντας τα προβλήματα σε έναν ένοχο, όπως στην περίπτωση της Γαλλίας, η οποία πάει να φορτώσει το ζήτημα στην Mercosur».

Η συμφωνία είναι ο «τέλειος κακός για να προβληθεί και να αποσπάσει την προσοχή των αγροτών, λες και τα προβλήματα του κλάδου θα βελτιωνόντουσαν επιδεινώνοντας την ικανότητά του να εξάγει», δήλωσε ο Κανιάς, ο οποίος προεδρεύει της αντιπροσωπείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για τις σχέσεις με την Mercosur και, όπως η ισπανική κυβέρνηση, υποστηρίζει σθεναρά τη συμφωνία.

Η Γαλλία θέλει ισορροπια και πράσινη ενέργεια

Ο Μακρόν έσπευσε να τονίσει ότι η Γαλλία δεν εγκαταλείπει τις πράσινες φιλοδοξίες της να ευχαριστήσει τους αγρότες και να επιμείνει ότι ήταν ρεαλιστής στη χαλάρωση ορισμένων πράσινων κανόνων.

«Είναι θέμα κοινής λογικής, ήμασταν πάντα στο πλευρό των αγροτών», είπε ο Μακρόν σε δημοσιογράφους την περασμένη εβδομάδα στις Βρυξέλλες, τονίζοντας ότι η ΕΕ πρέπει να βρει τη σωστή ισορροπία μεταξύ της πράσινης μετάβασης και της προστασίας των αγροτών.

Ο Γάλλος πρόεδρος ήταν επίσης σαφής ότι, εάν οι Βρυξέλλες δεν ακούσουν τους αγρότες και δεν απλοποιήσουν τους κανόνες, η ακροδεξιά θα μπορούσε να θριαμβεύσει στις ευρωεκλογές του Ιουνίου.

Και, αντιμέτωπος με την πρώτη του πολιτική δοκιμασία, ο Ατάλ δεν κατάφερε να αποδείξει ότι συμμεριζόταν τις ανησυχίες των αγροτών με επισκέψεις σε αγρόκτημα και διοργανώνοντας συνεντεύξεις τύπου χρησιμοποιώντας ένα δέμα σανού ως εξέδρα. Οι έντονες διαμαρτυρίες των αγροτών, που περιελάμβαναν την έκχυση κοπριάς μπροστά από τα κρατικά κτίρια, έτυχαν ελάχιστης έως καθόλου επίσημης καταδίκης.

Παρόλο που οι αγρότες αντιπροσωπεύουν ένα μικρό μερίδιο της απασχόλησης και της οικονομικής παραγωγής στη Γαλλία, είναι ικανοί να παρουσιάζονται ως «μειοψηφία που μιλά στο όνομα μιας σιωπηρής πλειοψηφίας», είπε ο Eddy Fougier, ένας πολιτικός επιστήμονας που ειδικεύεται στα κινήματα διαμαρτυρίας.

Σε αντίθεση με το ανοργάνωτο κίνημα των Κίτρινων Σακακιών που προβλημάτισε τον Μακρόν κατά την πρώτη του θητεία, οι Γάλλοι αγρότες ηγούνται σθεναρά από το πανίσχυρο αγροτικό συνδικάτο FNSEA και έχουν συμμάχους στα γαλλικά ιδρύματα, από δήμους μέχρι το κοινοβούλιο, εξήγησε ο Έντι Φουγιέ.

«Η επιρροή του αγροτικού κόσμου στη γαλλική πολιτική είναι αισθητή», είπε, προσθέτοντας ότι οι αγρότες κλίνουν όλο και περισσότερο προς την ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση της Μαρίν Λε Πεν. Και, παρά τον μικρό αριθμό τους, οι αγρότες απολαμβάνουν την ευρεία υποστήριξη του γαλλικού κοινού όπως δείχνουν οι δημοσκοπήσεις.

Αυτό εξηγεί γιατί o Ατάλ υπέκυψε τόσο γρήγορα στις απαιτήσεις των αγροτών. Η στρατηγική έχει αποδειχθεί αποτελεσματική βραχυπρόθεσμα, με τα συνδικάτα να καλούν τους διαδηλωτές να άρουν τους αποκλεισμούς. Αλλά θα μπορούσαν να αποδυναμωθούν πολιτικά μακροπρόθεσμα.

Η γαλλική κυβέρνηση αντιμετωπίζει ήδη μια αντίδραση από περιβαλλοντολόγους, εξαγριωμένους με τις παραχωρήσεις που έγιναν στη χρήση φυτοφαρμάκων και άναυδους από την αυτοσυγκράτηση της κυβέρνησης στην αστυνόμευση των διαδηλώσεων.

Οι ακτιβιστές για το κλίμα θα «καταδικάζονταν και θα φυλακίζονταν» εάν είχαν κάνει «το ένα χιλιοστό» από αυτό που έκαναν οι αγρότες, δήλωσε ο γερουσιαστής του κόμματος των Πρασίνων και πρώην υποψήφιος για την προεδρία Yannick Jadot σε τηλεοπτική συνέντευξη.

Και ακόμη και ορισμένοι φιλικά προσκήμενοι προς τους αγρότες πολιτικοί φοβούνται ότι οι υπερβολικές παραχωρήσεις αντιβαίνουν στο δημόσιο συμφέρον των ψηφοφόρων της ΕΕ.

Πηγή: Politico