Σε μια πορεία συνεργατική και με αναγνωριστικά διαδικασίας ένταξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ουκρανία, η Μολδαβία και η Γεωργίανα συναντήθηκαν με Ευρωπαίους αξιωματούχους στις Βρυξέλλες με επίκεντρο τους δεσμούς τους με το μπλοκ και την δήλωση υποστήριξης, ιδίως ως προς την Ουκρανία που εσχάτως βλέπει μια πολεμική προπαρασκευή από τη Ρωσία στα σύνορα της.

Οι τρεις χώρες προσδοκούν να γίνουν μέλη της Ε.Ε. στο πλαίσιο του Eastern Partnership που έχει αναπτύξει η Ένωση για τις πρώην σοβιετικές δημοκρατίες.

Οι στενότεροι δεσμοί θα μπορούσαν επίσης να αποφέρουν οφέλη για την Ε.Ε., η οποία επιθυμεί να έχει φιλικούς γείτονες με δημοκρατικό πνεύμα στα ανατολικά της και να τους εμποδίσει από το να συνεργαστούν με την Ρωσία. Από την άλλη φοβάται να μην παρασυρθεί σε αστάθεια και συγκρούσεις στην περιοχή.

Αυτό σημαίνει ότι οι τρεις ηγέτες βρήκαν λύσεις σε συναντήσεις με ανώτατους αξιωματούχους, δεδομένων των πρόσφατων γεγονότων, συμπεριλαμβανομένης της συσσώρευσης ρωσικών στρατευμάτων στα σύνορά της με την Ουκρανία και της συζήτησης για σχέδιο ανατροπής της κυβέρνησης στο Κίεβο.

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Volodymyr Zelenskiy, είπε ότι η κυβέρνησή του έχει πληροφορίες σχετικά με μια πιθανή απόπειρα πραξικοπήματος, με την υποστήριξη της Ρωσίας και την εμπλοκή ενός από τους πλουσιότερους ολιγάρχες της Ουκρανίας, τον Rinat Akhmetov. Το Κρεμλίνο αρνήθηκε τον ισχυρισμό και ο Akhmetov τον χαρακτήρισε ως το «απόλυτο ψέμα».

Από την πλευρά της, η Γεωργία έχει βυθιστεί σε μια βαθιά, μακροχρόνια εσωτερική πολιτική κρίση, η οποία έχει παραλύσει σε μεγάλο βαθμό την κυβέρνησή της, που απειλεί την δημοκρατία. Οι προσπάθειες για μεσολάβηση, ακόμα και από τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, έχουν αποδειχθεί σε μεγάλο βαθμό μάταιες.

Και στη Μολδαβία, οι υψηλές προσδοκίες για μια νέα, φιλοευρωπαϊκή κυβέρνηση έχουν αμβλυνθεί τις τελευταίες εβδομάδες από τον άνισο χειρισμό μιας διαμάχης με τη Ρωσία σχετικά με τις συμβάσεις φυσικού αερίου. Αν και το Τσισινιάου κατέληξε σε συμφωνία με την Gazprom, που ελέγχεται από το Κρεμλίνο, για να εξασφαλίσει επαρκή εφοδιασμό για αυτόν τον χειμώνα, οι επικριτές στις Βρυξέλλες λένε ότι η συμφωνία περιελάμβανε παραχωρήσεις που θα εμπλέξουν τη Μόσχα στο πολιτικό μέλλον της Μολδαβίας.

Οι προσπάθειες της Ουκρανίας για την ένταξή της στην Ε.Ε.

Παρά τα προβλήματα, ο πρωθυπουργός της Ουκρανίας Denys Shmyhal επέμεινε ότι η κυβέρνησή του ήταν αφοσιωμένη στο να ακολουθήσει μια δυτική τροχιά που θα οδηγήσει στην ένταξη της χώρας στην ΕΕ.

Οι προσπάθειες της Ουκρανίας για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής σε συνεννόηση με το σχέδιο Πράσινης Συμφωνίας της ΕΕ καθώς και η συνεργασία για την ενέργεια, η ψηφιακή ρύθμιση και η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, αποτελούν μερικά παραδείγματα υιοθέτησης προτύπων και πρακτικών της ΕΕ.

Είπε επίσης ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να λειτουργήσει σαν αποθηκευτικός χώρος για ένα απόθεμα φυσικού αερίου της ΕΕ, αν και η χώρα πιθανότατα θα χρειαστεί να αποδειχθεί λίγο πιο σταθερή προτού συμφωνήσουν.

Καμία από τις τρεις χώρες δεν έχει ανακηρυχθεί υποψήφια για ένταξη στην ΕΕ. Ακόμη και η απόκτηση αυτού του προνομίου δεν αποτελεί εγγύηση για κάρτα μέλους, όπως μπορούν να επιβεβαιώσουν χώρες των Δυτικών Βαλκανίων όπως η Σερβία, το Μαυροβούνιο, η Αλβανία και η Βόρεια Μακεδονία μετά από πολλά χρόνια σε διάφορες αίθουσες αναμονής.

Ωστόσο, οι υποστηρικτές των στενότερων δεσμών με την τριάδα λένε ότι είναι επιτακτική ανάγκη να τους δοθούν κίνητρα για να προχωρήσουν σε έναν φιλοδυτικό δρόμο με δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις.

Η ιδέα για στενότερη σχέση με αυτές τις χώρες, προέκυψε αφού οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της ΕΕ κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι είχαν περισσότερες προοπτικές από άλλα μέλη της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης.

Η Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν έχουν εγκλωβιστεί σε μια στρατιωτική σύγκρουση που διευθετήθηκε ως επί το πλείστον σε έναν σύντομο πόλεμο, ενώ η Λευκορωσία έχει γίνει ανοιχτά εχθρική προς την ΕΕ, με τον ισχυρό άνδρα Alexander Lukashenko να προσπαθεί πρόσφατα να χρησιμοποιήσει την προσφυγική κρίση ως όπλο για να αποσταθεροποιήσει τη γειτονική Πολωνία και τη Λιθουανία, και αποτελεί απειλή για την δημοκρατία.

Στοχεύουν στην ενσωμάτωσή τους στην ενιαία οικονομική αγορά της Ε.Ε., καθώς και τη δέσμευσή τους στις τέσσερις θεμελιώδεις ελευθερίες της Ε.Ε., δηλαδή την κυκλοφορία αγαθών, ανθρώπων, υπηρεσιών και κεφαλαίων. Η Γαλλία, ωστόσο, ήταν επιφυλακτική όσον αφορά τη διεύρυνση της Ε.Ε. και έχει επιμείνει επανειλημμένα ότι η Ε.Ε. πρέπει να προβεί σε θεμελιώδεις προσαρμογές στις δομές της προτού μπορέσει να απορροφήσει νέα μέλη.

Ποιο το αρχικό όραμα

Οι τρεις έχουν υπογράψει συμφωνίες με τις Βρυξέλλες και απολαμβάνουν ήδη τα οφέλη των  ζωνών ελεύθερου εμπορίου που τους παρέχουν κάποια πρόσβαση στην ενιαία αγορά. Αυτή η μέθοδος δεν είναι νέα.

Το 2002, ο τότε Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ρομάνο Πρόντι, ζήτησε μια «πολιτική εγγύτητας» που θα μπορούσε να πετύχει έναν συμβιβασμό μεταξύ της πολύ γρήγορης διεύρυνσης της Ε.Ε. και της κατάπνιξης των φιλοδοξιών των γειτονικών χωρών.

«Μια πολιτική εγγύτητας δεν θα ξεκινούσε με την υπόσχεση ένταξης και δεν θα απέκλειε την ενδεχόμενη ένταξη», είπε ο Πρόντι. «Στόχος είναι να επεκταθεί σε αυτή τη γειτονική περιοχή ένα σύνολο αρχών, αξιών και προτύπων που καθορίζουν την ίδια την ουσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης».

Όραμα ήταν ένα «δαχτυλίδι» συμμάχων να περιβάλλει την Ένωση και τους πιο κοντινούς γείτονές της, από το Μαρόκο μέχρι τη Ρωσία και τη Μαύρη Θάλασσα. Βέβαια δεν έχει δημιουργηθεί, ειδικά όσον αφορά τη Ρωσία. Μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για την πρωτοβουλία της τριάδας είναι ο κίνδυνος περαιτέρω πρόκλησης της Μόσχας, η οποία έχει εργαστεί επιθετικά για να αποτρέψει την πρωτοβουλία της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης στο παρελθόν.

Το 2013, το Κρεμλίνο έπεισε τον τότε πρόεδρο της Ουκρανίας, Viktor Yanukovych, να εγκαταλείψει το σχέδιό του να υπογράψει μια συμφωνία με την ΕΕ, κάτι που πυροδότησε την επανάσταση του Μαϊντάν και οδήγησε στην εισβολή και προσάρτηση της Κριμαίας καθώς και στον πόλεμο στο Ντονμπάς.

Ο Kubilius, ο Λιθουανός ευρωβουλευτής, υποστηρίζει ότι η ΕΕ θα πρέπει να λάβει υπόψιν τις ιδιαίτερες συνθήκες σε κάθε μια από τις τρεις χώρες, ακολουθώντας μια παραδοσιακή αρχή του «περισσότερο για περισσότερα». Πρέπει δηλαδή να γίνουν πιο δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις που θα έχυν αντίκτυπο στα προνόμια από την πλευρά της Ε.Ε.

Πηγή: Politico