Τελευταία ακούγεται παντού στο εξωτερικό. Είναι το βότανο που για πολλούς διασφαλίζει τρομερά την υγεία σου. Η ασβαγάντα (Ashwagandha) έχει γίνει το αγαπημένο βότανο για celebrities και influencers και το 2024 έχει προκαλέσει το ενδιάφερον όλων, κυρίως επειδή έχει ιδιότητες αναγκαίες ακόμα και στους φαινομενικά υγιείς.
Η ασβαγκάντα είναι ένα αρχαίο φυτό, χρησιμοποιείται από τους Ινδούς στην ιατρική τους, την περίφημη Αγιουρβέδα, για χρόνια και μελέτες έχουν δείξει πως βοηθάει με το στρες, με το άγχος, με την αϋπνία και με άλλες τέτοιες λεπτομέρειες της υγείας του οργανισμού. Έχει φτάσει να θεωρείται βότανο-πανάκεια, ότι δηλαδή συστήνεται διά πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν, που λέει και το ρητό.
Η χρήση του όμως δεν συστήνεται με τους ίδιους όρους για όλους. Δεν είναι σαν το ντεπόν. Η ασβαγκάντα για να χρησιμοποιηθεί, πρέπει να γίνει μόνο με βάση τα συμπτώματα και τα δεδομένα του κάθε οργανισμού, δεν είναι per se ευεργετική για όποιον την καταναλώσει. Ίσα ίσα που κακή της χρήση μπορεί να επιφέρει τα αντίθετα αποτελέσματα.
Πώς λειτουργεί το βότανο;
Η ασβαγκάντα είναι ένας καταπράσινος θάμνος (βιολογική ονομασία: withania somnifera) και αποκαλείται αλλιώς ινδικό τζίνσενγκ ή ινδικό κεράσι του χειμώνα. Έχει την ιδιότητα της προσαρμογής (ανταπτογενές), με την έννοια πως βοηθάει τον οργανισμό να προσαρμοστεί στο περιβάλλον και να ανακτήσει την ισορροπία του. Παράλληλα, φαίνεται πως μειώνει τις φλεγμονές, αυξάνει την ενέργεια, μειώνει το άγχος και βελτιώνει τον ύπνο.
Όλα αυτά τα πετυχαίνει γιατί ρυθμίζει την στρεσογόνα απόκριση του οργανισμού μέσα από στοιχεία όπως τα αλκαλοειδή, οι λακτόνες και στεροειδείς ενώσεις.
«Διαφορετικά μέρη της ασβαγκάντα, όπως η ρίζα, τα φύλλα ή οι καρποί, διαθέτουν και διαφορετική συγκέντρωση σε βιοενεργά στοιχεία», εξηγεί ο Τσίρι Παρίκ, επικεφαλής στο νοσοκομείο Integrative Health at New York Presbyterian Hospital – Weill Cornell Medicine.
Αυτό το βότανο παραμένει ακόμα ένα πεδίο μεγάλης διερεύνησης, με τις μέχρι τώρα μικρές, πειραματικές έρευνες να έχουν δείξει το πόσο ευεργετικό είναι για το στρες. Αναφορά του 2021, ένωσε 7 διαφορετικές έρευνες σε 491 ενηλίκους στην Ινδία και όσοι κατανάλωσαν την ασβαγκάντα, είχαν σημαντικά μειωμένα επίπεδα άγχους.
Σε κάθε έρευνα όμως, τονίζεται ότι το βότανο δεν είναι μια αυτόνομη διαδικασία, δεν μπορεί από μόνο του να το πετύχει. Έρχεται συμπληρωματικά στις συμβατικές θεραπείες, στην αλλαγή του τρόπου ζωής και σε άλλα μέτρα στήριξης.
Στο κομμάτι του ύπνου (το όνομα ασβαγκάντα προέρχεται από τη λατινική λέξη για την υπνηλία), πάλι ένα σύνολο 5 ερευνών στην Ινδία, σε 372 υποκείμενα, κατέδειξε βελτίωση στον ύπνο σε όσους είχαν καταναλώσει το βότανο για ένα διάστημα 6 εβδομάδων. Τόσο η διάρκεια όσο και η ποιότητα του ύπνου είχαν αυξηθεί, ιδίως σε άτομα που υπέφεραν από αϋπνία.
Από έρευνα που είχε γίνει σε ποντίκια, οι επιστήμονες είχαν καταλήξει πως η τριαιθυλενογλυκόλη είναι το συστατικό που αν απομονωθεί από τα φύλλα της ασβαγκάντα, μπορεί να συνεισφέρει στην βελτίωση του ύπνου, επιδρώντας στους υποδοχείς GABA του εγκεφάλου, που ενεργοποιούν την ηρεμία στον εγκέφαλο, εμποδίζοντας την δράση νευροκυττάρων που σχετίζονται με το στρες ή τον φόβο.
Άλλες έρευνες γύρω από το βότανο, έχουν εστιάσει στα πιθανά οφέλη για την αρθρίτιδα, την σεξουαλική υγεία, την ανδρική γονιμότητα, τον διαβήτη και την γνωστική ικανότητα, όπως και το εύρος προσοχής και τη μνημονική ικανότητα. Τα δεδομένα δεν επαρκούν για να υποστηρίξουν απόλυτα πως βοηθάει σε όλα αυτά.
Είναι ασφαλής η ασβαγκάντα;
«Αν την χρησιμοποιήσεις μέχρι 3 μήνες, φαίνεται πως είναι ασφαλής για τους περισσότερους ανθρώπους», λέει η Μπάρμπαρα Σόρκιν, διευθύντρια του Βοτανικού Ερευνητικού Κέντρου του Εθνικού Ινστιτούτου Υγείας στις ΗΠΑ. «Ίσως όμως δεν είναι ασφαλής για μια έγκυο, μια γυναίκα που θηλάζει ή για κάποιον που έχει καρκίνο του προστάτη», συμπληρώνει.
Το βότανο μπορεί να έχει όλα αυτά τα οφέλη, ανάλογα πάντα τον οργανισμό, αλλά έχει και παρενέργειες, όπως στομαχικές διαταραχές και ναυτία ή, ακόμα, και πρόβλημα με το συκώτι. Επιπλέον, έρευνες έχουν υποδείξει ότι ίσως να επηρεάζει τη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα. Μάλιστα, στη Δανία έχει απαγορευτεί η χρήση της ασβαγκάντα, γιατί, εκτός των άλλων, θεωρείται πως προκαλεί αποβολές λόγω της επίδρασης της στις ορμόνες.
Σε κάθε περίπτωση, το να καταναλώσει κάποιος αυτό το βότανο χωρίς ιατρική συνταγή, είναι παράτολμο, όπως και το να μην κάνει συχνό ιατρικό έλεγχο στο διάστημα της χρήσης.
Όταν πρόκειται για την ασβαγκάντα, δεν ισχύει το «όσο περισσότερο, τόσο το καλύτερο»!
* Πηγή: National Geographic
