Η ανακοίνωση βγήκε εντελώς ξαφνικά την Τετάρτη. Η Universal Music Group, η μεγαλύτερη δισκογραφική εταιρεία στον κόσμο, με συνεργασίες με καλλιτέχνες, όπως η Taylor Swift και ο Drake μέχρι τους Beatles, κυκλοφόρησε αυτό που αποκάλεσε «ανοιχτή επιστολή προς την κοινότητα καλλιτεχνών και τραγουδοποιών».

Η αμέσως επόμενη φράση; «Γιατί πρέπει να κάνουμε time out στο TikTok». Συνέχισε με λεπτομέρεια μια ανάλυση των διαπραγματεύσεων με τον κινεζικής ιδιοκτησίας κολοσσό των Κοινωνικών Μέσων, υποστηρίζοντας ότι η TikTok προσπαθούσε να εκφοβίσει τη Universal να αποδεχτεί μια συμφωνία που θα άφηνε τους καλλιτέχνες της σε δεινή θέση.

Η τρέχουσα συμφωνία έληξε τα μεσάνυχτα της 31ης Ιανουαρίου. Από εκείνη τη στιγμή, όλη η μουσική που διανέμεται από τη Universal εξαφανίστηκε από την πλατφόρμα. Η σελίδα κάθε καλλιτέχνη σίγησε και οποιοδήποτε προϋπάρχον περιεχόμενο παίζει πλέον αθόρυβα.

Τα διακυβεύματα αυτής της αναμέτρησης είναι τεράστια –το TikTok θεωρείται ευρέως η πιο ισχυρή πλατφόρμα διανομής και πολιτιστικού περιεχομένου στον κόσμο αυτή τη στιγμή, ενώ οι καλλιτέχνες της Universal, από τη Swift και κάτω, είναι ιδιαιτέρως δημοφιλείς και βρίσκονται στην κορυφή της ποπ κουλτούρας.

Τα τελευταία χρόνια παρατηρήθηκε μια πολύπλευρη ανταπόκριση κατά της Τεχνολογίας, με πολλούς που δημιουργούν περιεχόμενο, από ειδήσεις μέχρι ταινίες και μουσική, να βλέπουν ότι οι πλατφόρμες αποκτούν υπερβολική ισχύ και στη συνέχεια προσφέρουν αδιαφανείς και συνεχώς μεταβαλλόμενους όρους δέσμευσης με σχετικά μικρή αποζημίωση.

Η Universal κινείται λοιπόν εναντίον του TikTok αντιπροσωπεύοντας στην ουσία μερικά από τα πιο δημοφιλή προφίλ και θέτει το δίλημμα σχετικά με το ποιος δημιουργεί την αξία και πώς πρέπει να πληρωθούν οι δημιουργοί περιεχομένου των πλατφορμών.

Ποια είναι η βάση του ισχυρισμού της Universal στη μάχη με το TikTok;

Το κείμενο της επιστολής της Universal συνοψίζεται στον ρόλο της μουσικής στο TikTok και στον τρόπο με τον οποίο οι μουσικοί και οι ετικέτες που δημιουργούν τέτοιο περιεχόμενο θα πρέπει να αποζημιώνονται όταν χρησιμοποιείται.

Στην επιστολή σημειώνεται ότι «η ανάλυσή μας επιβεβαιώνει ότι η πλειονότητα του περιεχομένου στο TikTok περιέχει μουσική, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη μεγάλη κοινωνική πλατφόρμα».

Ωστόσο, συνεχίζει να προτείνει ότι «παρά τη μαζική και αυξανόμενη βάση χρηστών του, τα ταχέως αυξανόμενα διαφημιστικά έσοδα και την αυξανόμενη εξάρτηση από περιεχόμενο που βασίζεται στη μουσική, το TikTok αντιπροσωπεύει μόνο περίπου το 1% των συνολικών μας εσόδων».

Αυτό υποστηρίζεται από μια έκθεση της Goldman Sachs που εκδόθηκε το 2023, η οποία υπολόγιζε ότι η εξειδικευμένη εταιρεία Τεχνολογίας άσκησης Peloton πλήρωσε περισσότερα στη μουσική βιομηχανία (267 εκατομμύρια δολάρια) από την TikTok (220 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ) το 2022.

Ουσιαστικά, η Universal λέει ότι το TikTok είναι αδιανόητο να λειτουργήσει χωρίς μουσική, ωστόσο η πλατφόρμα συνεισφέρει μόνο ένα μικρό ποσοστό των κερδών της σε όσους δημιουργούν την ποπ κουλτούρα που την τροφοδοτεί.

Η επιστολή περιγράφει λεπτομερώς ζητήματα σχετικά με την επιβλαβή χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης (έχοντας δει σειρά από τραγούδια που τραγουδούν καλλιτέχνες της Universal να γίνονται viral στην πλατφόρμα) καθώς και την ασφάλεια για τους χρήστες του TikTok.

Ωστόσο, ενώ τα δύο τελευταία ζητήματα είναι αναμφίβολα τεκμηριωμένα, το μεγαλύτερο πράγμα που διακυβεύεται είναι τα χρήματα.

Πώς αντέδρασε το TikTok;

Μέσα σε λίγες ώρες από τη δημοσίευση της επιστολής της Universal, το TikTok δημοσίευσε μια δική του δήλωση που ξεχωρίζει για τη δύναμη της γλώσσας του.

Στην εισαγωγή της επιστολής αναφέρει ότι ήταν «λυπηρό και απογοητευτικό που η Universal Music Group έχει θέσει τη δική της απληστία πάνω από τα συμφέροντα των καλλιτεχνών και των τραγουδοποιών τους».

Συνεχίζει χαρακτηρίζοντας την πλατφόρμα της ως «δωρεάν όχημα προώθησης και ανακάλυψης για το ταλέντο τους» και επισημαίνει ότι έχει συνάψει νέες συμφωνίες με όλες τις άλλες μεγάλες εταιρείες και ομάδες.

Σε μια συνέντευξη στο περιοδικό Wired, που πραγματοποιήθηκε πριν από την αντιπαράθεση αλλά κυκλοφόρησε μετά, ο Διευθύνων Σύμβουλος Σιγκαπούρης του TikTok, Shou Zi Chew, εμβάθυνε στη σχέση της πλατφόρμας του με τη μουσική.

«Νομίζω ότι το καθαρό θετικό που φέρνουμε στη βιομηχανία, φυσικά, είναι αυτό το εύκολο της ανακάλυψης… Αν κοιτάξετε τη μουσική βιομηχανία ως αποτέλεσμα του TikTok, νομίζω ότι ευδοκιμεί περισσότερο από ποτέ».

Όταν αμφισβητήθηκε για το χάσμα των εσόδων μεταξύ του TikTok και των καλλιτεχνών, απάντησε ότι «πάντα σκεφτόμαστε να παρέχουμε περισσότερα εργαλεία για μουσικούς και άλλους δημιουργούς και χρήστες ώστε να μπορούν να συνδεθούν με τη βάση τους».

Βασικά λέει ότι το TikTok είναι παρόμοιο με το ραδιόφωνο, το οποίο σε πολλές χώρες θεωρείται καθαρά διαφημιστικό εργαλείο, με ελάχιστα έως καθόλου χρήματα να αλλάζουν χέρια.

Αυτό που λέει η Universal είναι ότι η μουσική είναι τόσο τεράστιο μέρος της αξίας του TikTok για τους δημιουργούς και τους διαφημιστές που οι καλλιτέχνες και οι δισκογραφικές θα πρέπει να αποζημιώνονται πολύ περισσότερο για αυτή τη χρήση.

Universal Music vs TikTok: Ποια είναι τα διακυβεύματα;

Η απώλεια της πρόσβασης στη μουσική της Universal είναι κάτι αρκετά άσχημο, αλλά υποδηλώνει παράλληλα ότι αυτό θα μπορούσε να κλιμακωθεί από το μουσικό χώρο και στον εκδοτικό.

Η διαφορά είναι ότι το εκδοτικό κομμάτι αφορά τους συνθέτες τραγουδιών, σε αντίθεση με το θέμα των performance.

Το Music Business Worldwide, ένας βιομηχανικός ιστότοπος ειδήσεων για το εμπόριο, πρότεινε ότι αυτό θα μπορούσε να επηρεάσει έως και το 80% των τραγουδιών που χρησιμοποιούνται από τους δημιουργούς του TikTok –ένας τεράστιος αριθμός που θα μπορούσε να επιβάλει μια θεμελιώδη αλλαγή στη σχέση του TikTok με τη μουσική.

Το φόντο αυτής της αναταραχής είναι ένα αυξανόμενο παγκόσμιο κίνημα, που καθοδηγείται από δημιουργούς περιεχομένου, επιχειρήσεις του Πολιτισμού και κυβερνήσεις, που ουσιαστικά ρωτά εάν οι τεχνολογικές πλατφόρμες έχουν αδικαιολόγητη ισχύ.

Και ότι χρησιμοποιούν αυτή τη δύναμη για να οδηγήσουν μονόπλευρες συμφωνίες προς όφελός τους –αν κάνουν συμφωνίες– με εκείνους που δημιουργούν το περιεχόμενο που φέρνει τους ανθρώπους στις πλατφόρμες τους.

Μπορείτε να το διαπιστώσετε αυτό και από την πρόσφατο κάλεσμα από τον όμιλο βιομηχανίας τηλεόρασης της Νέας Ζηλανδίας SPADA στις παγκόσμιες πλατφόρμες ροής για την ανάθεση περισσότερων τοπικών παραγωγών –μια κραυγή που συνδέεται με παρόμοιες απαιτήσεις σε πολλές άλλες χώρες.

Είναι εκεί στην τεταμένη μάχη των αιτημάτων μεταξύ της καναδικής κυβέρνησης και των μεγάλων τεχνολογικών πλατφορμών για τις ειδήσεις –κάτι που συμβαίνει και στη Νέα Ζηλανδία, μέσω του διαπραγματευτικού νομοσχεδίου ειδήσεων.

Είναι επίσης εμφανές στις καταγγελίες για αξιόπιστο εισόδημα που δημιουργείται από το ταμείο δημιουργών του TikTok, ένα πρόγραμμα κατανομής εσόδων το οποίο σταμάτησε στα τέλη του 2023 έπειτα από συνεχή κριτική.

Η ΕΕ έχει μια σειρά νομοθεσιών που αντιμετωπίζει αυτά τα ζητήματα, ενώ η Ινδία απλώς απαγόρευσε το TikTok λόγω των μυριάδων προκλήσεων που παρουσιάζει –κάτι που ο Ντόναλντ Τραμπ, ο πιθανός υποψήφιος των Ρεπουμπλικάνων για την προεδρία των ΗΠΑ, έχει σκεφτεί πολλές φορές.

Πού οδηγούν όλα αυτά;

Αυτό που καταλήγει είναι ότι οι πλατφόρμες Κοινωνικής Δικτύωσης, ροής και δημιουργίας χρηστών έχουν αντικαταστήσει τα παλαιού τύπου Μέσα διανομής περιεχομένου, όπως το ραδιόφωνο, η τηλεόραση, το CD/DVD, ο έντυπος Τύπος και ο κινηματογράφος.

Με αυτόν τον τρόπο έχουν αποσπάσει ένα τεράστιο ποσοστό των εσόδων από διαφημίσεις που συνοδεύουν αυτό το περιεχόμενο, ενώ αποδίδουν συγκριτικά ελάχιστα σε αυτούς που το χρηματοδότησαν ή το δημιούργησαν αρχικά.

Η συρρίκνωση του διαδικτύου σε μια μικρή χούφτα εξαιρετικά προσοδοφόρων και ισχυρών πλατφορμών έχει χρησιμεύσει στο να εστιάζει το μυαλό όσων κάνουν τραγούδια, ταινίες, δημοσιογραφία και άλλες μορφές περιεχομένου στο εάν οι τρέχουσες δομές αποζημίωσης αντιπροσωπεύουν μια δίκαιη συμφωνία ή εάν η διαπραγμάτευση είναι ακόμη δεδομένης της διαφοράς κλίμακας και ισχύος.

Η Universal διατύπωσε μία τολμηρή θέση, ότι η εφαρμογή του TikTok είναι ουσιαστικά χειρότερη χωρίς τη μουσική της Taylor Swift ή του The Weeknd.

Το TikTok θα στοιχηματίσει ότι άλλοι καλλιτέχνες θα καλύψουν αυτό το κενό. Φαίνεται βέβαιο ότι η μία πλευρά θα αναβοσβήνει, με δυνητικά τεράστιες συνέπειες σε κάθε περίπτωση για όσους θέλουν να κερδίσουν τα προς το ζην δημιουργώντας οποιοδήποτε είδος περιεχομένου.