Περιεχόμενα
Όταν στα τέλη Ιουλίου κυκλοφόρησαν παγκοσμίως και ταυτόχρονα οι ταινίες Barbie και Oppenheimer, εδώ υπήρξε μια δικαιολογημένη γκρίνια γιατί θα έπρεπε να περιμένουμε έναν μήνα για να δούμε το δεύτερο. Ήταν όμως και μια λογική απόφαση, καθώς η ίδια εταιρεία διανομής, η Tanweer, είχε και την Barbie και δε θα ήταν εφικτό να πετύχει την σωστή διαδικασία προώθησης. Επιπλέον, μπορεί το Barbenheimer να ήταν ένα ωραίο pop culture τσιτάτο διεθνώς, εδώ δεν πιστεύω ότι θα πετύχαινε.
Βλέποντας μάλιστα το Oppenheimer, μπορώ να πω με βεβαιότητα, ότι η σύγκρουση των δύο ταινιών για όποιον τις έβλεπε πολύ κοντινά, θα επηρέαζε την πρόσληψη και θα χαλούσε, είτε για την μία είτε για την άλλη, την επίγευση.
Μου άρεσε πολύ το Barbie, μου άρεσε πάρα μα πάρα πολύ το Oppenheimer. Και μου άρεσε τόσο έχοντας και το βάρος των προσδοκιών πάνω του, μιας και ένα μήνα τώρα έχω δει επιδερμικά κριτικές, έχω ακούσει πράγματα για την ταινία, έχω δει να ξεπετάγονται τίτλοι στα social media και να μου δημιουργούν μια προδιάθεση. Και σαν και μένα, υπάρχουν σίγουρα κι άλλοι.
Το Oppenheimer είναι από τις σπάνιες φορές για ταινία του Κρίστοφερ Νόλαν που έχεις και τόσο εκκωφαντικές ερμηνείες από περισσότερους από έναν ηθοποιούς. Στο Tenet εκτός του Μπράνα, δεν υπήρχε κάποιος να ξεχώρισε ερμηνευτικά. Στο Dunkirk δεν είχε χώρο ούτε ο Μπράνα. Στο Interstellar είχε πολύ ωραία ερμηνεία ο ΜακΚόναχι και η Σαστέιν.
Οι ερμηνείες και η σκηνοθετική μεθοδολογία
Στο Oppenheimer, εκτός από την ερμηνεία καριέρας του Κίλιαν Μέρφι, έχουμε μια επίσης ερμηνεία καριέρας για τον Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ που είναι η πολύ ευχάριστη έκπληξη, από την Έμιλι Μπλαντ, από την Φλόρενς Πιου, από τον Ματ Ντέιμον, από τον Μπένι Σάφντι, ακόμα και από κάποιους με μικρή παρουσία, όπως τον Γκάρι Όλντμαν και τον Ραμί Μάλεκ.
Είναι μια ταινία που εκτός της φανταστικής σκηνοθεσίας του, ο Νόλαν άφησε τον χώρο στους ηθοποιούς του να δουλέψουν με τους χαρακτήρες τους, να βρουν μεθοδολογία, έναν δρόμο προσέγγισης που εξυπηρετεί και τις δικές τους προσωπικές ανάγκες.
Έχοντας επιλέξει και την τεχνική να αποδίδει ως γκρίζες τις σκηνές που βασίζονται στην ιστορική καταγραφή και ως έγχρωμες τις σκηνές όπου η μυθοπλασία και η οπτική του σεναρίου υπερισχύουν κατά πολύ, ο Νόλαν κάνει το Oppenheimer μια ταινία 3 ωρών που δεν σε κουράζει σε κανένα της σημείο.
Ως προς αυτό το στοιχείο, πήγα με πάρα πολύ μεγάλη δυσκολία να δω την ταινία, σκεπτόμενος ότι έχει παρατραβήξει τελευταία το κακό να γίνονται 3ωρες ταινίες. Κι επειδή με παίρνει κι εύκολα ο ύπνος, το έβλεπα να έρχεται.
Για πότε πέρασαν οι 2 από τις 3 ώρες και δεν είχα ανοιγοκλείσει τσίνορο, ούτε που το κατάλαβα. Κι αυτό κράτησε ως το φινάλε, παρά το ότι η μεγαλύτερη κλιμάκωση σε σχέση με αυτό που αναμένει ο θεατής, έρχεται κάπου στην 2η ώρα.
Είναι το Oppenheimer ένα ενοχλητικά υπέροχο «αγιογράφημα»;
Το Oppenheimer δεν είναι η πορεία προς την δημιουργία της ατομικής βόμβας και της ρίψης της στην Ιαπωνία, στη Χιροσίμα και τη Ναγκαζάκι. Είναι όσα ακολούθησαν. Είναι η προσπάθεια του Οπενχάιμερ να βρει το redemption του στα μάτια ενός έθνους, στα μάτια του παγκόσμιου πληθυσμού, στα μάτια της Ιστορίας.
Έχοντας πέσει θύμα μιας σκευωρίας του Λιούις Στράους, ενός Αντιναύαρχου του αμερικανικού ναυτικού, ο Ρόμπερτ Οπενχάιμερ θα μπορούσε να κάνει πολλά για να αντιστρέψει όσα του καταλόγισαν. Επέδειξε τρομερή διορατικότητα όμως, παίρνοντας ένα μονοπάτι που θα τον καθάριζε, θα τον εξάγνιζε και θα τον έκανε έναν οσιομάρτυρα.
Βλέποντας κανείς αυτή την ταινία, νιώθει συμπάθια και οίκτο για τον Οπενχάιμερ, φτάνει να ξεπεράσει το ότι μιλάμε για έναν άνθρωπο που έδωσε στους Αμερικάνους το μεγαλύτερο όπλο που είχε φτιαχτεί ως τότε. Ηθικά μπορεί να μην είναι επιθυμητό, αλλά κινηματογραφικά, αυτή είναι η δύναμη του σινεμά, της αφήγησης, του Κρίστοφερ Νόλαν.
Ο πατριώτης μιας ιστορίας, είναι ο εγκληματίας μιας άλλης. Κι ο Χίτλερ, εξάλλου, τον πατριωτισμό του προέτασσε ξανά και ξανά!
Μπορεί να είναι ενοχλητικό το αγιογράφημα του, μπορει όλα να διαθλώνται στην οπτική του, αλλά αυτό είναι το storytelling. Επιλέγει μια πλευρά, όχι απαραίτητα για να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα, αλλά γιατί αυτή προσφέρει στον σκηνοθέτη τη μεγαλύτερη δυνατότητα να αναπτύξει το όραμά του γύρω από το πραγματικό στόρι.
Η ενόχληση φεύγει και από το ότι κάνει χρονικά άλματα μπρος και πίσω και σε μια ταινία που αφορά Φυσική, που περιλαμβάνει τον Αϊνστάιν, τον πατέρα της σχετικότητας του χρόνου, ο χρόνος είναι παραπάνω από σχετικός. Ο Νόλαν έχει μια τρομερή επιστημονική αντίληψη πέραν της σκηνοθεσίας και αυτό φαίνεται στη δομή, στο μοντάζ, στη σύνδεση των σκηνών.
Ήχος, ένας Oppenheimer μόνος του
Κερασάκι στην τούρτα, όπως πάντα, ο ήχος, η μουσική του Λούντβιχ Γκέρενσον, η μετάβαση από τον έντονο θόρυβο στην απόλυτη σιωπή. Στο Oppenheimer χρησιμοποιεί την τεχνική του noise cancelling για τον πρωταγωνιστή και ο θεατής νιώθει να απορροφάται από τη σιωπή, από τη βουβαμάρα. Μέχρι που γίνεται αυτή η έκρηξη ήχου και είναι σαν να βλέπει ο θεατής να έρχεται ένα τσουνάμι καταπάνω του και να επιλέγει να μείνει ακίνητος κι ό,τι του επιφυλάσσει η τύχη ας ισχύσει.
Για να καταλάβει ο θεατής πόσο καλά είναι τοποθετημένο το συναίσθημά του σε κάθε ταινία, αρκεί να ρίξει ματιές στους υπόλοιπους θεατές. Τους παρατήρησα σχεδόν όλους και τους είδα να περπατάνε εμβρόντητοι, να νιώθουν πλήρεις που είδαν αυτή την ταινία. Κι ό,τι κι αν υποστηρίζουν οι κριτικοί, αυτοί οι ενοχλητικοί ξερόλες, στο τέλος της ημέρας αυτό μετράει.
Να μοιράζεσαι ένα συναίσθημα με κάποιον, ειδικά άγνωστο, και να υπάρχει ταύτιση, να γίνονται δύο πληρότητες που συναντιούνται και πολλαπλασιάζονται.
Για το τέλος, να επαναλάβω ότι βλέπουμε σπουδαίες ερμηνείες. Ο Ρόμπερτ Ντάουνι Τζούνιορ ξεχωρίζει όντως, με ξάφνιασε πολύ, ενώ εκτίμησα πολύ τους πολύ μικρούς ρόλους. Τρανό παράδειγμα ο Ραμί Μάλεκ που πήρε Όσκαρ το 2019 και για να δουλέψει με τον Νόλαν, δέχτηκε να έχει έναν ρόλο συνολικά 5-6 λεπτών. Του ανατέθηκε όμως και μια από τις πιο σημαντικές σκηνές.
Oppenheimer λοιπόν, στις αίθουσες σε διανομή Tanweer και είμαι καθ’ οδόν να το δω ξανά!
