Θυμίζει κάτι από «Συμμορία των 11», έχει και δόσεις από «Mr.Bean» – θα καταλάβετε διαβάζοντας το γιατί. Το πιθανότερο είναι πως κάποια στιγμή αυτή η ιστορία θα γίνει σειρά ή ντοκιμαντέρ στο Netflix ή αλλού. Έχει, γαρ, όλα τα κινηματογραφικά στοιχεία εκείνα που τραβάνε το μάτι, έλκουν το ενδιαφέρον.

Μόνο που οι λεγάμενοι, οι ληστές του Πράσινου Θόλου της Δρέσδης με τ’ όνομα, δεν χάρηκαν ποτέ τη λεία τους, ύψους 123 εκατ. δολαρίων, στο real life. Αντί για τη μεγάλη ζωή, τους περίμεναν χειροπέδες και πλέον, της φυλακής τα σίδερα…

Έκανε κρύο και είχε ομίχλη, το ημερολόγιο έγραφε 25 Νοεμβρίου 2019, όταν το πρωί αποκάλυψε ένα τολμηρό και θρασύτατο «χτύπημα», που πάγωσε εντελώς και σόκαρε βαθιά τους ανθρώπους της τέχνης. Αυτό το ιστορικό μουσείο στην ανατολική Γερμανία, από τα παλαιότερα στον κόσμο, είχε γίνει αντικείμενο ληστείας. Η είδηση αμέσως έγινε πρώτο θέμα. Παντού.  

Οι κάμερες ασφαλείας κατέγραψαν δύο μασκοφόρους κλέφτες με σκούρα ρούχα να σπάνε ένα τζάμι με τη βοήθεια ενός τσεκουριού (χρειάστηκαν 9 χτυπήματα για να διαλυθεί) και να αρπάζουν 21 διαμαντένια αντικείμενα. Την ίδια ώρα, ένα μπλακ άουτ, έσβηνε τα φώτα από τους γύρω δρόμους ώστε να προστεθεί το σκοτάδι ως σύμμαχος των κλεφτών, οι οποίοι έριξαν και πούδρα στο χώρο, θέλοντας έτσι να κρύψουν τα ίχνη τους από τη σήμανση.

Η αποκάλυψη των ενόχων – Πώς οργανώθηκε η ληστεία

Χρειάστηκαν μήνες πριν μια ομάδα ερευνητών της αστυνομίας της Σαξονίας που συστήθηκε ακριβώς γι’ αυτήν την υπόθεση, βρει ισχυρά στοιχεία για το τι είχε συμβεί. Μέσω δειγμάτων DNA. Πολύ σημαντική ήταν και η μαρτυρία ενός άνδρα που είχε πουλήσει κάρτες SIM στα μέλη της συμμορίας, τις οποίες και χρησιμοποίησαν κατά τη διάρκεια της διάρρηξης στο μουσείο.

Οι ένοχοι ήταν, άπαντες, μέλη της διαβόητης οικογένειας Ρέμο. Μιας από τις ισχυρότερες στο χώρο του εγκλήματος στη Γερμανία. Με καταγωγή από το Λίβανο, έφτασαν στο Βερολίνο στα 80s. Με το που προσαρμόστηκαν στη νέα τους πατρίδα, είπαν να… ανταποδώσουν τη φιλοξενία στήνοντας μια μαφιόζικου τύπου οργάνωση.

Ήταν σεσημασμένοι, ήταν επικίνδυνοι, είχαν καταδικαστικές αποφάσεις να τους λερώνουν το μητρώο. Λέει πολλά για την ανεπάρκεια του γερμανικού συστήματος δικαιοσύνης το εξής: Την εποχή που έκαναν τη ληστεία στον Πράσινο Θόλο, εκκρεμούσε δίκη εις βάρος ενός μέλους της συμμορίας για άλλη διάρρηξη, με λεία 4 εκατ. ευρώ (ψίχουλα συγκριτικά).

Σχεδόν μια εβδομάδα πριν το «ντου», ένας εκ της συμμορίας παραβίασε χώρο στο σταθμό ηλεκτροδότησης της πόλης τοποθετώντας εκρηκτικό μηχανισμό. Την ίδια ώρα, κάποιοι άλλοι των Ρέμο, κι αφού πρώτα είχαν διασφαλίσει πως είναι εκτός ορατότητας των καμερών ασφαλείας, χάραζαν προσεκτικά ένα παλιό περίβλημα ενός παραθύρου. Μετά κάλυψαν τα ίχνη τους, από μακριά φαινόταν σαν μην είχε συμβεί το παραμικρό.

Είχαν τον ένοχο μπροστά στα μάτια τους και δεν πήραν χαμπάρι

Το εργαλείο της κοπής που είχαν στη διάθεσή τους, χρησιμοποιείται κυρίως από διασώστες για να απεγκλωβίσουν ανθρώπους που έχουν παγιδευτεί σε αυτοκίνητα – δεν είναι διαθέσιμο στην ανοιχτή αγορά. Πώς το βρήκαν οι ληστές; Τρεις μήνες νωρίτερα, το είχε κλέψει ένα μέλος της οικογένειας,ο Γουίσαμ Ρέμο.

Η αστυνομία τον συνέλαβε γι’ αυτό και η δικάσιμος είχε οριστεί μόλις δύο ημέρες μετά τη ληστεία στον Πράσινο Θόλο. Το δικαστήριο δεν είχε ιδέα πώς αυτός που είχε ενώπιον του είχε χρησιμοποιήσει το εργαλείο για εγκληματικούς σκοπούς, όταν τον καταδίκασε σε δυόμισι χρόνια για την κλοπή αυτή καθαυτή. Ένα ανώτερο δικαστήριο μάλιστα, μείωσε αργότερα την ποινή του.

Πώς έγινε η ληστεία – Οι σεκιουριτάδες και η φωτιά

Την ημέρα της ληστείας, ένας αυτοσχέδιος εκρηκτικός μηχανισμός βύθισε στο σκοτάδι τους δρόμους γύρω από το μουσείο – είχε γίνει όπως είδαμε η απαραίτητη προεργασία. Τα μέλη της συμμορίας είχαν πια το «ντεκόρ» που ήθελαν. Δύο εξ αυτών, έβγαλαν το κομμάτι από το παράθυρο που είχαν χαράξει (χρειάστηκαν 56 χτυπήματα όπως θα διαπίστωναν αργότερα οι αστυνομικοί) και τρύπωσαν μέσα στο χώρο του μουσείου.

Έγιναν αντιληπτοί από δύο ιδιωτικούς σεκιουριτάδες που είχαν εκείνη την ώρα υπηρεσία. Και γιατί τότε δεν επενέβησαν αυτοί; Επειδή δεν έχουν τέτοια δικαιοδοσία. Δεν φέρουν όπλο και η αρμοδιότητά τους είναι να καλέσουν την Αστυνομία αν δουν κάτι που δεν πάει καλά – όχι να το παίξουν ήρωες. Όπως έκαναν εν προκειμένω. Να σημειώσουμε πως αρχικά είχαν θεωρηθεί ύποπτοι για συμμετοχή στη ληστεία, αλλά γρήγορα βγήκαν από το κάδρο.

Οι ληστές ζορίστηκαν πολύ να βγάλουν τα κοσμήματα από τις θήκες τους, καταπώς παραδέχτηκαν αργότερα, αυτό ήταν που τους δυσκόλεψε περισσότερο. Άρπαξαν ό,τι μπορούσαν, δίχως να κατανοούν ποιο είναι το πιο σημαντικό, ό,τι τους άρεσε στο μάτι.

Διέφυγαν με τη λεία ανά χείρας και πήγαν οδηγώντας ξέφρενα σε ένα γκαράζ, λίγο πιο μακριά. Εκεί άλλαξαν αμέσως αυτοκίνητο, καίγοντας αυτό που είχαν χρησιμοποιήσει. Η φωτιά μεταδόθηκε σε 60 οχήματα που ήταν παραπλεύρως παρκαρισμένα, προκαλώντας ζημιά μεγαλύτερη του 1 εκατ. ευρώ και θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή μιας γυναίκας που βρισκόταν μέσα στο πάρκινγκ.

Μια πολύ περίεργη συμφωνία

Κοντά 1.700 αστυνομικοί συμμετείχαν στο ανθρωποκυνηγητό που εξαπολύθηκε ένα χρόνια σχεδόν μετά και οδήγησε στη σύλληψη τριών μελών της σπείρας. Οι άλλοι τρεις συνελήφθησαν λίγο πιο μετά. Ο πρώτος που «έσπασε» στη δίκη ήταν ο Ράμπιεχ Ρέμο. Ως μέρος συμφωνίας που είχε κάνει νωρίτερα για μειωμένη ποινή. Να επιστρέψει τα κοσμήματα και να ομολογήσει. Τρεις ακόμα συγγενείς του, ακολούθησαν το δρόμο του.

Αλλά το deal είχε περίεργους όρους. Στους ενόχους παραχωρήθηκε το δικαίωμα να μην ονομάσουν τους συνεργούς τους, ενώ τους δόθηκε χρόνος να προετοιμάσουν τις απαντήσεις τους στις ερωτήσεις του Εισαγγελέα.  Ως εκ τούτου, κανείς δεν έδωσε στοιχεία με όνομα και επώνυμο για το πώς ακριβώς έγινε το έγκλημα, ποιος ήταν ο εγκέφαλος και πάει λέγοντας.

Το ακόμα πιο «τζιζ» κομμάτι, είναι πως δεν έχουν ακόμα επιστραφεί όλα τα κλοπιμαία, μόνο μέρος αυτών. Παραμένει άγνωστο το πού βρίσκονται, μερικά έχουν σίγουρα καταστραφεί. Οι ληστές δεν είχαν ιδέα πόσο πολύτιμα ήταν τα αντικείμενα που είχαν περιέλθει δια της βίας στην κατοχή τους και τα μεταχειρίστηκαν με αλόγιστο τρόπο.

Ανεκτίμητη η αξία των θησαυρών που έχασε η Δρέσδη

Κοντά 89 εκατ. ευρώ εκτιμάται πως είναι η οικονομική ζημιά, για τους θησαυρούς, το μουσείο ως χώρο. Όμως υπάρχει και η ιστορική – πολιτιστική αξία. Κι αυτή είναι ανεκτίμητη, όπως δήλωσε η διευθύντρια της Κρατικής Συλλογής Τέχνης της Δρέσδης, Μάριον Άκερμαν.

Το θησαυροφυλάκιο περιείχε μια σπουδαία συλλογή ιστορικών κοσμημάτων και πολύτιμων διακοσμητικών αντικειμένων – από αστραφτερά κύπελλα σκαλισμένα από κρύσταλλο και αχάτη μέχρι κοσμήματα και κύπελλα φτιαγμένα από επιχρυσωμένα αυγά στρουθοκαμήλου.

Ευτυχώς, ένα από τα πιο διάσημα κομμάτια της συλλογής, το πράσινο διαμάντι 41 καρατίων, γνωστό και ως «Το πράσινο διαμάντι της Δρέσδης» δεν βρισκόταν εκείνη την εποχή στο μουσείο, καθώς είχε δανεισθεί στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης.

Σχεδόν όλα τα κλοπιμαία κατασκευάστηκαν την εποχή του Φρειδερίκου Αυγούστου Α’, του πρώτου Βασιλιά της Σαξονίας. Περιλαμβάνουν ένα κούμπωμα καπέλου του 1780 διακοσμημένο με 15 μεγάλα και περισσότερα από 100 μικρά διαμάντια. Επίσης, ένα σπαθί 96 εκατοστών καθώς και τη θήκη του, τα οποία από κοινού φέρουν περισσότερα από 800 διαμάντια.

Οι ποινές-χάδι ενέτειναν την οργή

Οι ποινές που ανακοίνωσε το δικαστήριο έπειτα από 15 μήνες ακροαματικής διαδικασίας ενέτειναν το θυμό του κόσμου της τέχνης γι’ αυτήν την υπόθεση, προκαλούν το περί δικαίου αίσθημα. Είναι «χάδι», καθώς λένε. Ο Ράμπιεχ Ρέμο θα εκτίσει ποινή φυλάκισης έξι ετών και δύο μηνών. Ο Γουίσαν Ρέμο, έλαβε ποινή έξι ετών και τριών μηνών, ενώ ο Μπασίρ Ρέμο καταδικάστηκε σε πέντε χρόνια και δέκα μήνες.

Μετά ήταν οι δίδυμοι. Τα ονόματα των οποίων δεν δόθηκαν στη δημοσιότητα (ξέρουμε βέβαια πως ήταν κι αυτοί Ρέμο), βάσει των νόμων που ισχύουν στη Γερμανία για την προστασία των προσωπικών δεδομένων – ήταν ανήλικοι όταν έγινε το έγκλημα. Ο ένας εξ αυτών καταδικάστηκε σε φυλάκιση τεσσάρων ετών και τεσσάρων μηνών, ο έτερος σε πέντε χρόνια – με τη συμπερίληψη παλαιότερης καταδίκης.

Ένας έκτος κατηγορούμενος απαλλάχθηκε, αφού δεν βρέθηκαν επαρκή στοιχεία εναντίον του ενώ αρνήθηκε σθεναρά και μέχρι τέλους τη συμμετοχή του στη διάρρηξη. Το Δεκέμβριο που μας πέρασε, η αστυνομία είχε δηλώσει ότι ερευνά την πιθανότατα να υπάρχει και έβδομος συμμετέχων στη ληστεία. Σιγή ιχθύος σχετικώς από εκεί κι έπειτα.

Ξέρουμε τη μισή αλήθεια και μάλλον εκεί θα μείνουμε

Ίσως τελικά να μη μάθουμε ποτέ την πλήρη αλήθεια για το ποιος οργάνωσε, ενορχήστρωσε και σχεδίασε τη ληστεία. Το πιθανότερο είναι πως κι άλλα μέλη της οικογένειας ήταν στο κόλπο. Αλλά η omerta επικράτησε, στο πιο ουσιώδες της κομμάτι έστω.

Οι Ρέμο θεωρούνταν πολύ σκληροί, που δεν συνδιαλέγονται με καμία εξουσία και ως εκ τούτου προξενεί εντύπωση ότι τελικά συνεργάστηκαν με τις Αρχές στη δίκη. Όμως το έκαναν με τους δικούς τους όρους.

Εκθέτοντας το γερμανικό σύστημα δικαιοσύνης, πόσο μάλλον καθώς νωρίτερα αυτό αγνόησε ή υποτίμησε στοιχεία που θα μπορούσαν να είχαν οδηγήσει γρηγορότερα στους ενόχους, αν όχι στην αποτροπή ενός εγκλήματος που εξαφάνισε για πάντα μερικά από τα πολυτιμότερα κοσμήματα στον κόσμο.