Το απόλυτο δείγμα διαχωρισμού του κόσμου σε προνομιούχους και μη, είναι αυτό που συμβαίνει τους τελευταίους μήνες σχετικά με τα εμβόλια για τον Covid-19. Την ώρα που χώρες της Δύσης, όπως οι ΗΠΑ, η Γερμανία, η Βρετανία και η Ελλάδα, ετοιμάζουν πλάνο για τρίτη δόση σε συγκεκριμένες πληθυσμιακές ομάδες και συζητούν το ενδεχόμενο νέου εμβολιασμού μετά από 6 μήνες από τη δεύτερη δόση, υπάρχουν χώρες, κυρίως στην Αφρική, που δεν έχουν εμβολιάσει ούτε το 10% του πληθυσμού τους με την πρώτη δόση. Γιατί συμβαίνει αυτό; Μα γιατί η Δύση είναι αδηφάγα, ένα αρπακτικό που έμαθε να καταδυναστεύει και δεν έχει σκοπό να το σταματήσει.

«Εδώ να ζήσουμε, εκεί ας πεθάνουν». Αυτό είναι το μήνυμα που δίνει η Δύση στον υπόλοιπο κόσμο. Ο βασικός καημός τους είναι να διασφαλιστούν με εμβόλια για τον Covid-19 οι χώρες με τις οποίες έχουν μεγάλες εμπορικές συναλλαγές, αλλά και τουριστικές ροές. Οι χώρες της Αφρικής δεν εξυπηρετούν σε κάτι την οικονομία τους, επομένως με έναν κυνικό τρόπο δεσμεύουν δόσεις εμβολίων για να τις αποθηκεύσουν σε περίπτωση που υπάρξει κάποια στιγμή πρόβλημα στην παραγωγή και δεν δίνουν την ευκαιρία στον παγκόσμιο πληθυσμό να φτάσει τον στόχο που έθεσε ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.

Ο στόχος ήταν να έχει εμβολιαστεί το 10% του ενήλικου πληθυσμού και στις χώρες της Αφρικής μέχρι τον Σεπτέμβριο και το ποσοστό να ανέβαινε στο 30% ως τον Δεκέμβριο. Η μηνιαία παραγωγή των 1.5 δισεκατομμυρίων δόσεων απ΄όλα τα εμβόλια, που αναμένεται να ξεπεράσει τα 2 δισεκατομμύρια μόλις μπει το 2022, εγγυόταν γι΄αυτό.

Όπως όμως αναφέρει ο Γκόρντον Μπράουν, πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας και νυν πρέσβης του ΟΗΕ για την εκπαίδευση, σε άρθρο του στη Guardian, οι χώρες της Δύσης έχουν αποθηκεύσει 870 εκατομμύρια δόσεις, τις οποίες είχαν συμφωνήσει να διανείμουν από τον Ιανουάριο σε χώρες της Αφρικής και της Ασίας μέσω του COVAX, του μηχανισμού συνεργασίας όλων των κρατών του πλανήτη, για καλύτερη χρήση και διανομή των εμβολίων κατά του Covid-19. Γι΄αυτό, πάνω από 100 χώρες θα αποτύχουν τους διεθνείς στόχους που τέθηκαν.

Απ΄αυτά τα 870 εκατομμύρια, μόλις τα 100 εκατομμύρια έχουν αναδιανεμηθεί τους τελευταίους μήνες. Αυτά προστέθηκαν σε άλλα 145 εκατομμύρια. Από το σύνολο των εμβολίων που παράγονται, μόλις το 4% έχει διανεμηθεί μέσω του COVAX. Αν στο επόμενο διάστημα διανέμονταν οι υπόλοιπες 770 εκατομμύρια δόσεις, τότε οι 100 αυτές χώρες θα μπορούσαν μέχρι τον Ιούνιο του 2022, όταν και θα είχαν παραχθεί συνολικά 27 δισεκατομμύρια δόσεις, να πιάσουν ποσοστά 60% στον εμβολιασμό των πολιτών τους από 12 έτη και πάνω και να φτάσουν τους αριθμούς που έχουν τώρα στην πλειοψηφία τους οι χώρες της Δύσης.

Κι αυτό χωρίς να συνυπολογιστεί η συμβολή της Κίνας, που αυτή τη στιγμή είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός, αλλά αρνείται να μοιράσει κάποιες ποσότητες.

Απαιτούνται 11 δισ. δόσεις για την ανατροπή του Covid-19

Είναι τεράστιο ηθικό και πολιτικό ζήτημα αυτό που εγείρεται, καθώς έχουν δεσμευτεί δόσεις, οι οποίες είναι πολύ πιθανό να χαλάσουν και να πάνε άχρηστες. Υπολογίζεται ότι με αυτή την στρατηγική που υπάρχει, ως και 1 δισ. δόσεις θα έχουν αχρηστευτεί μέχρι το καλοκαίρι του ’22.

Ακόμα κι αν κάποιος αγνοεί το πιο σημαντικό, το να σωθούν δηλαδή ζωές που είναι εκτεθειμένες ούτως ή άλλως σε πληθώρα άλλων ασθενειών και σε χώρες με κακές υποδομές ύδρευσης με υψηλά ποσοστά φτώχειας, υπάρχει και η οικονομική πλευρά. Η διανομή των εμβολίσεων μέσω COVAX έχει ένα κόστος κοντά στα 4 δισ. δολάρια. Η περίθαλψη των νοσούντων και τα έξοδα για την φροντίδα τους ή για τους νεκρούς, ανέρχονται στα 30 δισ. δολάρια. Είναι ξεκάθαρη κατασπατάληση πόρων.

Ο ΠΟΥ, που είχε ζητήσει να υπογραφεί ένα moratorium τον Σεπτέμβριο για την δίκαιη διανομή εμβολίων, τώρα ζητάει από τις κραταιές χώρες να βάλουν μια παύση στον εμβολιασμό, ώστε να δοθεί η ευκαιρία σε άλλες χώρες να πάρουν κάποιες δόσεις και να προλάβουν να εμβολιάσουν έστω με μία δόση το 40% του ενήλικου πληθυσμού τους ως τα Χριστούγεννα, αναφέρουν οι New York Times.

«Δεν πρόκειται να σωπάσω όσο βλέπω πως οι χώρες και οι εταιρείες που ελέγχουν το παγκόσμιο απόθεμα, θεωρούν πως οι φτωχές χώρες του κόσμου θα πρέπει να καλυφθούν με ό,τι περισσέψει. Τώρα είναι η στιγμή για πραγματικούς ηγέτες κι όχι για κενές υποσχέσεις» δήλωσε οργισμένος ο διευθυντής του ΠΟΥ, Τέντος Γκεμπρεγιεσούς.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις, απαιτούνται 11 δισεκατομμύρια δόσεις για να ανακοπεί η εξάπλωση του Covid-19 και των μεταλλάξεων του. Το 81% των δόσεων μέχρι σήμερα, έχει διατεθεί σε χώρες με υψηλό κατά κεφαλήν εισόδημα και μόλις το 0.4% σε χώρες με τον πληθυσμό κάτω από το όριο της φτώχειας.