Περιεχόμενα
Η φρίκη από τις εικόνες που βλέπουμε να συμβαίνουν πέριξ της Λωρίδας της Γάζας τις τελευταίες ημέρες έχει σπρώξει στο πίσω μέρος του μυαλού ένα ερώτημα, το οποίο μόνο ρητορικό δεν είναι: Πώς πιάστηκε στον ύπνο το Ισραήλ, που έχει τις ακριβότερες μυστικές υπηρεσίες στην υφήλιο (σε σχέση με το ΑΕΠ του) και επενδύει τεράστια ποσά στην τεχνολογική ανάπτυξη του στρατού, ώστε να αναγνωρίζει και να προλαβαίνει τέτοιους αιφνιδιασμούς;
Η απάντηση είναι πιο απλή απ’ όσο μπορούμε να υποθέσουμε: Αντί να προσπαθήσει να ανταγωνιστεί το Ισραήλ στον τεχνολογικό εξοπλισμό, η Χαμάς αποφάσισε να επιστρέψει σε πρωτόγονες μεθόδους ανταλλαγής μηνυμάτων και συνεννόησης, ώστε να αποφύγει τα ηλεκτρονικά δίχτυα. Το ίδιο έκανε και κατά τη διάρκεια της επίθεσης.
Με απλές μπουλντόζες γκρέμισαν το τείχος
Το Ισραήλ ξόδεψε τρία χρόνια κατασκευάζοντας ένα υπερσύγχρονο φράγμα ασφαλείας μήκους 40 μιλίων κατά μήκος της Λωρίδας της Γάζας, με ραντάρ και αισθητήρες που έχουν σχεδιαστεί για να ανιχνεύουν κρυφές εισβολές Παλαιστινίων. Το περασμένο Σάββατο η Χαμάς χρησιμοποίησε απλές μπουλντόζες για να τρυπήσει τον ύψους 6 μέτρων φράχτη. Οι άνδρες της Χαμάς πέρασαν με τα πόδια από το «αδιαπέραστο» τείχος.
Η υψηλή τεχνολογία, στην οποία είχε στραφεί το Ισραήλ, φαίνεται ότι δεν θα το βοηθήσει σ’ αυτά που έχει στο μυαλό του να κάνει, δηλαδή μια χερσαία επιχείρηση στη Γάζα. Εκεί θα πρέπει να βασιστεί περισσότερο στο πεζικό και στο πυροβολικό, δηλαδή σε συμβατικές μάχες και όχι σε ηλεκτρονικές.
Είναι αλήθεια, πάντως, ότι το Ισραήλ προσανατολιζόταν περισσότερο να καταπνίξει μια παλαιστινιακή εξέγερση στη Δυτική Όχθη και όχι στη Λωρίδα της Γάζας. Μέχρι το Σάββατο, οι Ισραηλινοί αξιωματούχοι (και των μυστικών υπηρεσιών) πίστευαν ευρέως ότι οι ηγέτες της Χαμάς δεν είχαν κανένα συμφέρον να εξαπολύσουν αυτό το είδος επίθεσης.
Το Ισραήλ έχει επικεντρωθεί εδώ και καιρό στην απόκτηση τεχνολογικού πλεονεκτήματος έναντι των εχθρών του. Ο στρατός έχει επιταχύνει μια στροφή προς προηγμένα συστήματα αέρα, άμυνας και πληροφοριών τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Υπάρχει και η εμπειρία των συγκρούσεων με τους μαχητές της Χεζμπολάχ στο νότιο Λίβανο, όπου έδειξε στο Ισραήλ πως οι κύριες απειλές για την ασφάλεια δεν ήταν πλέον οι χερσαίες εισβολές, αλλά οι αντισυμβατικές απειλές από ρουκέτες και επιθέσεις ανταρτών από μη κρατικές ομάδες όπως η Χεζμπολάχ, η Ισλαμική Τζιχάντ και η Χαμάς.
Ο στρατός επένδυσε σε υπηρεσίες πληροφοριών, στον κυβερνοχώρο και σε αμυντικές δυνατότητες για να αντιμετωπίσει την απειλή από τη Χεζμπολάχ και τη Χαμάς και να αμβλύνει τους κινδύνους ενός αυξανόμενου πυραυλικού οπλοστασίου στο Ιράν. Ανέπτυξε το Iron Dome το 2011, το οποίο στοχεύει πυραύλους μικρού βεληνεκούς, και επένδυσε στην ανάπτυξη άλλων συστημάτων για την αντιμετώπιση πυραύλων μεγαλύτερου βεληνεκούς.
Ο πρώτος αιφνιδιασμός του Ισραήλ με τις σήραγγες
Το 2014 η Χαμάς είχε αιφνιδιάσει και πάλι τον ισραηλινό στρατό εξαπολύοντας επιθέσεις στο έδαφός της από τη Γάζα μέσω ενός δικτύου σηράγγων κάτω από το τείχος. Οι δύο πλευρές πολέμησαν μια σύγκρουση 50 ημερών, καθώς το Ισραήλ αναγκάστηκε να διεξάγει χερσαίες επιχειρήσεις στη Γάζα για να καταστρέψει τις σήραγγες.
Ο ισραηλινός στρατός στράφηκε ξανά στην τεχνολογία. Άρχισε να εργάζεται σε ένα σύστημα που ονομάζεται «Εμπόδιο», βασισμένο στο αντιπυραυλικό σύστημα Iron Dome, που προστάτευε από ρουκέτες. Το 2015, επίσης, ο στρατός άρχισε να εργάζεται σε ένα σχέδιο ανανέωσης που θα περιόριζε τα μαχητικά στρατεύματα και τους εφέδρους. Ο αριθμός των υπαξιωματικών μειώθηκε κατά 10% σε 40.000 και η διάρκεια της στρατεύσιμης υπηρεσίας για τους άνδρες μειώθηκε κατά τέσσερις μήνες σε 32 μήνες.
Καθώς, όμως, ο ισραηλινός στρατός προχώρησε στην ανώτερη τεχνολογία, η Χαμάς και η Χεζμπολάχ, άρχισαν να λειτουργούν περισσότερο σαν συμβατικοί στρατιωτικοί εχθροί, παρά σαν αντάρτες. Η Χαμάς έχτισε μια υπόγεια βάση ως κέντρο διοίκησης και ελέγχου (ώστε να αποτρέψει την υποκλοπή επικοινωνιών) και έγινε πιο ακριβής στην εκτόξευση ρουκετών στο Ισραήλ. Το Iron Dome πράγματι αναχαίτισε μια ομοβροντία ρουκετών το 2021 και τα αντίποινα του Ισραήλ, που γκρέμισε τμήματα της στρατιωτικής υποδομής της Χαμάς, άφησε τους Ισραηλινούς αξιωματούχους να πείσουν ότι η ισλαμιστική ομάδα είχε κουραστεί από τους επαναλαμβανόμενους κύκλους βίας.
Όπως αποδείχτηκε, η πρόσφατη έξαρση της βίας στη Δυτική Όχθη που υποκινήθηκε από τη Χαμάς λειτούργησε ως αντιπερισπασμός. . Η κυβέρνηση Νετανιάχου είχε στρέψει την προσοχή της στις παλαιστινιακές επιθέσεις σ’ εκείνα τα μέρη. Τον περασμένο Ιούνιο, ο ισραηλινός στρατός επέκτεινε τον αριθμό των ταγμάτων στο έδαφος της Δυτικής Όχθης, τα οποία είχαν αυξηθεί από περίπου 13 σε 25 σε διάστημα 18 μηνών.
Οι Ισραηλινοί πλέον λένε ανοιχτά ότι η αργή απάντηση στην επίθεση της Χαμάς στα σύνορα της Γάζας οφείλεται στο γεγονός ότι τόσα πολλά στρατεύματα βρίσκονταν στη Δυτική Όχθη. Το υπουργείο άμυνας δεν δέχεται αυτή την αιτίαση και υποστηρίζει ότι είχαν αναπτυχθεί δυνάμεις και κοντά στη Γάζα. Σε κάθε περίπτωση, απαντήσεις σ’ αυτά τα ερωτήματα περί αιφνιδιασμού θα δοθούν όταν σταματήσουν οι μάχες.
** Με πληροφορίες από Wall Street Journal.
** Φωτογραφία: Getty Images
