Το θέμα των τριχών στο γυναικείο σώμα ανέδειξε το CNN βάζοντας ψηλά στο κάδρο την Σοφία Χατζηπαντελή! Η τάση «Januhairy» είναι μια πρωτοβουλία που προκαλεί τις γυναίκες να αφήσουν τα ξυραφάκια τους για ένα μήνα, δηλαδή ολόκληρο τον Ιανουάριο. Παρά το όνομά της πρωτοβουλίας, το μήνυμα είναι αειθαλές και ο επίσημος λογαριασμός της εκστρατείας στο Instagram, ο οποίος έχει πάνω από 40.000 ακόλουθους, δημοσιεύει εικόνες γυναικών που γιορτάζουν τις τρίχες του σώματός τους όλο το χρόνο σε μια προσπάθεια να τις εξομαλύνουν.

«Το Januhairy είναι απελευθερωτικό, επειδή σε κάνει να σκέφτεσαι τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζεις το σώμα σου και το γιατί», δήλωσε η ιδρύτρια του Januhairy Laura Jackson στη βρετανική εφημερίδα Metro το 2021. «Ίσως σύντομα να φτάσουμε σε ένα σημείο όπου οι άνθρωποι θα μπορούν απλώς να κάνουν ό,τι θέλουν σε σχέση με τις τρίχες του σώματος και δεν θα χρειάζεται καν να μιλάμε γι’ αυτό. Αυτό θα ήταν το κάτι άλλο», πρόσθεσε η Laura Jackson.

Μετά τον Α Παγκόσμιο Πόλεμο μπήκαν τα ξυραφάκια στη ζωή των γυναικών

Ενώ υπάρχουν στοιχεία ότι οι αρχαίοι Αιγύπτιοι, οι Ρωμαίοι και οι Ευρωπαίοι της εποχής της Αναγέννησης ασκούσαν την αποτρίχωση, το status quo για τις γυναίκες στη Δύση – δηλαδή ότι οι άτριχες μασχάλες, τα πόδια, οι γραμμές του μπικίνι και τα άνω χείλη είναι πιο κοινωνικά αποδεκτά – προέκυψε μετά την επιστροφή των ανδρών του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου με ξυραφάκια ασφαλείας μιας χρήσης, μόνο και μόνο για να πειραματιστούν οι γυναίκες με αυτά.

Η μόδα άλλαζε επίσης, με τα ρούχα που αποκάλυπταν περισσότερο δέρμα, δηλαδή με τις αμάνικες μπλούζες που αποκάλυπταν τη μασχάλη, για παράδειγμα, και ψηλότερα τελειώματα που έδειχναν περισσότερο τα πόδια του χρήστη. Ο κατασκευαστής ξυραφιών Gillette είδε μια χρυσή ευκαιρία και, το 1915, λάνσαρε το «Milady Decolette». Διάφορες διαφημίσεις της εποχής το διαφημίζουν ως τη λύση της «περιποιημένης» γυναίκας σε «ένα ενοχλητικό προσωπικό πρόβλημα».

Σοφία Χατζηπαντέλη

«Ήταν μια πολύ συνειδητή απόφαση (της Gillette) να επεκτείνει επιθετικά την αγορά της στις γυναίκες», δήλωσε η Breanne Fahs, καθηγήτρια γυναικών και σπουδών φύλου στο Arizona State University, σε τηλεφωνική συνέντευξη στο CNN.

Αυτό το μάρκετινγκ συνέπεσε με την άνοδο της φωτογραφίας μόδας στα περιοδικά, γεγονός που σήμαινε ότι οι εικόνες των νέων προτύπων ομορφιάς εξαπλώθηκαν σαν πυρκαγιά. Έναν αιώνα αργότερα, οι τρίχες του γυναικείου σώματος παραμένουν ταμπού για πολλούς – ακόμη και σε κοινωνίες που εξυμνούν τα οφέλη όλων όσων είναι «φυσικά» αλλού, από τα καλλυντικά μέχρι τα τρόφιμα.

Το 60% των Βρετανών θεωρεί τις τρίχες των γυναικών μη ελκυστικές

Το 2021, μια μελέτη της εταιρείας ερευνών αγοράς YouGov διαπίστωσε ότι το 59% των Βρετανών θεωρεί τις τρίχες στις μασχάλες των γυναικών «μη ελκυστικές», με τους άνδρες και τις γυναίκες να έχουν σε μεγάλο βαθμό την ίδια άποψη, σε ποσοστό 57% και 61% αντίστοιχα. Αλλά η έρευνα διαπίστωσε επίσης ότι οι στάσεις είναι γενεαλογικές, με τους νεότερους ανθρώπους να θεωρούν λιγότερο πιθανό να βρίσκουν τις τρίχες του γυναικείου σώματος ή του προσώπου μη ελκυστικές, και τις νεότερες γυναίκες ειδικότερα να αποδέχονται περισσότερο τις τρίχες του γυναικείου σώματος.

Βέβαια, οι τρίχες στο σώμα είναι όλο και πιο ορατές στα καθιερωμένα περιβάλλοντα: Το hashtag #bodyhairpositivity έχει πάνω από 214 εκατομμύρια προβολές στο TikTok, η μάρκα ξυραφιών Billie δείχνει τρίχες σώματος στα μοντέλα της και ένα προϊόν ομορφιάς που ονομάζεται Fur Oil είναι διαθέσιμο για όσους θέλουν να μαλακώσουν τις τρίχες στο εφηβαίο ή στις μασχάλες τους. Ωστόσο, η ευρύτερη εικόνα δείχνει μια λιγότερο προοδευτική ιστορία.

Η αποτρίχωση ως ισχυρός κανόνας

«Τα ποσοστά συμμόρφωσης στην αποτρίχωση του σώματος είναι εντυπωσιακά υψηλά», δήλωσε η Breanne Fahs, καθηγήτρια γυναικών και σπουδών φύλου στο Arizona State University, η οποία επικαλέστηκε έρευνα σύμφωνα με την οποία μεταξύ 92% και 99% των γυναικών στις ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο, την Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία και το μεγαλύτερο μέρος της Δυτικής Ευρώπης αφαιρούν τακτικά τις τρίχες στα πόδια και τις μασχάλες τους. «Αυτό είναι πραγματικά σοκαριστικό για έναν κανόνα που δεν έχει κανένα όφελος για την υγεία. Δεν μπορούμε να πετύχουμε αυτό το επίπεδο συμμόρφωσης με τη χρήση ζώνης ασφαλείας ή το βούρτσισμα των δοντιών. Είναι εκπληκτικό πόσο ισχυρός είναι αυτός ο κανόνας», σχολίασε η Breanne Fahs.

Σοφία Χατζηπαντέλη

Πράγματι, παρά το γεγονός ότι ο ακτιβισμός για τις τρίχες στο σώμα είναι πιο ορατός και πρωτοβουλίες όπως η Januhairy κερδίζουν έδαφος, η Breanne Fahs δήλωσε ότι «ενώ θέλουμε να πιστεύουμε ότι οι άνθρωποι επαναστατούν περισσότερο από ό,τι στην πραγματικότητα… δεν βλέπουμε δεδομένα που να υποστηρίζουν ότι η αύξηση των γυναικείων τριχών στο σώμα είναι μια ευρέως διαδεδομένη τάση»

Φανατισμός στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης

Η Roxanne Felig, 27 ετών, από την Τάμπα της Φλόριντα, η οποία κάνει διδακτορικό στην κοινωνική ψυχολογία, δημοσιεύει τακτικά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης την επιλογή της να αφήσει τρίχες στο σώμα της. Πρόκειται για μια προσωπική επιλογή που προσελκύει πολλή κριτική από αγνώστους, ειδικά στο διαδίκτυο.

«Πολλές φορές η κριτική είναι από γυναίκες, που φαίνεται τόσο αντιφατικό», δήλωσε στο CNN μέσω τηλεφώνου. «Έχω ανθρώπους που αφήνουν emojis εμετού και λένε ότι είμαι αηδιαστική», υπογραμμίζει η Roxanne Felig.

Αυτές οι αντιδράσεις απηχούν τις εμπειρίες της Esther Calixte-Bea, 27 ετών, καλλιτέχνιδας από το Μόντρεαλ, η οποία επίσης εμφανίζεται στον λογαριασμό Januhairy στο Instagram και χρησιμοποιεί τη δημιουργική της πρακτική για να καταγράψει το σώμα της, μαζί με τις τρίχες στο στήθος που για χρόνια τις αφαιρούσε, παρά το γεγονός ότι της προκαλούσαν πόνο, ερεθισμό, ακόμη και μόλυνση.

«Υπάρχουν μισητά – μερικές φορές ρατσιστικά – σχόλια, αλλά δεν υπάρχει ποτέ κάτι καινούργιο, είναι πολύ επαναλαμβανόμενο- οι άνθρωποι βάζουν πάντα emoji μαϊμού ή γορίλα», δήλωσε η Calixte-Bea, η οποία έχει επίσης εμφανιστεί στον λογαριασμό Januhairy στο Instagram. «Στην αρχή προσβλήθηκα, αλλά πλέον το έχω συνηθίσει», υπογράμμισε η Calixte-Bea.

Το ρατσιστικό υπόβαθρο

Οι τρίχες του γυναικείου σώματος έχει και ρατσιστικό υπόβαθρο. Ιστορικά, υπήρξαν αμέτρητα παραδείγματα αποικιοκρατικών δυνάμεων που επέβαλαν την αποτρίχωση ως μέσο ελέγχου ή τιμωρίας, ενώ η πρόταση του Κάρολου Δαρβίνου (στο βιβλίο του «Η κάθοδος του ανθρώπου» το 1871) ότι η υπερβολική τριχοφυΐα του σώματος ήταν πρωτόγονη έδωσε αφορμή για ανησυχητικές αφηγήσεις σχετικά με τον καθωσπρεπισμό και την υγιεινή.

«Οι έγχρωμες γυναίκες έχουν συχνά πολύ πιο σκούρες τρίχες στο σώμα», λέει η καθηγήτρια Breanne Fahs για να προσθέσει: «Υπάρχουν διαφορετικές επιπτώσεις αν έχετε ανοιχτόχρωμα ξανθά μαλλιά από ό,τι αν έχετε πιο σκούρα, πιο τραχιά μαλλιά».

Το σημείο των τριχών του σώματος έχει επίσης διαφορετικά επίπεδα αποδοχής. «Οι τρίχες στη μασχάλη συνεχίζουν να χαρακτηρίζονται ως οι πιο αηδιαστικές ή ως οι πιο δύσκολα ανεκτές από τους ανθρώπους», λέει η καθηγήτρια Breanne Fahs, επισημαίνοντας ότι έχει γράψει για πληθώρα αμφιλεγόμενων θεμάτων, αλλά «οι τρίχες στη μασχάλη είναι αυτές που κάνουν τους ανθρώπους πραγματικά έξαλλους, επειδή θεωρούνται μεγαλύτερη παραβίαση των κανόνων του φύλου και της παραδοσιακής θηλυκότητας από ό,τι οι τρίχες στα πόδια».

«Πολλές γυναίκες δεν έχουν δει ποτέ το σώμα τους όπως πρέπει να φαίνεται», λέει η Calixte-Bea. «Το να αφήσετε τις τρίχες του σώματός σας να μεγαλώσουν μπορεί να σας βοηθήσει να αμφισβητήσετε τις ιδέες γύρω από την ομορφιά και το πώς αισθάνεστε πραγματικά για το σώμα σας», υπογραμμίζει η Calixte-Bea.

Πηγή: CNN

Photo credits: Shutterstock