Όταν η Leah Goldstein έφυγε από το Oceanside της Καλιφόρνια το πρωί της Τρίτης για να ξεκινήσει τον φετινό αγώνα Across America (Raam), γνώριζε πως πιθανότατα θα περάσουν 40 ώρες πριν μπορέσει να κοιμηθεί. Και αυτό αν όλα πάνε σύμφωνα με το σχέδιο.

«Στην πρακτική βόλτα», λέει η ποδηλάτης υπεραντοχής, «έφυγα στις 10 [το πρωί] και κατέβηκα την επόμενη μέρα τα μεσάνυχτα για περίπου 45 λεπτά… στο [Raam], μάλλον θα κάνουμε το ίδιο πράγμα. Θα περάσουμε την πρώτη νύχτα και τη δεύτερη νύχτα όσο περισσότερο μπορούμε».

Ύπνος ίσον βασανιστήριο

Αν κάποιος άλλος εξανάγκαζε την Goldstein να μείνει ξύπνιος για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα, θα ήταν παράνομο. Το 1944, το ανώτατο δικαστήριο των ΗΠΑ έκρινε ότι η στέρηση ύπνου ήταν «το πιο αποτελεσματικό βασανιστήριο» και παρατήρησε ότι το να αναγκαστείς να περάσει 36 ώρες ξύπνιος είναι «εγγενώς καταναγκαστικό».

Για την Goldstein, ωστόσο, η ικανότητα να δίνει τον καλύτερό της εαυτό μέσα από τέτοια πίεση είναι ένα πλεονέκτημα.

«Ο καθένας έχει διαφορετική προσέγγιση», λέει. «Προσπαθώ να αποφύγω αυτούς τους μικρούς υπνάκους όλη την ημέρα. Ξέρω ότι σε πολλούς αναβάτες αρέσει αυτή η προσέγγιση, να κάνουν ύπνους των λίγων λεπτών».

Για την Goldstein, ωστόσο, η κρυφή απόλαυση του μεσημεριανού ύπνου τον καθιστά αναποτελεσματικό. «Πρέπει να σταματήσεις, πρέπει να μπεις στο αυτοκίνητο και να κοιμηθείς σε μια άβολη θέση. Προτιμώ να μείνω ξύπνια κατά τη διάρκεια του αγωνίσματος και στη συνέχεια να κοιμάμαι συνεχώς για τις επόμενες 20-22 ώρες».

Leah Goldstein

Λόγω των κανόνων χρονομέτρησης του αγώνα, τέτοιες αλλαγές στη στρατηγική ύπνου μπορεί να σημαίνουν τη διαφορά μεταξύ νίκης και μη τερματισμού.

Αν και το Raam είναι λιγότερο διάσημο από τον Γύρο της Γαλλίας ή τους άλλους μεγάλους γύρους της ευρωπαϊκής ποδηλασίας, είναι αναμφισβήτητα πιο εξαντλητικό. Μεταξύ άλλων μετρήσεων, το RAAM είναι 700 μίλια μεγαλύτερο από το μέσο Tour de France (όπως υποδηλώνει το όνομα, οι ανταγωνιστές του Raam αγωνίζονται από τη δυτική ακτή της Αμερικής έως την ανατολική ακτή της).

Τα ξεχωριστά στοιχεία του Raam

Ωστόσο, η μεγαλύτερη απόσταση του Raam δεν είναι αυτό που το κάνει τόσο επίπονο γεγονός. Στον Γύρο της Γαλλίας, οι συνολικοί χρόνοι των αναβατών είναι το άθροισμα διαφορετικών, (σχεδόν) καθημερινών διαδρομών.

Αντίθετα, μόλις ξεκινήσει το ρολόι του Raam στην Καλιφόρνια, οι αναβάτες αγωνίζονται μέχρι να περάσουν τη γραμμή τερματισμού περίπου 3.000 μίλια μακριά στην ακτή του Μέριλαντ. Οι ταχύτεροι αγωνιζόμενοι ολοκληρώνουν το ταξίδι σε λίγο περισσότερο από μια εβδομάδα, ενώ υπάρχει περιθώριο δώδεκα ημερών για τους αναβάτες προκειμένου να τερματίσουν τον αγώνα.

Θα ήταν ανακριβές να υποστηρίξουμε ότι η φύση του Raam όλο το εικοσιτετράωρο το κάνει πιο δύσκολο από το Tour de France – μεταξύ άλλων διαφορών, το Tour διεξάγεται συνολικά με πολύ ταχύτερο ρυθμό. Ωστόσο, το Raam παρουσιάζει τις δικές του προκλήσεις.

Από πολλές απόψεις, η Goldstein είναι το τέλειο άτομο για να τα εξηγήσει. Πριν επικεντρωθεί σε αγώνες υπεραντοχής, ήταν επαγγελματίας ποδηλάτης με την εθνική ομάδα του Καναδά και προηγουμένως συμμετείχε στο Grande Boucle Féminine Internationale, τον προκάτοχο του σημερινού Tour de France Femmes.

«Ειναι διαφορετικό. Κοιτάξτε, το Raam είναι περισσότερο ένα πενυματικό αγώνισμα», εξηγεί η 54χρονη. «Θα περνούσα μια πραγματική κόλαση τρέχοντας στον Γύρο της Γαλλίας γιατί είναι υψηλού επιπέδου. Είσαι αναγκασμένος να τρέχεις γρήγορα, είναι επίπονο, αλλά δεν τρέχεις 24/7, σωστά;

Leah Goldstein

Ξέρεις ότι υπάρχει ένα τέρμα… Θα κοιμηθείς για οκτώ [ώρες], θα φας σωστά… To Raam είναι ασταμάτητο. Είναι διανοητικό πράγμα, και γι’ αυτό ο αγωνιστικός χώρος είναι μεικτός και με τους άντρες, γιατί δεν έχει να κάνει μόνο με την αντοχή».

Γυναικεία κυριαρχία στους αγώνες υπεραντοχής

Η Goldstein είναι σεμνή, αλλά αυτό δεν αναιρεί πως τρέχει χρόνια εναντίον ανδρών στο Raam και πως το 2021 τους κέρδισε.

Στην πραγματικότητα, η Goldstein είναι μία από τις πολλές γυναίκες που έχουν νικήσει τον ανδρικό ανταγωνισμό σε αγώνες μεγαλύτερους από τον μαραθώνιο την τελευταία δεκαετία. Το 2016, η Lael Wilcox τερμάτισε περισσότερες από δύο ώρες μπροστά από τον ταχύτερο άνδρα, όταν κέρδισε τον αγώνα ποδηλασίας Trans Am Bike Race 4.200 μιλίων.

Το 2017, η υπερδρομέας Courtney Dauwalter κέρδισε έναν αγώνα 240 μιλίων στη Γιούτα, νικώντας τον ταχύτερο άνδρα ανταγωνιστή για 10 ώρες. Ο κατάλογος των αγώνων υπεραντοχής στους οποίους οι γυναίκες ξεπέρασαν τους άνδρες συνεχίζεται.

Η Goldstein, μια βετεράνος Raam που είχε κερδίσει επίσης το γυναικείο τμήμα του αγώνα το 2011, δεν φαίνεται να δίνει ιδιαίτερη σημασία στη συνολική νίκη της το 2021.

«Νόμιζα ότι ήταν κάπως ωραίο», λέει, «αλλά ειλικρινά ήταν απλώς άλλη μια μέρα στο ποδήλατο για μένα. Μετά από 24 ώρες το είχα ειλικρινά ξεχάσει. Ήταν τόσο αστείο, όταν έφτανα στη γραμμή τερματισμού και είδα, για παράδειγμα, εκατοντάδες ανθρώπους εκεί και νόμιζα ότι γινόταν ένα [διαφορετικό] γεγονός, όπως κάποια παράσταση ή κάτι τέτοιο. Και ήταν εκεί για μένα, κάτι που ήταν πολύ ωραίο».

Leah Goldstein

Γιατί κερδίζουν οι γυναίκες;

Όταν ρωτήθηκε για μια θεωρία σχετικά με το γιατί οι γυναίκες κέρδιζαν τους άνδρες σε αυτά τα αγωνίσματα, η Goldstein επιστρέφει στη διανοητική πτυχή των αγώνων υπεραντοχής.

«Δεν είναι θέμα «αν», αλλά θέμα «πότε» θα βιώσεις κάθε στοιχείο πόνου που υπάρχει [σε έναν αγώνα όπως ο Raam]. Πλάτη, λαιμός, γόνατο, δυσκοιλιότητα, διάρροια, πρήξιμο. Θα έχετε πληγές στα πόδια.

Φτάνεις σε ένα σημείο πόνου που είναι απλώς αφόρητο για τον μέσο άνθρωπο και νομίζω ότι οι γυναίκες – ανεχόμαστε πολύ καλά τον πόνο». Αν και οι επιστήμονες ενδιαφέρονται για αυτή τη θεωρία «διανοητικής σκληρότητας», παραμένει ανεπαρκώς ερευνημένη.

«Οι γυναίκες πρέπει να γεννήσουν και είναι διαισθητικό ότι μπορεί απλώς να έχουν αυτή τη φυσική ροπή να υπομείνουν τον σωματικό πόνο», λέει ο Δρ , Nicholas Tiller, επιστήμονας άσκησης στο Ιατρικό Κέντρο Harbor-UCLA που έχει μελετήσει στο παρελθόν το θέμα. «Αλλά είναι στην πραγματικότητα όλα απλώς εικασίες. Δεν γνωρίζουμε αρκετά για αυτό αυτή τη στιγμή».

Leah Goldstein

Αυτό δεν σημαίνει, ωστόσο, ότι δεν υπάρχει επιστημονική εξήγηση για την πρόσφατη αύξηση της γυναικείας υπεραντοχής αριστείας.

«Τα θηλυκά μπορεί να είναι πιο ανθεκτικά στην κόπωση λόγω των περισσότερων βραδέων συσπάσεων [μυϊκών] ινών και των διαφορών στον νευρικό έλεγχο», λέει ο Tiller.

«Αν διεγείρετε ηλεκτρικά τους μύες των αρσενικών και των θηλυκών πριν και μετά από ένα υπερτρέξιμο, τα θηλυκά φαίνεται να διατηρούν τις συσταλτικές τους ιδιότητες πιο αποτελεσματικές».

Είναι ενδιαφέρον ότι οι μελέτες που αναφέρει ο Tiller έχουν σχεδιαστεί για να αφαιρέσουν (ή τουλάχιστον να μειώσουν) τις επιπτώσεις της «ψυχικής σκληρότητας» ως μεταβλητής.

«Όταν διεγείρετε τους μύες με κάποιο είδος ηλεκτρικής συσκευής, καταβάλλετε «προσπάθεια» και αφαιρείτε το «κίνητρο» από την εξίσωση. Αυτός είναι ένας πραγματικά χρυσός, αντικειμενικός τρόπος μελέτης των συσταλτικών ιδιοτήτων του μυός».

Σε συνδυασμό με την επιτυχία αθλητών όπως η Goldstein, αυτοί οι τύποι εμβιομηχανικών παρατηρήσεων μπορούν να οδηγήσουν στο συμπέρασμα ότι οι γυναίκες έχουν φυσικό πλεονέκτημα έναντι των ανδρών όταν πρόκειται για αγώνες υπεραντοχής. Ο Tiller όμως τονίζει ότι τέτοιες ερμηνείες είναι μονόπλευρες.

«Τα περισσότερα [μη επιστημονικά] άρθρα σχετικά με αυτό το θέμα ερευνούν μόνο τα πιθανά πλεονεκτήματα», λέει, προσθέτοντας ότι «υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που εμποδίζουν επίσης τη γυναικεία απόδοση, όπως η χαμηλότερη ικανότητα μεταφοράς Ο2.

Οι περισσότεροι ειδικοί σε αυτόν τον τομέα συμφωνούν ότι σε κάθε αγώνα τα 10 πιο γρήγορα αρσενικά θα ξεπερνούν πάντα τα 10 πιο γρήγορα θηλυκά».

Οι γυναίκες «προτιμούν» τους αγώνες υπεραντοχής

Τα αποτελέσματα επιβεβαιώνουν περαιτέρω τις εκκλήσεις του Tiller για ισορροπημένη ανάλυση των δεδομένων. Παρά τις διαφορετικές ερμηνείες που εμπλέκονται, αυτό που μπορεί να ειπωθεί με βεβαιότητα είναι ότι οι γυναίκες είναι σε θέση να ανταγωνιστούν τους άνδρες σε πολύ μεγάλες αποστάσεις με τρόπο που έχει αποδειχθεί αδύνατος μέχρι στιγμής σε αποστάσεις σπριντ ή ακόμα και σε τυπικούς μαραθωνίους.

Η αυξημένη συχνότητα εμφάνισης εξωτερικών, απρόβλεπτων παραγόντων σε αγώνες υπεραντοχής μπορεί να παίξει κάποιο ρόλο. Με τον ίδιο τρόπο που η βροχή ή η ζέστη μπορούν να επηρεάσουν έναν αγώνα ποδοσφαίρου, έτσι και οι ακραίες καιρικές συνθήκες μπορούν να επηρεάσουν έναν αγώνα υπεραντοχής.

Σε έναν αγώνα πολλών ημερών και χιλιάδων μιλίων, οι πιθανότητες για εξωτερικές παρεμβολές είναι πολύ μεγαλύτερες. Πράγματι, τέτοιοι περιβαλλοντικοί στρεσογόνοι παράγοντες έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη συνολική νίκη της Goldstein το 2021.

Leah Goldstein

Όταν συζητά τον θρίαμβό της στο Raam πριν από δύο χρόνια, η Goldstein αναφέρει συχνά τον «θόλο θερμότητας» μέσα από τον οποίο έπρεπε να περάσει με ποδήλατο. Αν και έχει γίνει λίγο μια ιστορική υποσημείωση (υπήρξε πολύ άγριος καιρός στα δυτικά από τότε), ο θόλος θερμότητας του 2021 ήταν μεγάλη είδηση εκείνη την εποχή. Οι συνθήκες δεν ήταν ευνοϊκές για αγώνες υψηλών επιδόσεων – μόνο το 20% των δρομέων τερμάτισαν ακόμη και το Raam εκείνη τη χρονιά.

«Οι θερμοκρασίες ήταν τρελές», θυμάται. «52 ή 53 βαθμοί κελσίου. Δεν μπορούσα να αγγίξω καν το τιμόνι του ποδηλάτου χωρίς να του ρίχνω νερό κάθε 10 λεπτά. Έπρεπε να με τραβήξουν τρεις φορές μόνο για να πάρω ηλεκτρολύτες».

Ο «λαιμός του Shermer»

Οι φετινοί ποδηλάτες δεν αναμένεται να αντιμετωπίσουν τέτοιες ακραίες συνθήκες. Ακόμη και η πιο χωρίς επιπλοκές έκδοση του Raam, ωστόσο, εξακολουθεί να είναι εξαιρετικά δύσκολη.

Η Goldstein περιγράφει μια πάθηση που ονομάζεται «λαιμός του Shermer», κοινή μεταξύ των ποδηλατών υπεραντοχής που πρέπει να σηκώνουν το κεφάλι τους για να δουν μπροστά από το τιμόνι για μέρες συνέχεια.

«Οι μύες στο λαιμό που κρατούν το κεφάλι σου, καταρρέουν εντελώς και το κεφάλι σου πέφτει. Το κεφάλι σου ακουμπάει τώρα στο στήθος σου, βασικά, και δεν έχεις κανέναν έλεγχο του κεφαλιού σου – δεν μπορείς καν να το σηκώσεις».

Η λύση της Goldstein (και άλλων δρομέων) είναι να τοποθετήσει συσκευές που καθιστούν φυσικά αδύνατο το κεφάλι τους να χαμηλώσει κάτω από ένα συγκεκριμένο σημείο. Η έκδοση της Goldstein περιλαμβάνει ταινία κινησιολογίας και δέσιμο των πλεγμένων μαλλιών της στο λουράκι του μόνιτορ καρδιάς στην πλάτη της. Λέει ότι είναι σαν να σου τραβάνε τα μαλλιά για 3.000 μίλια.

Οι περιγραφές τέτοιου πόνου προκαλούν ένα προφανές ερώτημα: γιατί η Goldstein και οι συνάδελφοί της ποδηλάτες το υπομένουν; Άλλωστε, δεν υπάρχουν σπουδαία χρηματικά έπαθλα στους αγώνες υπεραντοχής.

Leah Goldstein

Η Goldstein ωστόσο προσφέρει μια στοχαστική εξήγηση – είναι σχεδόν σαν να υπομένει τις δυσκολίες του Raam γιατί αυτός είναι ο τρόπος της να καταβάλει μια ψυχική προκαταβολή για τη δυνατότητα της ζωής για πόνο.

«Το κίνητρο του να κάνεις κάτι που είναι τόσο ασυνήθιστο και τόσο δύσκολο – είναι απλώς τόσο ικανοποιητικό», λέει. «Νομίζω ότι είναι η πρόκληση, το να πιέζεις τον εαυτό σου πέρα από τα όριά σου και να λες, «Ουάου, αυτό είμαστε ικανοί να κάνουμε.» Κάνει τα άλλα πράγματα στη ζωή, πολύ απλά».

*Με πληροφορίες από τον Guardian

* * Φωτογραφίες: Race Across America