Δέκα εκατομμύρια θέσεις εργασίας χάθηκαν παγκοσμίως, στην βιομηχανία του πολιτισμού, το 2020, ως αποτέλεσμα της πανδημίας. Παράλληλα, η αυξανόμενη ψηφιοποίηση της πολιτιστικής παραγωγής σημαίνει ότι είναι πιο δύσκολο από ποτέ για τους καλλιτέχνες να επιβιώσουν, σύμφωνα με έκθεση της UNESCO.
Ο Covid οδήγησε σε «μια άνευ προηγουμένου κρίση στον πολιτιστικό τομέα», δήλωσε η Audrey Azoulay, γενική διευθύντρια της UNESCO, στον πρόλογο της έκθεσης και πρόσθεσε: «Σε όλο τον κόσμο, μουσεία, κινηματογράφοι, θέατρα, αίθουσες συναυλιών και τόποι δημιουργίας έχουν κλείσει τις πόρτες τους. Μία ήδη επισφαλής κατάσταση για πολλούς καλλιτέχνες έχει γίνει μη βιώσιμη, απειλώντας τη δημιουργική ποικιλομορφία».
Αν και ο πολιτιστικός και δημιουργικός τομέας είναι ένας από τους ταχύτερα αναπτυσσόμενους οικονομικούς τομείς στον κόσμο, είναι επίσης ένας από τους πιο ευάλωτους και συχνά παραβλέπεται από τις δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις, αναφέρει η έκθεση των 328 σελίδων, Reshaping Policies for Creativity.
Οι κρατικές δαπάνες για την βιομηχανία του πολιτισμού μειώνονταν τα χρόνια που προηγήθηκαν της πανδημίας και ο Covid οδήγησε σε κατάρρευση του εισοδήματος και της απασχόλησης.
Αν και πολλές κυβερνήσεις πρόσφεραν έκτακτη υποστήριξη σε αυτούς τους τομείς, που επλήγησαν από τους περιορισμούς της πανδημίας, η παγκόσμια ακαθάριστη προστιθέμενη αξία του πολιτισμού συρρικνώθηκε κατά 750 δισεκατομμύρια δολάρια το 2020.
Η έκθεση καλεί τις κυβερνήσεις να ισορροπήσουν την προστασία της εργασίας των καλλιτεχνών και των επαγγελματιών του πολιτισμού με το γενικό εργατικό δυναμικό και πρότεινε έναν κατώτατο μισθό για τους εργαζόμενους στον πολιτισμό και καλύτερες συντάξεις και αμοιβές ασθενείας για τους ελεύθερους επαγγελματίες.
«Ακόμη και σε χώρες με συστήματα κοινωνικής ασφάλισης σχεδιασμένα για ελεύθερους επαγγελματίες ή αυτοαπασχολούμενους, που αποτελούν μεγάλο μέρος του εργατικού δυναμικού της πολιτιστικής οικονομίας, ένα σημαντικό ποσοστό τέτοιων εργαζομένων είναι συχνά μη επιλέξιμοι», ανέφερε.
Χρειάζεται δράση για να αντιμετωπιστεί η διαφορά μεταξύ της αξίας, που αντλούν οι πλατφόρμες ροής από το περιεχόμενο, και των εσόδων, που δημιουργούνται από εκείνους, οι οποίοι διαμορφώνουν και επενδύουν στη δημιουργία.
Ο Ernesto Ottone, βοηθός γενικός διευθυντής της Unesco για τον πολιτισμό, επισήμανε πως «έχει εμφανιστεί ένα βασικό παράδοξο. Σύμφωνα με αυτό, η παγκόσμια κατανάλωση και η εμπιστοσύνη των ανθρώπων σε πολιτιστικό περιεχόμενο έχει αυξηθεί, ωστόσο την ίδια στιγμή είναι όλο και πιο δύσκολο για όσους δουλεύουν στις τέχνες και τον πολιτισμό να εργαστούν».
Καινοτόμα έργα στον ψηφιακό κόσμο
Από την άλλη πλευρά, πολλοί καλλιτέχνες και επαγγελματίες του πολιτισμού «άδραξαν την ευκαιρία με την άνοδο των εξειδικευμένων υπηρεσιών ροής για να αναπτύξουν καινοτόμα έργα στην ψηφιακή σφαίρα».
Η έκθεση κάνει αναφορά στην Deedo, μια παναφρικανική πλατφόρμα ροής για τη μουσική, που δημιουργήθηκε το 2017 από τον Σενεγαλέζο επιχειρηματία Awa Girard. Αυτή διαθέτει περισσότερα από 12 εκατομμύρια κομμάτια και είναι προσβάσιμη σε έξι αφρικανικές χώρες, καθώς και στη Γαλλία και τη Βρετανία. «Μέσα σε τέσσερα χρόνια, η Deedo όχι μόνο έγινε βασικός παίκτης στην αφρικανική μουσική βιομηχανία, αλλά αύξησε επίσης την προβολή των Αφρικανών καλλιτεχνών, προσφέροντας παράλληλα κοινωνική δέσμευση μέσω της πρωτοβουλίας της «One song, One soul», η οποία δωρίζει το 5% της κάθε συνδρομής σε μη κερδοσκοπικό οργανισμό της επιλογής του χρήστη».
Η έκθεση ανέφερε επίσης ότι υπάρχουν διαφορές σε επίπεδο ισότητας των φύλων παρά το γεγονός ότι οι γυναίκες εργαζόμενες αποτελούν το 48,1% των τομέων του πολιτισμού και της ψυχαγωγίας. «Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι γυναίκες εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται σε ηγετικές θέσεις, έχουν λιγότερη πρόσβαση σε δημόσια χρηματοδότηση και η δουλειά τους είναι πολύ λιγότερο ορατή και αναγνωρισμένη από τους άνδρες συναδέλφους τους», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Η πανδημία του Covid μπορεί επίσης να έχει δυσανάλογα αποτελέσματα σε γυναίκες καλλιτέχνες και επαγγελματίες του πολιτισμού. Μόνο το 33% των βραβείων για τις κύριες κατηγορίες ταινιών 60 μεγάλων κινηματογραφικών φεστιβάλ παγκοσμίως δόθηκαν σε γυναίκες καλλιτέχνες και παραγωγούς το 2019. Λιγότερο από το ένα τέταρτο, δηλαδή ποσοστό 24%, βραβεύτηκαν για την καλύτερη σκηνοθεσία και το καλύτερο σενάριο.
Με περισσότερες πληροφορίες από Guardian
