Περιεχόμενα
Ο τρόπος προβολής των κομμάτων έχει τη δική του συμβολή στο αποτέλεσμα των εκλογών. Πλέον στο «παιχνίδι» της διαφήμισης μπαίνουν και τα social media, ένα Μέσον που ακόμη δεν το έχουμε εξερευνήσει απολύτως, αλλά σαφώς ασκεί επίδραση και έχει ρυθμιστικό ρόλο, ειδικά σε νεότερες ηλικίες (55 και κάτω).
Για να εξηγήσουμε, βασική αρχή της διαφήμισης είναι η σαφής στόχευση αλλά και οι επικοινωνιακοί κώδικες που έχουν συγκεκριμένα κοινά (δέκτες) που λαμβάνουν ένα διαφημιστικό μήνυμα. Σε αυτό βοηθούν τόσο τα στατιστικά δεδομένα που σχετίζονται με το προφίλ των δεκτών όσο και ο σχεδιασμός στρατηγικής για την προσέγγιση των «δεξαμενών» που μας παρέχουν εν δυνάμει ψηφοφόρους.
Τα πολιτικά κόμματα επενδύουν αρκετά χρήματα σε διαφημιστικό περιεχόμενο στο Facebook, με στόχο να προωθήσουν τις ιδέες και το έργο τους. Οι online διαφημίσεις έχουν τη δύναμη να επηρεάσουν τους πολίτες, είτε θετικά είτε αρνητικά. Για τον λόγο αυτό τα επικοινωνιακά επιτελεία των κομμάτων σχεδιάζουν στρατηγικές για την πιο αποτελεσματική διάδωση των μηνυμάτων των διαφημίσεων τους. Οι στρατηγικές αυτές περιέχουν αποφάσεις σχετικά με την περιοχή, την ηλικία και τα ενδιαφέροντα των χρηστών στους οποίους προβάλλουν τις διαφημίσεις τους.
Σημ.: στα γραφήματα δεν εμφανίζονται τα κόμματα χωρίς επίσημη σελίδα και όσα δεν δαπάνησαν χρήματα για διαφήμιση στα ορισμένα διαστήματα.
Η οικονομική κατανομή της διαφήμισης των κομμάτων
Τα πολιτικά κόμματα επενδύουν αρκετά χρήματα σε διαφημιστικό περιεχόμενο στο Facebook, με στόχο να προωθήσουν τις ιδέες και το έργο τους. Τα επικοινωνιακά επιτελεία των κομμάτων σχεδιάζουν στρατηγικές για την πιο αποτελεσματική διάδοση των μηνυμάτων των διαφημίσεών τους.
Σε μία αποτίμηση της greeceinfigures που παρουσιάζει τη διαφημιστική δαπάνη των κομμάτων στο Facebook, μπορούμε να εξάγουμε σαφή συμπεράσματα:
1. Η ΝΔ δαπάνησε ένα σχετικά μεγάλο μπάτζετ για την καμπάνια της στο Facebook συγκριτικά με τον ΣΥΡΙΖΑ (μόλις το 1/4 του μπάτζετ της ΝΔ). Μάλιστα κυρίαρχο στοιχείο της καμπάνιας της ΝΔ είναι η προβολή του κόμματος και δευτερευόντως του προέδρου της, ενώ σε αντίθεση ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε μία πιο προσωποκεντρική προσέγγιση, βασίζοντας την καμπάνια του σε μεγάλο βαθμό στον Αλέξη Τσίπρα (μόλις το 27% του μπάτζετ πάει στο κόμμα και το 73% πάει στον αρχηγό).
Το ΠΑΣΟΚ ξοδεύει μόνο για τον Νίκο Ανδρουλάκη, δικαιολογημένο σε κάποιο βαθμό καθώς ο πρόεδρος του τώρα έχει αρχίσει να αποκτά επαφή με την ελληνική κοινωνία και είναι σημαντικό να προβληθεί περισσότερο και να αποκτήσει αμεσότητα.
2. Η στόχευση της ΝΔ αποδείχθηκε απολύτως πετυχημένη. Δαπάνησε τα μεγαλύτερα ποσά για καμπάνια στις ηλικιακές ομάδες που αρχικά έδειχνε ότι μειονεκτούσε, πχ. σε πιο νεανικές ηλικίες 18-35 τα μεγαλύτερα ποσά και αμέσως μετά στην ομάδα 36-55 (τις κατ’ εξοχήν ηλικίες που χρησιμοποιούν τα Μέσα Κοινωνικής δικτύωσης) και πολύ χαμηλά ποσά σε ηλικίες άνω των 55 που θεωρούνται το παραδοσιακό κοινό του κόμματος.
Εδώ παρατηρούμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ που θεώρησε ότι στις νεανικές ηλικίες είναι δεδομένο το προβάδισμά του, δεν δαπάνησε μεγάλο ποσό για την ομάδα 18-25 και ίσως αυτό να του στέρησε ποσοστά στο τελικό αποτέλεσμα.
Τα στρατηγικά κόλπα και οι αστοχίες
1. Το επικοινωνικό και marketing επιτελείο της ΝΔ υπερτερεί σταθερά, καθώς έκαναν πολύ επαγγελματική μελέτη των στατιστικών δεδομένων, στόχευσαν με ακρίβεια στις δεξαμενές νέων ψηφόφορων και με τα δυναμικά σλόγκαν, τα χρώματα και τα θέματα που επέλεξαν να προσεγγίσουν το κοινό τους πέτυχαν τον στόχο.
Κυρίως στόχευσαν σε άτομα με ενδιαφέρον για την υγεία και την ευεξία, την ψηφιακή τεχνολογία, την εκπαίδευση, την οικογένεια και την πολιτική.
2. Σε αντίθεση το επιτελείο του ΣΥΡΙΖΑ δεν ακολούθησε μία πειθαρχημένη στρατηγική, κάτι που σίγουρα κόστισε στα τελικά ποσοστά. Για να εξηγήσουμε, δεν κατάφερε να θέσει θέματα ατζέντας, αντιθέτως παρασύρθηκε στην ατζέντα που έθετε η ΝΔ.
Δεν λειτούργησε στοχευμένα, θεωρώντας κάποια κοινά δεδομένα εξαρχής (κάτι που όπως αποδείχθηκε από τα εκλογικά αποτελέσματα δεν ίσχυε), κινήθηκε άτακτα διαφημιστικά προκαλώντας ένα είδος σύγχυσης στους δέκτες του, επέλεξε στην καμπάνια για τις εκλογές του Μαΐου σκούρα χρώματα, απαισιόδοξα σλόγκαν, αλλά και το κεντρικό σύνθημα επειδή έφερνε συνειρμούς από το παρελθόν και άστοχες συγκρίσεις, αποδείχθηκε μάλλον προβληματικό.
Στην καμπάνια για την εκλογική αναμέτρηση της 25ης Ιουνίου έχει επιλέξει καθαρά φωτεινά χρώματα και δυναμικές γραμμές ενώ προβάλλει τον Αλέξη Τσίπρα όπως είναι και όχι ως απομίμηση.
Το ΠΑΣΟΚ επίσης με εντελώς προσωποκεντρική προσέγγιση στον Νίκο Ανδρουλάκη, προτίμησε ήπιους φυσικούς τόνους στα διαφημιστικά του, που είναι ελαφρώς απρόσωπα, δηλάδή δεν έχουν χαρακτήρα και αισθητική που να προκαλεί αντοιδράσεις καθώς δεν έδιναν σαφή στόχευση και κατεύθυνση.
Σε γενικές γραμμές οι καμπάνιες της ΝΔ καθορίζονται από τον δέκτη τους (φύλο, ηλικία, κοινωνικά στρώματα κ.λπ.), σε αντίθεση με τις καμπάνιες των υπόλοιπων κομμάτων που δίνουν πιο γενικά μηνύματα, χωρίς να στέκονται ιδιαίτερα σε διαφοροποιήσεις στη σύσταση των κοινών τους.
3. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η αποδοχή των λογαριασμών του tik tok των δύο αρχηγών, όπου είναι εμφανής η οργάνωση του λογαριασμού του Κυριάκου Μητσοτάκη και η εντελώς διαφορετική προσέγγιση που έχει ο λογαριασμός του Αλέξη Τσίπρα.
Για την ακρίβεια ο Κυριάκος Μητσοτάκης είναι άμεσος, δεν φοβάται να αναφερθεί με χιούμορ στα «ελαττώματά» του ή να δείξει την πιο αδύναμη και ανθρώπινη πλευρά του, να σχολιάσει θέματα που αφορούν τους νεότερους ή να κάνει εξομολογήσεις. Βγαίνει δηλαδή αυθόρμητος και φυσικός.
Σε αντίθεση ο Αλέξης Τσίπρας βγαίνει λίγο πιο στρεσαρισμένος και πιο βαρύς, ενώ υπήρχε η δυνατότητα -καθώς είναι νεότερος από τον Κυριάκο Μητσοτάκη ηλικιακά και πιο εξοικειωμένος με τις νεότερες ηλικίες- να κινηθεί πιο αυθόρμητα και ελεύθερα, αφού το Μέσον έχει αυτού του τύπου τους επικοινωνιακούς κώδικες.
Η τελική αποτίμηση
Με λίγα λόγια, η καμπάνια της ΝΔ έχει όλα εκείνα τα στοιχεία μίας πετυχημένης καμπάνιας. Λειτούργησε με πειθαρχία και στρατηγική (μήνυμα στοχευμένο, «κλείδωμα» δέκτη, άνοιγμα της «βεντάλιας» σε επόμενο κοινό), φυσικά έχουν αξιοποιηθεί στο έπακρο όλα τα στατιστικά στοιχεία και τα προφίλ των δεξαμενών ψηφοφόρων.
Σε αντίθεση ο ΣΥΡΙΖΑ δεν αντιλήφθηκε εξαρχής ότι έπρεπε να έχει συγκεκριμένη στόχευση και να προσαρμόζει ατα μηνύματά του στο κοινό που απευθύνεται κάθε φορά, προσπάθησαν να πετύχουν κάτι προβάλλοντας τον Αλέξη Τσίπρα που αδιαμφισβήτητα διαθέτει αρκετά θετικά στοιχεία, αλλά δεν άφησαν να επικοινωνηθούν οι ιδέες, οι απόψεις και το πρόγραμμα του κόμματος στο βαθμό που θα έπρεπε και σε ομάδες που ενδεχόμενα θα αφορούσαν κάποιες από τις πολιτικές τους προτάσεις.
Το ΠΑΣΟΚ είναι λίγο αναχρονιστικό όσον αφορά τον τρόπο προβολής. Επίσης δεν περνάει το μήνυμα του προγράμματος και η επικέντρωση στο πρόσωπο του Νίκου Ανδρουλάκη δεν δημιουργεί έντονη διάδραση με τους δέκτες τους.
Το ΜέΡΑ 25 στοχεύοντας και σε κοινά με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, αλλά διατηρώντας την καμπάνια του σταθερά γύρω από τον Γιάνη Βαρουφάκη απέτυχε να πείσει διακινδυνεύοντας με αυτό τον τρόπο την είσοδό του στη Βουλή.
Να σημειώσουμε επίσης ότι επέλεξε και λανθασμένες στιγμές για να προβάλλει πιο έντονα κάποιες από τις προτάσεις του προγράμματός του, γεγονός που του γύρισε μπούμερανγκ τελικά και δεν βοήθησε να τονίσει τη διαφορετικότητά του στην πολιτική προσέγγιση.
