Περιεχόμενα
Μετά τις αιφνιδιαστικές επιθέσεις της Χαμάς κατά του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου, σύσσωμη σχεδόν η Δύση εξέφρασε τον αποτροπιασμό της και τη στήριξή της στο Ισραήλ. Έναν μήνα μετά, μετά τη απάντηση του Ισραήλ στη Γάζα, αυτό το αρραγές μέτωπο έχει πια σπάσει. Ειδικά οι πολιτικοί στα αριστερά του πολιτικού φάσματος είναι αυτοί που δυσκολεύονται περισσότερο να ισορροπήσουν ανάμεσα στην διπλωματική υποστήριξη του Ισραήλ, αλλά και την αποδοκιμασία των πολεμικών επιχειρήσεων στη Γάζα, που προκαλούν επίσης θανάτους πολλών αμάχων.
Διχασμός για τη βοήθεια στη Γάζα
Μέχρι στιγμής έχουν υπάρξει δύο κρίσιμα σημεία έντασης που διχάζουν την παγκόσμια αριστερά: Το πρώτο είναι μια συμφωνία για κατάπαυση του πυρός που θα επιτρέψει τη βοήθεια στη Γάζα και στους αμάχους. Το δεύτερο είναι με πόση ένταση θα επικριθεί πια το Ισραήλ. Πολλοί αριστεροί ηγέτες είναι πολύ πιο σκληροί στην κριτική τους για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου στη Γάζα και πολύ πιο σκληροί στο να απαιτούν κατάπαυση του πυρός.
Πώς έχει, λοιπόν, η κατάσταση στις κυριότερες δυτικές χώρες;
ΜΕΓΑΛΗ ΒΡΕΤΑΝΙΑ
Οι Εργατικοί έχουν σταθερό προβάδισμα που φτάνει μέχρι και τις 18 μονάδων στις δημοσκοπήσεις και προφανώς είναι το φαβορί τις επόμενες γενικές εκλογές που αναμένονται το 2024. Τα γεγονότα, όμως, έχουν δημιουργήσει μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τον ηγέτη του κόμματος Κερ Στάρμερ. Οι Εργατικοί είναι διχασμένοι ως προς το αν θα ζητήσουν κατάπαυση του πυρός στη Γάζα. Το ένα τρίτο των βουλευτών του κόμματος και μερικά από τα πιο διακεκριμένα στελέχη του, συμπεριλαμβανομένου του Σκωτσέζου ηγέτη Ανάς Σαρβάρ, του δήμαρχου του Λονδίνου Σαντίκ Καν (αμφότεροι μουσουλμάνοι) και του δήμαρχου του Μάντσεστερ Άντι Μπέρνχαμ, το ζητούν δημόσια.
Ο Στάρμερ μέχρι στιγμής αντιστέκεται. Στην ομιλία του την περασμένη Δευτέρα είπε ότι μια κατάπαυση του πυρός τώρα θα «ενθάρρυνε» τη Χαμάς να πραγματοποιήσει άλλη μια θανατηφόρα επίθεση στο Ισραήλ από τη Γάζα. Αλλά πολλοί από τους βουλευτές του δεν πείστηκαν. Μήπως γίνει το ίδιο και με τους ψηφοφόρους; Η μουσουλμανική κοινότητα της Μεγάλης Βρετανίας είναι από τα προνομιακά ακροατήρια των Εργατικών.
ΗΠΑ
Το Δημοκρατικό Κόμμα τείνει να υποστεί μια οδυνηρή διάσπαση λόγω του πολέμου Ισραήλ-Χαμάς. Αν και ιστορικά μια ευρεία μερίδα Αμερικανών ψηφοφόρων ήταν υπέρ του Ισραήλ, αυτή η δημόσια υποστήριξη έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια. Σύμφωνα με δημοσκόπηση της Gallup που δημοσιεύτηκε πριν από την έναρξη του πολέμου, οι Αμερικανοί φαίνεται να στηρίζουν για πρώτη φορά τους Παλαιστίνιους και όχι στους Ισραηλινούς. Οι νεότεροι ψηφοφόροι, που προσδιορίζονται κυρίως ως Δημοκρατικοί, οδηγούν την τάση. Από την έναρξη του πολέμου, οι διαδηλώσεις και άλλες συγκρούσεις στις πανεπιστημιουπόλεις των κολεγίων έχουν γίνει καθημερινό φαινόμενο.
Οι Εβραίοι Αμερικανοί, η πλειονότητα των οποίων ταυτίζονται ως Δημοκρατικοί, έχουν γίνει επίσης πιο δύσπιστοι για τις ισραηλινές πολιτικές τα τελευταία χρόνια. Οι Μουσουλμάνοι Αμερικανοί, που σύμφωνα με τα exit polls του 2020 έγειραν αποφασιστικά την πλάστιγγα υέρ του Μπάιντεν, απειλούν τώρα με αποχή το 2024 μετά την ξεκάθαρη υποστήριξη του Ισραήλ από την κυβέρνησή τους. Έκτοτε, η κυβέρνηση μίλησε εναντίον της ισλαμοφοβίας και εξέφρασε τη συμπάθειά της για τους Παλαιστίνιους αμάχους.
ΙΣΠΑΝΙΑ
Ο πόλεμος ξέσπασε σε μια εξαιρετικά ευαίσθητη στιγμή για τον υπηρεσιακό σοσιαλιστή πρωθυπουργό της Ισπανίας, Πέδρο Σάντσεθ. Προσπαθεί τώρα να συγκροτήσει μια νέα κυβέρνηση συνασπισμού που θα αποτελείται από υπουργούς του κόμματός του και του αριστερού συνασπισμού Sumar. Οι Σοσιαλιστές του Σάντσεθ καταδίκασαν την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου ως «τρομοκρατική επίθεση» και δικαιολόγησαν το δικαίωμα του Ισραήλ να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Αλλά έχουν επίσης καταδικάσει τις απώλειες αμάχων που προκλήθηκαν από τους ισραηλινούς βομβαρδισμούς της Γάζας και άσκησαν πιέσεις για μια ανθρωπιστική κατάπαυση του πυρός για να αποφευχθούν περαιτέρω παράπλευρες ζημιές.
Η Sumar επίσης καταδίκασε τις επιθέσεις, αλλά αρνείται να χαρακτηρίσει τη Χαμάς ως τρομοκρατική οργάνωση. Στην πραγματικότητα, ο εκπρόσωπος της ομάδας, Ερνέστ Ουρταθούν, υποστηρίζει ότι το Ισραήλ είναι «υπεύθυνο» για τη βία, επειδή είναι το αποτέλεσμα της «παράνομης κατοχής» των παλαιστινιακών εδαφών. Ο Ουρταθούν αποκάλεσε επίσης την κυβέρνηση του Νετανιάχου «εξτρεμιστική» και κατηγόρησε την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν επειδή αγνόησε «τις φρικαλεότητες και τα εγκλήματα πολέμου που διαπράττει το Ισραήλ» στη Γάζα.
ΓΕΡΜΑΝΙΑ
Η γερμανική αριστερά είναι μέχρι στιγμής η πιο σιωπηλή στην Ευρώπη σ’ αυτό το θέμα. Αν και ορισμένοι αριστεροί πολιτικοί προέτρεψαν το Ισραήλ να απαντήσει στις επιθέσεις με «αναλογικό τρόπο» και ζήτησαν ανθρωπιστική κατάπαυση του πυρός, λίγοι αμφισβήτησαν το δικαίωμα του Ισραήλ να αμύνεται δυναμικά. Όλα τα αριστερά κόμματα της Γερμανίας – μια ομάδα που περιλαμβάνει τους κυβερνώντες Σοσιαλδημοκράτες και Πράσινους, καθώς και το ακροαριστερό κόμμα Linke, υποστήριξαν ένα κοινοβουλευτικό ψήφισμα της 10ης Οκτωβρίου που εξέφραζε την αλληλεγγύη στο Ισραήλ και καταδίκαζε τη Χαμάς.
Αυτή η αλληλεγγύη έχει τις ρίζες της στο βαθύ αίσθημα ευθύνης που νιώθουν οι περισσότεροι Γερμανοί απέναντι στο Ισραήλ στον απόηχο του Ολοκαυτώματος. Η γερμανική υποστήριξη, βέβαια, δεν είναι απόλυτη, όπως αποδεικνύεται από την απόφαση του Βερολίνου την περασμένη εβδομάδα να απόσχει από ψήφισμα του ΟΗΕ που ζητά κατάπαυση του πυρός στη Γάζα αντί να την απορρίψει, όπως είχε ζητήσει το Ισραήλ.
Το αντι-ισραηλινό αίσθημα που γνώρισε η Γερμανία από τις 7 Οκτωβρίου προέκυψε από μουσουλμανικές κοινότητες μεταναστών, οι οποίες συμμετείχαν σε μεγάλους αριθμούς σε μεγάλες πόλεις σε όλη τη χώρα για να διαμαρτυρηθούν κατά του Ισραήλ και των επιθέσεων στη Γάζα. Αν και οι αρχές έχουν απαγορεύσει τις περισσότερες διαδηλώσεις υπέρ των Παλαιστινίων, ορισμένες φαίνεται να δοκιμάζουν τα όρια της ανοχής, καθώς ορισμένοι διαδηλωτές φέρουν ριζοσπαστικά σύμβολα όπως σημαίες του ISIS και της Αλ Κάιντα.
ΚΑΝΑΔΑΣ
Οι κεντροαριστεροί Φιλελεύθεροι του πρωθυπουργού Τζάστιν Τριντό παλεύουν με τον εσωτερικό διχασμό σχετικά με τις εκκλήσεις για κατάπαυση του πυρός. Περισσότεροι από 20 Φιλελεύθεροι βουλευτές ενώθηκαν με ομολόγους τους του αριστερού Νέου Δημοκρατικού Κόμματος, καθώς και του Κόμματος των Πρασίνων, υπογράφοντας μια επιστολή απαιτώντας τον τερματισμό των εχθροπραξιών . Ο Τριντό έχει αντισταθεί στην πίεση να υποστηρίξει μια κατάπαυση του πυρός. Αυτός και η υπουργός εξωτερικών του, Μέλανι Τζόλι, μιλούν για μια «ανθρωπιστική εκεχειρία» που θα επιτρέψει στην επείγουσα βοήθεια να φτάσει στους απελπισμένους κατοίκους της Γάζας.
ΟΛΛΑΝΔΙΑ
Στην Ολλανδία οι συγκρούσεις στη ΜέσηΑνατολή έχουν ρίξει σκιά στις εθνικές εκλογές που είναι προγραμματισμένες για τις 22 Νοεμβρίου, και στην προοπτική μιας νέας συμμαχίας των Εργατικών και των Πρασίνων. Ο Φρανς Τίμερμανς, ο ηγέτης της αριστερής συμμαχίας, φωνάζει σθεναρά υπέρ του Ισραήλ. Ένα μήνυμα στο Χ του πρώην υπουργού Εργασίας που κατήγγειλε τις επιθέσεις της Χαμάς της 7ης Οκτωβρίου, χωρίς να αναφέρει τη μοίρα των Παλαιστινίων, εξόργισε ορισμένα μέλη του κόμματος των Πρασίνων, το οποίο είναι πιο επικριτικό προς το Ισραήλ τα τελευταία χρόνια.
Κατά τη διάρκεια μιας κομματικής διάσκεψης τον Οκτώβριο, τα κόμματα προσπάθησαν να συγκλίνουν σε ενιαία γραμμή. Τα μέλη του κόμματος υιοθέτησαν επίσης μια πρόταση που επικεντρώνεται στην ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα, ενώ εξακολουθεί να καταδικάζει τις φρικαλεότητες της Χαμάς.
ΙΤΑΛΙΑ
Τα ρήγματα μεταξύ της κεντροαριστερής και της ακροαριστερής θέσης για την εξωτερική πολιτική είναι βαθιά και στην Ιταλία. Η άκρα αριστερά πάντα υποστήριζε παγκόσμια κινήματα διαμαρτυρίας, συμπεριλαμβανομένου και του παλαιστινιακού ζητήματος. Οι κεντροαριστεροί Δημοκρατικοί αγωνίζονται να υιοθετήσουν μια ενιαία θέση, παρ’ ότι ανάμεσα στα στελέχη τους βρίσκονται και αριστεροί, αλλά και πολλοί κεντρώοι.
H πρόεδρος του κόμματος Έλι Σλάιν δήλωσε πρόσφατα: «Είμαστε και με το Ισραήλ και με την Παλαιστίνη». Την περασμένη εβδομάδα ότι σε ομιλία της στο κοινοβούλιο τόνισε ότι «η Χαμάς πρέπει να απομονωθεί στη Γάζα, αλλά προειδοποίησε ότι «τα Παλαιστίνια θύματα δεν μετράνε λιγότερα, υπάρχει ένα όριο μεταξύ δικαιοσύνης και βεντέτας που δεν πρέπει ποτέ να ξεπεραστεί». Δεν συμμετείχε, όμως, σε μια πορεία ειρήνης την περασμένη εβδομάδα και η απουσία της τονίστηκε από άλλους αριστερούς ηγέτες.
ΓΑΛΛΙΑ
Η Γαλλία έχει τόσο τη μεγαλύτερη μουσουλμανική κοινότητα όσο και τη μεγαλύτερη εβραϊκή κοινότητα στην Ευρώπη. Ο Πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν φοβάται ότι η σύγκρουση στη Μέση Ανατολή θα μπορούσε να προκαλέσει βία στη Γαλλία. Από τις επιθέσεις της Χαμάς φρόντισε να διατηρήσει μια ισορροπημένη θέση μεταξύ της υποστήριξης του δικαιώματος του Ισραήλ να αμύνεται και του καθήκοντός του να «σεβαστεί τον άμαχο πληθυσμό».
Αυτή η θέση έτυχε αρκετά καλής αποδοχής στις δημοσκοπήσεις, αλλά δεν έχει κερδίσει ομόφωνη υποστήριξη μεταξύ των στελεχών του. Αρκετά μέλη του προεδρικού στρατοπέδου αποστασιοποιήθηκαν από τον Μακρόν, κάτι που είναι ασυνήθιστο για τις διεθνείς υποθέσεις, και τον κάλεσαν για «άνευ όρων» υποστήριξη στο Ισραήλ.
Ο ηγέτης της άκρας αριστεράς Ζαν Λικ Μελανσόν επιμένει να μην θέλει να περιγράψει τη Χαμάς στη Γάζα ως «τρομοκρατική» οργάνωση, προκαλώντας βίαιες συζητήσεις και επανεκκινώντας τη συζήτηση περί αντισημιτισμού, που του είχε αποδοθεί στο παρελθόν. Οι σοσιαλιστές, κομμουνιστές και οικολόγοι σύμμαχοί του στο κοινοβούλιο, αν και δεν μιλούσαν πλήρως με μία φωνή, αποσχίστηκαν από τον Μελανσόν, ορισμένοι από αυτούς ανέστειλαν τη συμμετοχή τους σε κοινές εργασίες για τον προϋπολογισμό.
** Με πληροφορίες από Politico.
