Περιεχόμενα
Φορώντας μια κόκκινη μεταξωτή ρόμπα, με μια πίπα να σιγοκαίει στο ένα χέρι και μία Pepsi στο άλλο, κάμποσες αιθέριες υπάρξεις πλάι του. Η «φωτογραφία» της ζωής του Χιου Χέφνερ. Η «φωτογραφία» ενός ανθρώπου που με σημερινούς όρους συνιστά αμφιλεγόμενη μορφή, αλλά στην ακμή του προκάλεσε επανάσταση στην ενήλικη ψυχαγωγία – περισσότερο δεν γινόταν.
Ο ιδρυτής του Playboy άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο ο κόσμος αντιλαμβανόταν το σεξ, τη διασημότητα και σε μια πιο ευρεία ανάλυση, το American Dream. Σε μια καταπιεστική εποχή, βγήκε μπροστά ως υπέρμαχος της ελευθερίας της σεξουαλικότητας και του λόγου. Πολέμιος των διακρίσεων κάθε είδους.
Αρχής γενομένης από το 1953, όταν και κυκλοφόρησε πρώτη φορά το θρυλικό περιοδικό, τίποτα δεν ήταν το ίδιο. Το αντρικό lifestyle του 2ου μισού του 20ου αιώνα στο «δυτικό κομμάτι» του κόσμου ήταν σε μεγάλο βαθμό αποτέλεσμα δικών του επινοήσεων.
Έφτασε σε τεράστια επίπεδα επιρροής ο Χιου Χέφνερ. Είχε λεφτά, φήμη και δίπλα του μερικές από τις ομορφότερες γυναίκες του πλανήτη. Ήταν ο άνδρας που πάρα πολλοί άλλοι (άνδρες) θα ήθελαν να είναι. Έχει μπει στο Hall of Fame για τους σπουδαιότερους Αμερικανούς, απέκτησε δικό του αστέρι στο Walk of Fame του Χόλιγουντ.
Μόνο που δεν ήταν όλα όμορφα, αγγελικά πλασμένα. Ο παράδεισος φαίνεται πως έκρυβε (και) μια κόλαση. Μετά το θάνατο του, στις 27 Σεπτεμβρίου του 2017, σε ηλικία 91 ετών, βγήκαν στην επιφάνεια σοβαρές καταγγελίες από (πρώην) «Κουνελάκια» του Playboy. Κατηγορίες περί χειραγώγησης, καταπίεσης, προτροπής σε χρήση ναρκωτικών, συμμετοχή δια της βίας σε σεξουαλικά όργια. Στην περίφημη έπαυλή του, στο Λος Άντζελες, όλα αυτά.
Να ήταν επειδή τα γεράματα του «έκλεψαν» τη λογική; Επειδή έβλεπε πως αυτά που κάποτε μπορούσε να κάνει για πλάκα, με τον καιρό μόνο δεδομένα δεν ήταν; Και προσπαθούσε, με λάθος τρόπο, να νιώσει ξανά νέος, ακμαίος; Δεν κατάλαβε μήπως πως άλλαξε η εποχή, πως είχε ξεπεραστεί ή το κατάλαβε και δεν μπορούσε να το δεχτεί; Έγινε εγωπαθής, νάρκισσος και αλαζόνας; Κατέληξε μισογύνης;
Πιθανότατα ήταν όλα αυτά. Ουσία είναι πως (πρέπει να) έγιναν και ασχήμιες. Που σε τελική ανάλυση χαλάνε την υστεροφημία του. Μειώνοντας πολύ το γεγονός πως υπήρξε πρωτοπόρος ο Χιου Χέφνερ. Τολμηρός και καινοτόμος. Αυτό του το πιστώνουν ακόμα και εχθροί του.
Ναι, έκανε λάθη – ποιος δεν κάνει. Ναι, έκρινε τα πράγματα αυστηρά από αντρική σκοπιά όσο και να δήλωνε πως τα έκανε όλα για τις γυναίκες. Από την άλλη, είναι μάλλον άδικο να τον κατακρίνουμε με βάση τους όρους του σήμερα. Να τον κρίνουμε όμως, όχι. Κι αυτό φρονούμε πως προκύπει αν θυμηθούμε μερικά γεγονότα που σημάδεψαν τη διαδρομή του σε αυτή τη γη που την πατούμε.
Χιου Χέφνερ: Σταθμοί μιας ζωής που δεν μοιάζει με καμία άλλη
Του… τσοντάρανε για να βγάλει το πρώτο τεύχος του Playboy
Όταν ήταν μικρός, περνούσε ώρες ατελείωτες συγγράφοντας ιστορίες τρόμου και ζωγραφίζοντας καρτούν. Γέννημα-θρέμμα του Σικάγο, υπηρέτησε στον αμερικανικό στρατό, στο πεζικό συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Εν συνεχεία σπούδασε ψυχολογία.
Μία από τις πρώτες του δουλειές μετά το Πανεπιστήμιο ήταν να γράφει τα διαφημιστικά κείμενα του περιοδικού Esquire. Παράλληλα, ήταν υπεύθυνος διανομής στο περιοδικό Children’s Activities – το λες και ειρωνικό δεδομένης της μετέπειτα κάθε άλλο «για παιδιά» καριέρας του.
Τα παράτησε όλα για να κάνει κάτι δικό του. Ήθελε να είναι ανεξάρτητος και να γίνει πλούσιος. Για να βγάλει το 1ο τεύχος του Playboy έδωσε 600 δολάρια από την τσέπη του, δανείστηκε πολύ περισσότερα. Από τη μητέρα του μόνο, πήρε 1.000 ευρώ. Δεν ήταν ο πρώτος που θα έβγαζε κάτι με γυμνό περιεχόμενο. Αλλά φιλοδοξούσε, βάσιμα όπως αποδείχτηκε, να γίνει ο πρώτος που θα το έκανε σε mainstream κλίμακα.
To πιο πολύτιμο περιουσιακό του στοιχείο, μαζί η πιο έξυπνη κίνησή του, ήταν το ότι αγόρασε τα δικαιώματα γυμνού ημερολογίου της άσημης τότε Μέριλιν Μονρόε αντί 500 δολαρίων. Με αυτήν εξώφυλλο, εγκαινίασε τη νέα του προσπάθεια. Το (1ο) τεύχος εξαντλήθηκε, πουλήθηκαν και τα 51.000 αντίτυπα. Θρίαμβος με το καλημέρα.
Τα πάντα για τη ψυχαγωγία
Το Playboy λοιπόν κυκλοφόρησε το 1953 όταν ο Χιου Χέφνερ ήταν 27 ετών. Φρεσκοπαντρεμένος με την, κατά δήλωσή του, πρώτη γυναίκα με την οποία είχε «πάει», μόλις είχε γίνει για πρώτη φορά πατέρας.
Δεν είχε παρά λίγο καιρό που είχε μετακομίσει από το πατρικό του. Στο editorial του, στο 1ο εκείνο θρυλικό πλέον τεύχος, δίνει τον τόνο: «Είμαστε άνδρες που μας αρέσει να πίνουμε κοκτέιλ και να τα συνοδεύουμε με ένα ή δύο ορεκτικά, βάζοντας λίγη ευχάριστη μουσική στο φωνογράφο και προσκαλώντας δίπλα μας μια γυναικεία ύπαρξη για μια ήσυχη συζήτηση σχετικά με τον Πικάσο, τον Νίτσε, την τζαζ, το σεξ». Αυτό το αρχέτυπο που σχεδίασε στο μυαλό του, αυτό έγινε και η ζωή του.
Η φιλοσοφία του Playboy ήταν μια μίξη φιλελεύθερων και ελευθεριακών απόψεων. Με ξεκάθαρη στόχευση: «Δεν περιμένουμε να λύσουμε κανένα από τα προβλήματα του κόσμου ή να αποδείξουμε σπουδαίες ηθικές αλήθειες», ξεκαθαριζόταν εξ αρχής. Το περιοδικό έγινε συνώνυμο της υψηλής επιπέδου αρθρογραφίας μαζί με την αποθέωση του ηδονισμού.
Το timing ήταν τέλειο. Η εποχή ζητούσε ακριβώς αυτό που της έδινε. Ο Χιου Χέφνερ είχε το όραμα και την ικανότητα να δει μπροστά πριν από όλους τους άλλους, μαζί και να τολμήσει. Μέσα σε 5 χρόνια, τα ετήσια κέρδη είχαν φτάσει τα 4 εκατ. δολάρια. Στην πορεία του χρόνου, το Playboy έγινε ταινία, τηλεοπτικό κανάλι, σειρά ένδυσης και κοσμημάτων, κλαμπ, θέρετρα και καζίνο. Ένα brand που ήξεραν όλοι. Το σηματάκι με το κουνελάκι είχε γίνει παγκοσμίως γνωστό.
Το Playboy γεννήθηκε περισσότερο λόγω της θέλησης για διασκέδαση παρά για να δηλώσει οργή με κάτι – όσο κι αν ήθελε να αλλάξει το κατεστημένο. Κατά βάση, τον Χιου Χέφνερ τον ενοχλούσε αφάνταστα ο πουριτανισμός, η υποκρισία.
Δεν είναι τυχαίο, θα μας έλεγε ένας ψυχολόγος, πως μεγάλωσε σε συντηρητική οικογένεια. Με τον πατέρα του είχαν μεγάλη κόντρα. Για καιρό δεν μιλιόντουσαν μόλις έβγαλε το περιοδικό. Αλλά μετά ο Χέφνερ ο πρεσβύτερος τον βοήθησε επαγγελματικά, ως λογιστής που ήταν – λέγεται πάντως πως ποτέ του δεν έριξε έστω μια ματιά στις μέσα σελίδες της (ποικίλης) ύλης.
Διοικώντας μια αυτοκρατορία από την κρεβατοκάμαρα – Τα καπρίτσια του Χιου Χέφνερ
Ο Χιου Χέφνερ διοικούσε την επιχείρηση από την… κρεβατοκάμαρα του. Λάτρευε να δουλεύει πάνω σε ένα στρογγυλό κρεβάτι, το οποίο περιστρεφόταν και δονούνταν. Οι φίλοι του είχαν να λένε για το πόσο καλόψυχος και δοτικός ήταν. Πόσο ενδιαφερόταν για τους άλλους και έτρεχε να τους βοηθήσει όποτε του το ζητούσαν. Και τον υπερασπίστηκαν και μετά τα όσα πολύ σοβαρά καταγγέλθηκαν εναντίον του.
Ήταν λάτρης των ρετρό αυτοκινήτων, συλλέκτης επίσης παλιών σπάνιων ταινιών και είχε αρχείο τηλεοπτικών εκπομπών. Φιλόζωος μεγάλος, πέρα από τα συνήθη κατοικίδια, είχε στο σπίτι του ακόμα και μαϊμούδες, πολλά εξωτικά πουλιά. Του άρεσε πολύ και η μουσική, ειδικά η τζαζ.
Μόλις χώρισε από την πρώτη του γυναίκα, το 1959, ένιωσε να απελευθερώνεται πλήρως. Έκανε πια ό,τι ήθελε όπως ήθελε. Με το που γιγαντώθηκε το Playboy, έγινε διάσημος πέρα από κάθε φαντασία. Από την έπαυλή του περνούσε όλη η αφρόκρεμα της κοινωνίας, για τα περίφημα πάρτι του.
Διανοούμενοι, ηθοποιοί, τραγουδιστές και βεβαίως πάμπολλες νεαρές και όμορφες γυναίκες. Το σεξ ήταν εύκολο, ήταν απενοχοποιημένο, ήταν παντού. Ο ίδιος καμάρωνε πως είχε κοιμηθεί με περισσότερες από 1.000 γυναίκες – όχι άσχημα για κάποιον που ήταν παρθένος ως τα 22 του.
Παντρεύτηκε ακόμα 2 φορές – spoiler (!) καμία φορά δεν ήταν… πιστός. Οι χαρές του γάμου, υπήρξαν ποτέ; «Ήρθαν, δυστυχώς ή ευτυχώς, από άλλες γυναίκες», θα πει, με αμφιλεγόμενο τρόπο. Έκανε συνολικά 4 παιδιά.
Η κόρη του, Κρίστι ήταν άλλωστε αυτή που κράτησε για κοντά 25 χρόνια τα ηνία του Ομίλου Playboy, ειδικά μετά το 1985 όταν ένα ελαφρύ εγκεφαλικό μετρίασε την ενεργητικότητα του Χιου Χέφνερ και τον έκανε να μοιράσει αρμοδιότητες.
Οι σκιές που λέρωσαν άσχημα τη φήμη του
Προϊόντος του χρόνου, η εικόνα ενός «γεράκου» δίπλα σε ημίγυμνες καλλονές έπαψε να θεωρείται νορμάλ ή χαριτωμένη. Ηχούσαν πολύ άσχημα στα αυτιά δηλώσεις όπως αυτές που αποθέωνε το Viagra, λέγοντας πως «είναι το ελιξίριο της νεότητας». Ακόμα περισσότερο ενόχλησε την κοινή γνώμη όταν στα 85 του παντρεύτηκε την 25χρονη Κρίσταλ Χάρις. Έβγαζε μια εικόνα, δεν υπάρχει ωραίος τρόπος να το θέσουμε, του «πορνόγερου».
Τα όσα βγήκαν από την Κρίσταλ για τον Χιου Χέφνερ και τη ζωή στην έπαυλη μετά το θάνατό του, δεν ήρθαν από το πουθενά. Ήδη από τα 60s υπήρχαν καταγγελίες εναντίον του, ή έστω εναντίον του lifestyle που προωθούσε. Άλλο αν η εποχή δεν έδινε χώρο και φωνή σε τέτοιους είδους αντιδράσεις τότε.
Τότε έκαναν θραύση τα λεγόμενα Playboy Club, ήταν τα hot spot της διασκέδασης. Οι σερβιτόρες ήταν ντυμένες κουνελάκια, με εκείνες τις χαρακτηριστικές φουντίτσες για ουρά. Μια δημοσιογράφος είχε πιάσει δουλειά εκεί για τις ανάγκες ενός ρεπορτάζ που ήθελε να κάνει για το τι συμβαίνει πίσω από τα γκλάμουρ φώτα.
Το άρθρο της, όταν δημοσιεύτηκε, προκάλεσε μεγάλο ντόρο,. Μιλούσε εκτενώς και με ντοκουμέντα για άθλιες εργασιακές συνθήκες, εξαντλητικό ωράριο, επίπονες στολές εργασίας και αγενείς πελάτες που έβαζαν χέρι στις εργαζόμενες. Βέβαια τίποτα από όλα αυτά δεν μπορούσε να χρεωθεί απευθείας στον Χέφνερ. Και μία ή άλλη, παραήταν κυρίαρχος στα πράγματα για να τον επηρεάσει ένα αρνητικό δημοσίευμα. Σαν μύγα που ενοχλεί ελέφαντα, θα πρέπει να του φάνηκε.
«Βλέπεις τις γυναίκες ως αντικείμενα του σεξ, όχι ως κανονικά ανθρώπινα όντα», έλεγαν οι φεμινιστικές οργανώσεις στον Χιου Χέφνερ. Κάνοντάς τον να βγαίνει από τα ρούχα του και όχι με τον τρόπο που συνήθιζε και του άρεσε.
«Αυτές οι γυναίκες είναι που εκφράζουν τις απόψεις που θέλουμε να πολεμήσουμε, αυτές είναι ο εχθρός, καθώς είναι καταπιεστικές και κατά της απόλαυσης των γυναικών. Εγώ ήμουν φεμινιστής προτού υπάρξει φεμινισμός. Τις δεκαετίες του 1950 και του 1960, υπήρχαν Πολιτείες που έθεταν εκτός νόμου τον έλεγχο των γεννήσεων. Άρχισα να χρηματοδοτώ δικαστικές υποθέσεις για να το αμφισβητήσω. Είναι ένα κομμάτι της ιστορίας που ελάχιστοι γνωρίζουν», θα δικαιολογηθεί χρόνια αργότερα.
Υπήρξαν κι άλλα μελανά σημεία για τον Mr. Playboy. Στα 80s η εταιρεία έχασε το δικαίωμα να έχει στην κατοχή της καζίνο για παραβίαση της σχετικής νομοθεσίας. Επίσης από την ίδια 10ετία, το περιοδικό άρχισε να υποχωρεί σε πωλήσεις – και επειδή αντιστάθηκε στο να βάλει πιο ακραίο γυμνό στις σελίδες του. Με τα χρόνια, θα ερχόταν το ίντερνετ να «σκοτώσει» το έντυπο – και αυτό, πιο σωστά. Ειδικά καθώς η πρόσβαση σε περιεχόμενο για ενηλίκους ήταν πια ένα κλικ υπόθεση. Για οτιδήποτε τραβάει η όρεξη του καθενός.
Πάντως ο Χέφνερ όσο άντεχε, ποτέ δεν το παραμέλησε το περιοδικό, το 5ο παιδί του, θα έλεγε κανείς. Σήμερα πάντως, θα τρόμαζε να το αναγνωρίσει αν ζούσε. Η εμμονή του με τη λεπτομέρεια ήταν παροιμιώδης και συχνά εκνευριστική για τους συνεργάτες του. Από την άλλη, δεν φτάνεις τόσο ψηλά αν δεν δίνεις τη δέουσα σημασία στα πάντα. Αν δεν είσαι ένα «αγόρι που έζησε το όνειρο», για να κλείσουμε με μια δικιά του ατάκα.
