Περιεχόμενα
Είναι η πιο dominant πλατφόρμα. Όλα τα άλλα social media θέλουν να του μοιάσουν. Το Instagram αποκαλείται TikTok Mime. Ποτέ όμως ένα περιβάλλον που περιλαμβάνει τόσες εκατοντάδες εκατομμύρια χρήστες και βίντεο, δεν είναι αγγελικά πλασμένο. Τα φίδια και τα δηλητηριώδη μήλα αφθονούν.
Τους τελευταίους μήνες τo TikTok έχει γίνει ένα έδαφος πρόσφορο για την αύξηση των fake news και των deepfake βίντεο και φωτογραφιών. Είναι χαρακτηριστικό ότι τον περασμένο μήνα, μετά τον τυφώνα στη Φλόριντα, κυκλοφόρησαν φωτογραφίες με πλημμυρισμένα σπίτια, που δεν ήταν αληθινές ή δεν αφορούσαν τη φετινή πλημμύρα. Σε άλλες φωτογραφίες έβλεπε κανείς μέχρι και τσιτάχ να έχουν μπει σε σπίτια από τις πλημμύρες.
Τέτοιες φωτοσοπαρισμένες εικόνες φαντάζουν άκακες, αλλά αν γίνονται στα τόσο απλά, τα τόσο ασήμαντα, φαντάζεται κανείς τι μπορεί να συμβεί στα πιο σημαντικά.
Δεδομένου ότι σε όλα τα μεγάλα κράτη της Δύσης γίνονται εκλογές τους τελευταίους μήνες, με τις ΗΠΑ να έχουν τις ενδιάμεσες και από του χρόνου να μπαίνουν σε προεκλογική διαδικασία για νέο Πρόεδρο, αρκετοί ερευνητές της πολιτικής επικοινωνίας εκφράζουν ανοιχτά τους φόβους τους για πόσο μακριά μπορεί να φτάσει το deepfake στο ΤικΤοκ.
Παρόλο που τα deepfakes δεν είναι καινούργια και τα έχουμε δει κατά κόρον σε Facebook και Instagram, το TikTok προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία, καθώς για μια πλατφόρμα 1.6 δισεκατομμυρίων ανθρώπων, έχει κάποια τεχνικά χαρακτηριστικά που θολώνουν τα όρια ανάμεσα στην πραγματικότητα, τη σάτιρα και την εξαπάτηση.
Το βίντεο της Jill Biden με τους καρκινοπαθείς στο TikTok
Μια ενδεικτική περίπτωση είναι αυτή που αφορά σε ένα δήθεν βίντεο του CNN όπου υποστηριζόταν ότι η κλιματική αλλαγή είναι εποχιακή, ενώ ένα άλλο βίντεο έδειχνε την υπεύθυνη Τύπου του Λευκού Οίκου, την Karine Jean-Pierre, να αγνοεί ερώτηση δημοσιογράφου του Fox News, δίκτυο που είναι φόλα ρεπουμπλικάνικο και τραμπικό και προωθεί την συνωμοσιολογία. Υπήρχε και πιο επικίνδυνο παράδειγμα.
Ένα βίντεο έδειχνε την Kamala Harris να λέει ότι όλοι όσοι είναι σε ΜΕΘ στις ΗΠΑ από Covid-19, είναι εμβολιασμένοι. Στην πραγματικότητα είχε αναφέρει για ανεμβολίαστους. Το 2019, σε προεκλογική περίοδο δηλαδή, είχε κυκλοφορήσει ένα deepfake βίντεο που έδειχνε την Nancy Pelosi να μιλάει δημόσια μεθυσμένη.
Η ύπαρξη του deepfake κάνει ένα διπλό κακό. Από τη μία αποπροσανατολίζει και παραπλανά με το ψευδές περιεχόμενο, αλλά από την άλλη, καταργεί εμμέσως και το πραγματικό. Γιατί όπως κάποιος μπορεί να αμφισβητήσει την αλήθεια ενός ψεύτικου βίντεο, ένας άλλος μπορεί να αμφισβητήσει την αλήθεια ενός αληθινού βίντεο. Κι εκεί, δεν υπάρχει κανένας αντικειμενικός κριτής για να πει ότι ο ένας δικαιολογημένα αμφισβητεί και ο άλλος αδικαιολόγητα.
Κι αυτό δεν είναι εικασία. Συνέβη όντως. Δικηγόροι των συλληφθέντων για την εισβολή στο Καπιτώλιο την 6η Ιανουαρίου 2020, 15 ημέρες πριν ορκιστεί ο Joe Biden, χρησιμοποίησαν ως επιχείρημα ότι κάποια βίντεο που έδειχναν τους πελάτες τους να υποκινούν στη βία, ήταν προϊόν deepfake.
«Όταν μπαίνουμε σε μια διαδικασία να χειραγωγήσουμε πράγματα, τότε είναι εύκολο να απορρίψουμε τα άβολα δεδομένα», λέει στους New York Times ο Hany Farid, ειδικός υπολογιστών και καθηγητής στο Berkeley, εννοώντας πως αν αρχίζει ένας να απορρίπτει την εγκυρότητα ενός βίντεο, τότε αυτό δεν θα έχει κανέναν σταματημό και θα παρασύρει και την αλήθεια.
«Το TikTok είναι ένα μέρος για αυθεντικό και διασκεδαστικό περιεχόμενο, γι΄αυτό απαγορεύουμε και αποσύρουμε επώδυνη παραπληροφόρηση, όπως συνθέσεις ή μέσα χειραγώγησης που έχουν σχεδιαστεί για να παραπλανούν», δήλωσε ο Ben Rathe, εκπρόσωπος του TikTok.
Η περίοδος που διανύουμε, είναι κρίσιμη στις ΗΠΑ λόγω των midterms, των ενδιάμεσων εκλογών, όπου εκλέγονται οι αντιπρόσωποι των πολιτειών στους θεσμούς, και μετά από έρευνα που έγινε στον αλγόριθμο του TikTok από εταιρεία, μετρήθηκε πως υπάρχουν 20 βίντεο που έχουν κατασκευαστεί μέσω deepfake και διασπείρουν φήμες για διάτρητο σύστημα εκλογικής διαδικασίας.
Ένα σύστημα που μπορεί να επηρεαστεί βάναυσα από deepfakes. Πριν ένα μήνα κυκλοφορούσε στο TikTok ένα βίντεο της Jill Biden που βρισκόταν στο γήπεδο των Philadelphia Eagles και ανακοίνωνε ένα κυβερνητικό πλάνο για τον καρκίνο και τραγουδούσε τον εθνικό ύμνο μαζί με καρκινοπαθείς. Το κοινό ζητωκραύγαζε. Στο βίντεο όμως οι επευφημίες αντικαταστάθηκαν με γιουχάισμα.
Η ανάγκη του fack-checking και του labeling
Κι ο αλγόριθμος του TikTok λειτουργεί έτσι ώστε αν ένα βίντεο έχει απήχηση, προβάλλει όλο και περισσότερα σχετικά, οπότε εγκαταλείπει στην στάση ουδετερότητας. Έτσι, έχει αρχίσει να προωθεί παραπληροφόρηση, περιεχόμενο που προκαλεί πόλωση, ακροδεξιό εξτρεμισμό, θεωρίες συνωμοσίας της QAnon και ψευδή στοιχεία για τον Covid-19.
«Πλατφόρμες όπως το TikTok, αλλά στην ουσία όλα τα social media, έχουν ως λογική να σου προσφέρουν γρήγορη πληροφορία. Έχουν φτιαχτεί για να είναι η μάνικα που ρίχνει νερό στη φωτιά του περιεχομένου.
Τα σημάδια αυτών των τόσο γρήγορων συναισθηματικών αντιδράσεων κάθονται στο υποσυνείδητό μας και εξελίσσονται μόνα τους κι είναι σχετόν τρομακτικό», λέει η Halsey Burgund από το MIT Open Documentary Lab. Η Burgund είχε κάνει το 2019 μαζί με μια δημοσιογράφο ένα deepfake βίντεο του Nixon που έλεγε ότι η αποστολή Apollo 11 απέτυχε και τελικά δεν προσεληνώθηκε, κερδίζοντας ένα βραβείο Emmy το 2021.
Το θετικό μέχρι στιγμής είναι πως δεν έχουν εμφανιστεί βίντεο με τόση ακρίβεια και φινέτσα, όμως η τεχνολογία για να επιτευχθούν, υπάρχει και είναι και εύκολο να την μάθεις. «Στα σωστά χέρια, είναι αρκετά δημιουργικό εργαλείο και υπάρχει τρομερή προοπτική. Στα λάθος χέρια, όλα θα είναι πολύ άσχημα», τονίζει η Burgund.
«Το TikTok έχει σχεδιαστεί κυριολεκτικά ώστε διάφορα μέσα να μπορούν να ενωθούν. Η πλατφόρμα έχει σχεδιαστεί για εκμετάλλευση και αναδιατύπωση. Πώς μπορεί να λειτουργήσει το fact-checking σε μια τέτοια πλατφόρμα;», διερωτάται η Burgund.
Σε κάποιες περιπτώσεις, οι χρήστες του TikTok που ανεβάζουν βίντεο με κοπτοραπτική, κάνουν αναφορά στη λεζάντα πως πρόκειται για έναν δικό τους πειραματισμό στα φίλτρα και στο μοντάζ. Είναι όμως λίγες αυτές οι περιπτώσεις.
«Δεν θα έπρεπε να παίζουμε κρυφτούλι με κάθε ένα κομμάτι περιεχομένου γιατί μοιάζει σαν να παίζουμε ένα χαμένο παιχνίδι και υπάρχουν μεγαλύτερες μάχες να δώσουμε. Όμως αυτό το πράγμα είναι πραγματικά επικίνδυνο, παρόλο που μοιάζει ότι ένα fact checking ή μια αναζήτηση ανεστραμμένης εικόνας θα μπορούσαν να καταρρίψουν τέτοιο περιεχόμενο σε δευτερόλεπτα», εξηγεί η Claire Wardle από το Information Futures Lab του Πανεπιστημίου Brown.
Διαβάστε ακόμη στο intronews.gr:
Microsoft και Google χάνουν έσοδα από τις διαφημίσεις – Η κρίση στον επιχειρηματικό κόσμο εντείνεται
