Όλες οι αρχαιολογικές ανακαλύψεις μας β3οηθούν να κατανοήσουμε καλύτερα τους αρχαίους πολιτισμούς, αλλά λίγες είναι τόσο σημαντικές που είναι ικανές να αλλάξουν την ιστορία όπως την ξέρουμε. Η αρχαιολογική σκαπάνη και έρευνα στην περιοχή της σημερινής Μογγολίας έφερε στο φως τέτοια ευρήματα για τον πολιτισμό των Ξιονγκνού, που είναι ικανά να αλλάξουν ό,τι γνωρίζαμε γι’ αυτούς μέχρι τώρα.
Ποιοι ήταν οι Ξιονγκνού; Ένας αρχαίος πολιτισμός, στην περιοχή της Ασίας, που εκτεινόταν από τα βορειοανατολικά μέχρι το κέντρο της ηπείρου και έδρασε για τέσσερις αιώνες (3ος π.Χ. – 1ος μ.Χ.). Ένας πολιτισμός, για τον οποίο δεν υπήρχαν επαρκή στοιχεία και οι όποιες αναλυτικές αναφορές βασίζονταν στα γραπτά κείμενα των Κινέζων και των Ρωμαίων. Απ’ ό,τι δείχνουν τα πράγματα, οι Ξιονγκνού, για τους οποίους οι Κινέζοι «αναγκάστηκαν» να υψώσουν το κολοσσιαίο Σινικό Τείχος, δεν ήταν τόσο βάρβαροι και απολίτιστοι, όσο παρουσιάζονταν από τους εχθρούς τους.
Πολυεθνική και πολυγλωσσική αυτοκρατορία
Μια διεθνής αρχαιολογική αποστολή πήρε την άδεια από τις μογγολικές αρχές να ερευνήσει τα ερείπια δύο αρχαίων νεκροταφείων, που ήλθαν πρόσφατα στο φως. Το πρώτο, στο οποίο βρέθηκαν τάφοι αριστοκρατών, βρίσκεται στην περιοχή Ταχλιτίν Κοτγκόρ και το δεύτερο, που προοριζόταν για πολίτες κατώτερης οικονομικής στάθμης, βρίσκεταον στο Σομπουζίν Μπελτσίρ. Οι αρχαιολόγοι ερεύνησαν 17 διαφορετικούς τάφους κι εκτός από το πολύτιμo DNA που συνέλλεξαν, απέδειξαν ότι ο πολιτισμός των Ξιονγκμού μόνο βάρβαρος και απολίτιστος δεν ήταν, σε σχέση με τους γείτονες Κινέζους ή ακόμα και τους Ρωμαίους.
Τα ευρήματα δείχνουν ότι η αυτοκρατορία των Ξιονγκνού, η οποία θεωρείται πρόγονος των Μογγόλων και των Ούνων (από τους οποίους προέρχονται οι Ούγγροι), ήταν και πολυεθνική και πολυγλωσσική κι όχι ομογενής, όπως παρουσιαζόταν μέχρι τώρα. H ανάλυση των δειγμάτων DNA δείχνει ότι οι άνθρωποι προέρχονταν από πολύ διαφορετικές περιοχές και είχαν διαφορετικά χαρακτηριστικά, τόσο σωματομετρικά, όσο και στο χρώμα του δέρματός τους. Αυτό δείχνει την δύναμη που είχε η κεντρική διοίκηση της αυτοκρατορίας, αλλά και την αποδοχή της σε μια πλειάδα λαών που δεν βρίσκονταν μόνο στην περιοχή, αλλά έφταναν και ως τις παρυφές των τουρκο-ιρανικών λαών στην κεντρική Ασία, με προσμίξεις μέχρι και από λαούς της νοτιοανατολικής Ασίας.
Σημαντικές οι γυναίκες, έφηβοι-πολεμιστές
Τα κτερίσματα από τους τάφους, επίσης, δίνουν σημαντικές πληροφορίες όσον αφορά τη θέση των γυναικών στον πολιτισμό. Οι τάφοι των γυναικών ήταν ιδιαίτερα φροντισμένοι και πλούσιοι, σημάδι ότι η θέση της γυναίκας στους Ξιονγκνού ήταν πολύ σημαντικότερη απ’ ό,τι π.χ. στους Κινέζους εκείνη την εποχή. Υπήρχαν γυναίκες οι οποίες έφεραν στους τάφους τους και σύμβολα εξουσίας εκτός από κοσμήματα που πρόσθεταν στην ομορφιά τους. Σε έναν γυναικείο τάφο π.χ. βρέθηκαν τα υπολείμματα ενός άρματος και οι σκελετοί έξι αλόγων. Τα παιδιά, επίσης, από την ηλικία των 12 ετών θεωρούνταν πολεμιστές κι όταν έχαναν τη ζωή τους θάβονταν μαζί με τα όπλα τους, συνήθως τόξα και βέλη.
Η δύναμη των Ξιονγκνού αποδεικνύεται, βέβαια, από την απόφαση των Κινέζων να αναγείρουν το Σινικό Τείχος, ένα κολοσσιαίο έργο, που τους προστάτευε από τις επιδρομές των κατοίκων της στέπας. Ως τώρα, όμως, οι Ξιονγκνού ήταν σχετικά άγνωστοι, επειδή ο πολιτισμός τους δεν άφησε γραπτά μνημεία ή άλλες πρωτογενείς πηγές. Τις λεπτομέρειες οι ιστορικοί τις πήραν από ρωμαϊκά ή κινεζικά συγγράματα, τα οποία τους παρουσίαζαν ως βάρβαρους, απολίτιστους και πολιτισμικά πολύ κατώτερους από τους ίδιους. Έτσι τους βόλευε. Βεβαίως αυτό δεν τους εμπόδιζε να έχουν στενές και διαρκείς εμπορικές σχέσεις.
Οι ανακαλύψεις είναι σημαντικές, δεδομένου ότι θα επηρεάσουν την ιστορία της περιοχής, αλλά και των σχέσεων με τους άλλους πολιτισμούς της περιοχής, ακόμα και τον ρωμαϊκό. Το κύριο σημείο, στο οποίο φαίνεται να συμφωνούν οι αρχαιολόγοι, είναι ότι οι Μογγόλοι του Τζένκις Χαν «πάτησαν» πάνω στον αρχαίο πολιτισμό των Ξιονγκνού για να επεκτείνουν την τεράστια αυτοκρατορίας τους σχεδόν μία χιλιετία αργότερα.
