Το ενδιαφέρον στον πρώτο ημιτελικό του World Baseball Classic, του διεθνούς τουρνουά επαγγελματικού μπέιζμπολ που παίζει το ρόλο παγκοσμίου πρωταθλήματος, μεταφέρθηκε γρήγορα από τον αγωνιστικό χώρο στην εξέδρα. Ο τόπος και ο χρόνος το απαιτούσαν: Στο γήπεδο βρέθηκαν αντιμέτωπες οι εθνικές ομάδες των ΗΠΑ και της Κούβας και στην εξέδρα χιλιάδες Κουβανοί πρώτης και δεύτερης γενιάς έμοιαζαν πιο διχασμένοι από ποτέ, ανάμεσα στον πατριωτισμό και την οργή κατά του καθεστώτος που τους έδιωξε από το νησί τους.

Το αλάτι στην πληγή ήταν πολύ ούτως ή άλλως. Το ματς έγινε στο Λόουν Ντέποτ Παρκ του Μαϊάμι, έδρα των θρυλικών Μαϊάμι Μάρλινς του MLB (αμερικάνικο επαγγελματικό πρωτάθλημα μπέιζμπολ), αλλά και δίπλα στη Μικρή Αβάνα, τη συνοικία που έχουν συγκεντρωθεί επί δεκαετίες χιλιάδες Κουβανοί που εγκατέλειψαν τη χώρα τους λόγω του κομουνιστικού καθεστώτος.

Ήταν η πρώτη φορά που η κουβανέζικη εθνική ομάδα μπέιζμπολ έπαιξε σε αμερικάνικο έδαφος και η συγκυρία ήταν μοναδική. Το αποτέλεσμα κρίθηκε νωρίς: Οι ΗΠΑ επικράτησαν σαρωτικά με 14-2 και προκρίθηκαν στον τελικό. Αυτό που δεν ξεκαθαρίστηκε ήταν η διάθεση των εκπατρισμένων Κουβανών για την εθνική της χώρας τους σ’ ένα σπορ, που θεωρείται μακράν το πιο δημοφιλές ομαδικό στο νησί της Καραϊβικής.

Ελευθερία και USA

Ο εθνικός ύμνος της Κούβας τραγουδήθηκε απ’ όλους, μάλιστα ακούστηκε πιο δυνατά από εκείνον των γηπεδούχων ΗΠΑ. Στη συνέχεια, όμως, υπήρξαν ποικίλες αντιδράσεις. Πολλοί Κουβανοί που πήγαν στο γήπεδο με σημαίες της πατρίδας τους προτίμησαν να φωνάζουν ρυθμικά «Libertad!Libertad!», δηλαδή «Ελευθερία». Κάποιοι έφτασαν στο σημείο να φωνάζουν ρυθμικά και το όνομα της χώρας που τους φιλοξενεί «USA!USA». Λιγότεροι από τους μισούς αποφάσισαν να στηρίξουν τους παίκτες της εθνικής τους ομάδας ως το τέλος του αγώνα. Τρεις θεατές πήδηξαν μέσα στον αγωνιστικό χώρο και προσπάθησαν να ανοίξουν πανό διαμαρτυρίας, πριν συλληφθούν από τις δυνάμεις ασφαλείας.

Για πολλούς εκπατρισμένους, ο αγώνας έδωσε μια πρώτης τάξης ευκαιρία να διαδηλώσουν κατά του καθεστώτος που εξακολουθεί να διαφεντεύει την Κούβα. Τα περισσότερα πανό που σήκωσαν αφορούσαν την 11η Ιουλίου 2021, την ημερομηνία που έγιναν εκτεταμένες διαδηλώσεις στην Αβάνα κατά της ακρίβειας και της φτώχειας. Πολλοί διαδηλωτές κατέληξαν στη φυλακή και οι εκπατρισμένοι ζήτησαν, σε διεθνές πια ακροατήριο, την απελευθέρωσή τους. Στράφηκαν και εναντίον των παικτών, οι οποίοι έχοντας διατηρήσει το ερασιτεχνικό καθεστώς τους πληρώνονται από το κράτος, δηλαδή είναι τρόπον τινά «υπάλληλοι των Κάστρο», όπως τους κατηγορούσαν.

Πολιτικό άσυλο για τα δολάρια

Για κάποιους άλλους, βέβαια, τα πράγματα δεν είναι καθόλου έτσι.  Η εθνική ομάδα μπέιζμπολ της χώρας, η οποία κατέκτησε και το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1992, του 1996 και του 2004, αποτελεί πηγή υπερηφάνειας και δεν συνδέεται με το καθεστώς. Οι παίκτες του μπέιζμπολ, μάλιστα, είναι οι αθλητές με το μεγαλύτερο ποσοστό αποσκίρτησης από τη χώρας τους μακράν του δεύτερου.

Δεκάδες νεαροί αθλητές του μπέιζμπολ δελεάστηκαν τις τελευταίες δεκαετίες από τα αμερικανικά δολάρια και τα παχυλά συμβόλαια και βρήκαν τρόπο διαφυγής από την Κούβα, ώστε να κάνουν επαγγελματική καριέρα. Αν όλοι αυτοί είχαν δικαίωμα συμμετοχής στην εθνική τους, το αποτέλεσμα του ημιτελικού θα ήταν σαφώς πιο ανταγωνιστικό, ενδεχομένως να ήταν και διαφορετικό. Με τέτοια διαρροή παικτών, όμως, η Κούβα δυσκολεύεται να μείνει ανταγωνιστική σε διεθνές επίπεδο.